Prawo Dla Samorządu

Zdaniem WSA w Gliwicach, niepodjęcie uchwały o udzieleniu prezydentowi miasta wotum zaufania jest równoznaczne z podjęciem uchwały o jego nieudzieleniu. Nie należy przeprowadzać w tym zakresie odrębnego głosowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach [dalej: WSA] w dwóch wyrokach z dnia 16 grudnia 2020 r. (sygn. akt: III SA/Gl 694/20 oraz III SA/Gl 634/20), uchylił rozstrzygnięcia nadzorcze Wojewody Śląskiego, stwierdzające nieważność uchwał rad gmin w przedmiocie nieudzielenia prezydentom miast wotum zaufania.

Orzeczenia zapadły w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W obu rozpatrywanych sprawach, rady gmin, działając na podstawie art. 28aa ust. 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95 z późn. zm.) [dalej: u.s.g.], w wyniku nieuzyskania wymaganej bezwzględnej większości głosów ustawowego składu rady, nie podjęły uchwały w przedmiocie udzielenia prezydentom miast wotum zaufania, co zgodnie z treścią przywołanego przepisu in fine, jest równoznaczne z podjęciem uchwały o nieudzieleniu organowi wykonawczemu wotum zaufania. W związku z powyższym przyjęto (podjęto) bez przeprowadzenia odrębnego głosowania uchwały o treści jw.

Zdaniem organu nadzoru, przyjęcie przez rady gmin przedmiotowego modelu procedowania, stanowi o podjęciu rzeczonych uchwał z istotnym naruszeniem obowiązującego prawa, co uzasadniania stwierdzenie ich nieważności.

Jak argumentował wojewoda w wydanych rozstrzygnięciach nadzorczych, „niepodjęcie uchwały nie skutkuje materialnym powstaniem uchwały o nieudzieleniu wotum zaufania, jako odrębnego aktu. Niepodjęcie uchwały w przedmiocie udzielenia wotum zaufania nie jest podjęciem uchwały w przedmiocie nieudzielenia prezydentowi wotum zaufania – jest tylko „równoznaczne” z podjęciem takiej uchwały”.

Rady gmin nie zgodziły się z przedmiotową oceną organu nadzoru i złożyły skargi na niekorzystne rozstrzygnięcia nadzorcze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

Sąd uznał obie skargi za uzasadnione.

Zdaniem WSA, z art. 28aa ust. 9 u.s.g. wynika, że niepodjęcie uchwały o udzieleniu wotum zaufania jest równoznaczne z podjęciem uchwały o nieudzieleniu wotum zaufania. Jak wskazał Sąd, „Jest to zatem taka konstrukcja, w której niepodjęcie jednej uchwały jest równoznaczne z podjęciem innej. Procedowanie nad pierwszą z nich wyczerpuje procedurę dla drugiej”.

Dalej Sąd podkreślił również, że „Nie zachodzi w tym przypadku konieczność odrębnego procedowania nad uchwałą o nieudzieleniu Prezydentowi wotum zaufania łącznie z jej odrębnym głosowaniem, co więcej, takie postępowanie byłoby istotnym naruszeniem prawa”.

Podsumowując WSA stwierdził nadto, że „W pełni procedowana, łącznie z raportem o stanie gminy, ma być uchwała w przedmiocie udzielenia wójtowi wotum zaufania”.

W ocenie Autorów niniejszego artykułu, przedstawione w przedmiotowych wyrokach stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach należy ocenić pozytywnie. Analiza literalnego brzmienia art. 28aa ust. 9 u.s.g. prowadzi do jednoznacznego wniosku, że ustawodawca przyjął tu specyficzny model procedowania, polegający niejako na „milczącym podjęciu uchwały” o nieudzieleniu wotum zaufania. Na kwestię tę trafnie uwagę zwrócił również Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w uchylonym orzeczeniu z dnia 10 października 2019 r. (sygn. akt: III SA/Wr 302/19)[1].

[1] „Wobec przyjętego w art. 28aa u.s.g. modelu procedowania, w tym wprowadzenia rozwiązania polegającego na "milczącym podjęciu uchwały" o nieudzieleniu votum zaufania burmistrzowi, jedynym elementem pozwalającym potwierdzić to niezbędne powiązanie pomiędzy oceną raportu o stanie gminy (…) a decyzją rady w sprawie udzielenia votum zaufania organowi wykonawczemu, jest właśnie debata” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 10 października 2019 r., sygn. akt: III SA/Wr 302/19). Więcej patrz: https://prawodlasamorzadu.pl/2021-02-02-dalszy-spor-wokol-wotum-zaufania-dla-wojta

Model procedowania uchwały o nieudzieleniu wotum zaufania