Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Trwają prace nad projektem ustawy zmieniającej przepisy o budżecie obywatelskim w gminach w zakresie podziału jego kwoty na pule.

Sejmowa Komisja do spraw Petycji przychyliła się do petycji, w której wnoszono o zwiększenie samodzielności gmin w zakresie dzielenia budżetów obywatelskich na pule. W obowiązującym stanie prawnym art. 5a ust. 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym[1] stanowi, że środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość gminy i jej części w postaci jednostek pomocniczych lub grup jednostek pomocniczych. W konsekwencji niemożliwe jest dokonanie podziału budżetu obywatelskiego na pule terytorialne jeżeli gmina nie utworzyła żadnych jednostek tego rodzaju[2].

Według propozycji Komisji brzmienie art. 5a ust. 6 u.s.g. miałoby zostać zmienione. Odtąd środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogłyby być dzielone na pule obejmujące całość gminy i jej części. Umożliwiłoby to tworzenie różnego rodzaju „rejonów”, które przecinałyby granice jednostek pomocniczych lub byłyby wykorzystywane, gdy takich jednostek nie utworzono.

W uzasadnieniu projektu nie poruszono natomiast problematyki pul przedmiotowych, tj. takich, które służą wydzieleniu w ramach budżetu obywatelskiego środków służących tylko określonemu rodzajowi projektów. Zaliczyć można do nich zielone budżety, do których można zgłaszać np. propozycje zadań związanych z zielenią gminną[3]. W orzecznictwie pojawiają się jednak stanowiska o niedopuszczalności wyodrębniania innych pul niż pule terytorialne[4]. Mając na uwadze rozpowszechnienie tego typu rozwiązań w praktyce dobrze byłoby jednoznacznie rozstrzygnąć tę kwestię.

Projekt ustawy nie przewiduje przepisów zachowujących w mocy dotychczasowe uchwały dotyczące budżetów obywatelskich. Należy zatem wyrazić nadzieję, że ewentualna zmiana przepisów nie będzie uznawana za przesłankę nieważności uchwał już obowiązujących (zwłaszcza wieloletnich).

Na marginesie można wspomnieć, że na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji widnieje projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wzmocnienia klimatycznego wymiaru polityki miejskiej. Przewiduje on wprowadzenie obligatoryjnych pul „zielonego” budżetu obywatelskiego w miastach na prawach powiatu. Został on omówiony w artykule: Miejski plan adaptacji do zmian klimatu oraz „zielone” budżety obywatelskie - projekt nowych przepisów.

 

---

[1] Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm.

[2] Uzasadnienie projektu ustawy z dnia 11 stycznia 2022 r., druk nr 1969 Sejmu IX kadencji. Zob. również A. Misiejko, Budżet obywatelski w praktyce samorządów, Warszawa 2020, s. 41-42.

[3] Taką pulę przewidywała np. uchwała Nr XLIII/754/2021 Rady Miasta Poznania z dnia 9 marca 2021 r. w sprawie zasad i trybu Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego 2022 (Dz. Urz. Woj. Wielk. poz. 2353), zob. § 1 ust. 8 i 9 załącznika do tej uchwały.

[4] Zob. wyrok NSA z dnia 24 lutego 2021 r., sygn. III OSK 3534/21, www.orzeczenia.nsa.gov.pl oraz rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 1 kwietnia 2021 r., znak: NPII.4131.1.248.2021.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj