Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Przestrzeganie obowiązków pracowniczych nie stanowi elementu wykonywania mandatu radnego, a tym samym rozwiązanie umowy z powodu ich naruszenia nie może zostać uznane za pozostające w związku przyczynowym z wykonywaniem tego mandatu – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie [dalej także: WSA].

WSA stwierdził nieważność uchwały Rady Miasta w sprawie odmowy wyrażenia zgody na rozwiązanie umowy o pracę z radnym[1].

Wyrok wydano w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Pracodawca [dalej: skarżący] dnia 5 maja 2021 r. złożył wniosek o wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy o pracę z radnym.

We wniosku pracodawcy wskazano, iż przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie w trybie art. 32 § 1 kodeksu pracy[2] jest wykorzystywanie przez radnego zwolnienia od pracy z powodu choroby w celach innych niż odzyskiwanie zdolności do pracy i wykonywanie w okresie zwolnienia czynności utrudniających proces leczenia i rekonwalescencję.  Na dowód przywołano decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczącą odmowy prawa do zasiłku chorobowego i zobowiązania do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku. Decyzję umotywowano faktem, iż radny w tym samym czasie wykonywał swoje obowiązki wynikające z mandatu, biorąc udział w posiedzeniach Rady Miasta i pracach Komisji.

Na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Rada Miasta podjęła uchwałę, w której odmówiła wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy. Uzasadnienie odmowy zawarto w załączniku. Rada Miasta wyjaśniła, iż radny podlega szczególnej ustawowej ochronie stosunku pracy, a że samo uczestnictwo w posiedzeniach często realizowane było w sposób zdalny z uwagi na stan epidemii, co w ocenie organu nie wpływa na pogorszenie stanu zdrowia czy przedłużenie okresu niezdolności do pracy.

Skarżący wniósł skargę do WSA, zarzucając naruszenie wyżej wspomnianego art. 25 ust. 2 polegające na nieprawidłowym zastosowaniu przepisu poprzez błędną wykładnię oraz przekroczenie uznania administracyjnego.

W skardze wskazano, iż uzasadnienie uchwały wskazuje na przyjęcie przez Radę Miasta bezwzględnej ochrony stosunku pracy radnego, chociaż de facto taka ochrona mu nie przysługuje. Tym samym, uchwała stanowi naruszenie kompetencji gminy, jako że do orzekania o zasadności przyczyn rozwiązania umowy o pracę uprawnione są sądy powszechne. 

Co więcej, skarżący dodał, że w orzecznictwie sądowym i wypowiedziach doktryny prawa pracy, wykorzystywanie przez pracownika zwolnienia od pracy z powodu choroby w celach innych niż odzyskiwanie zdolności do pracy uzasadniałoby nawet rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, bowiem zachowanie takie może być kwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Sama adnotacja na zwolnieniu lekarskim o treści „pacjent może chodzić” upoważnia radnego co najwyżej do wykonywania zwykłych czynności życia codziennego, jak udanie się na kontrolę lekarską, a nie uczestnictwa w pracach Rady Miasta, które wymagają wzmożonego wysiłku.

WSA przyznał skarżącemu rację i tym samym stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w całości.

Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, w związku z wykonywaniem mandatu radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, a rozwiązanie z nim stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której jest członkiem. Rada gminy, natomiast, odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. Jak słusznie wskazuje sąd, celem tego przepisu jest zapewnienie radnemu swobody w wykonywaniu mandatu.

Istnieją dwa kierunki wykładni tego przepisu:

1. doktryna przyjmuje, iż przepis ustanawia dwie postaci ochrony stosunku pracy – bezwzględną i względną. Bezwzględna ochrona zakłada, iż w sytuacji gdy podstawą rozwiązania są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu radnego, rada gminy ma obowiązek odmowy wyrażenia zgody.  Ochrona względna przejawia się wtedy, gdy przyczyną rozwiązania stosunku pracy nie są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu radnego i wtedy odmowa wyrażenia zgody zależy od uznania rady.
2. orzecznictwo przyjęło natomiast bardziej restrykcyjną wykładnię przepisu - rada gminy nie może odmówić zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku nie są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu (wyrok NSA z 7 czerwca 2018 r., II OSK 923/18[3]). NSA podkreślił, że gdyby przyjąć wykładnię proponowaną przez doktrynę doszłoby do nieuzasadnionego uprzywilejowania radnych.

WSA uznał za słuszny kierunek wynikający z orzecznictwa.   

Zdaniem sądu, w powyższym stanie faktycznym, podstawą rozwiązania stosunku pracy nie były zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. Sam fakt, iż radny uczestniczył w tym czasie w posiedzeniach nie jest istotny - jako przyczynę wypowiedzenia wskazano wykorzystywanie zwolnienia od pracy z powodu choroby w celach innych niż przez nie przewidziane, a samo uczestnictwo jest tylko tego przykładem.

W ocenie składu orzekającego, niezasadne było zatem odmówienie wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy przez Radę Miasta. WSA dodatkowo podkreślił, że przestrzeganie obowiązków pracowniczych nie jest elementem wykonywania mandatu radnego, więc rozwiązanie umowy z powodu ich naruszenia nie może zostać uznane za pozostające w związku przyczynowym z wykonywaniem tego mandatu.

Radny, jak każdy inny pracownik, może dowodzić przed sądem powszechnym, że powody rozwiązania z nim stosunku pracy są niezgodne z prawem i nieuzasadnione, ponieważ to sądy powszechne mają kompetencje do rozstrzygania w kwestiach z zakresu prawa pracy.

Wyrok jest nieprawomocny.

 

---

[1] Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 18 stycznia 2022 r., III SA/KR 977/21.

[2] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2020.1320).

[3] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 grudnia 2018 r., II OSK 2642/18.

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj