Obserwuj

Bądź na bieżąco z prawem samorządowym. Zamów bezpłatny cotygodniowy newsletter.






Działy:
  • Gospodarka komunalna

    W dziale "GOSPODARKA KOMUNALNA" publikowane są artykuły dotyczące spółek komunalnych oraz zakładów budżetowych, jak również artykuły dotyczące poszczególnych działów gospodarki komunalnej, w tym gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodno-ściekowej, transportu publicznego.

  • Podatki

    W dziale "PODATKI" publikowane są artykuły dotyczące podatków i opłat publicznoprawnych, m.in. dotyczące podatku VAT, podatku od nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i innych.

  • Finanse publiczne

    W dziale "FINANSE PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące szeroko pojmowanych zagadnień związanych z finansami publicznymi, m.in. artykuły dotyczące dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz dyscypliny finansów publicznych.

  • Zamówienia publiczne

    W dziale "ZAMÓWIENIA PUBLICZNE" publikowane są artykuły dotyczące problematyki zamówień publicznych, m.in. dotyczące sytuacji podmiotów komunalnych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Prezentowane są także najnowsze orzeczenie KIO oraz sądów w zakresie prawa zamówień publicznych.

  • Prawo cywilne

    W dziale "PRAWO CYWILNE" publikowane są artykuły dotyczące zagadnień cywilnoprawnych, m.in. umów oraz sporów przed sądami powszechnymi, których stroną są podmioty komunalne.

  • Nieruchomości

    W dziale "NIERUCHOMOŚCI" publikowane są artykuły dotyczące nieruchomości komunalnych oraz spraw związanych z innymi nieruchomościami, w których występują organy samorządu terytorialnego. Artykuły dotyczą w szczególności gospodarki nieruchomościami i planowania przestrzennego.

  • Procedury administracyjne

    W dziale "PROCEDURY ADMINISTRACYJNE" publikowane są artykuły dotyczące procedur, które prowadzone są przez organy samorządu terytorialnego. W szczególności artykuły dotyczą ogólnej procedury administracyjnej (KPA - Ordynacja podatkowa), procedury sądowoadministracyjnej, procedury uchwałodawczej oraz dostępu do informacji publicznej.

  • Ustrój

    W dziale "USTRÓJ" publikowane są artykuły dotyczące ustroju podmiotów komunalnych, w tym zagadnienia dotyczące statusu prawnego organów jednostek samorządu terytorialnego, związków międzygminnych czy radnych.

  • Inne

    W dziale "INNE" publikowane są artykuły związane z funkcjonowaniem podmiotów komunalnych, które ze względu na swoją tematykę nie zostały zakwalifikowane do innych kategorii.

29.11.2013

Prawidłowa systematyka uchwał JST

UWAGA: TEN ARTYKUŁ MA WIĘCEJ NIŻ 3 MIESIĄCE.
SPRAWDŹ AKTUALNY STAN PRAWNY LUB SKONTAKTUJ SIĘ Z AUTOREM.
drukuj mail Share

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj

Tworząc projekt uchwały, należy pamiętać o określonych wymogach formalnych dotyczących m.in. prawidłowej systematyki przepisów.

Artykuł dostępny jest dla zarejestrowanych użytkowników

Tworząc projekt uchwały, należy pamiętać o określonych wymogach formalnych dotyczących m.in. prawidłowej systematyki przepisów.

Przygotowując projekt uchwały czy zarządzenia, lokalni legislatorzy bardzo dużo uwagi przywiązują do treści i poprawności merytorycznej poszczególnych przepisów. Ich szczególną uwagę przykuwa przeznaczenie poszczególnych terenów objętych projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego czy też wysokość stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Merytoryczne rozstrzygnięcia w tym zakresie są kwintesencją przygotowywanych uchwał, wokół których toczyć się będą dalsze prace legislacyjne na posiedzeniach komisji czy sesjach organu uchwałodawczego. Powoduje to, iż kwestie formalne wynikające w przeważającej części z  Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” [dalej także: ZTP], schodzą na dalszy plan. W konsekwencji powoduje to popełnianie licznych błędów, które dotyczą m.in. prawidłowej systematyki przepisów.

Zrekonstruowanie zasad dotyczących oznaczenia przepisów uchwał i ich systematyzacji wymaga odwołania się do przepisów regulujących tworzenie projektów rozporządzeń oraz ustaw. Do tych przepisów odsyłają bowiem § 143 ZTP (dot. aktów prawa miejscowego) oraz § 141 (dot. aktów wewnętrznie obowiązujących).

Zasady techniki prawodawczej jednoznacznie stanowią, iż podstawową jednostką redakcyjną i systematyzacyjną aktów wykonawczych (rozporządzeń, aktów wewnętrznie obowiązujących, aktów prawa miejscowego) jest paragraf. Tym samym, uchwały i zarządzenia organów jednostek samorządu terytorialnego nie mogą być podzielone na artykuły, tak, jak ma to miejsce w przypadku ustaw.

Paragraf oznacza się symbolem „§” i cyfrą arabską z kropką, z zachowaniem ciągłości numeracji paragrafów w obrębie całej uchwały.

Każdy paragraf zapisuje się od nowego wiersza i poprzedza jej oznaczeniem, umieszczonym w tym samym wierszu, rozpoczynając od akapitu.

W konsekwencji, za błędne uznać należy zamieszczenie oznaczenia paragrafu wraz z cyfrą porządkową w odrębnym wierszu poprzedzającym merytoryczną treść danego przepisu.

Przykładowo za błędny uznać należy następujący zapis:

§ 1.

Uchwała określa szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Prawidłowo zapis ten powinien wyglądać:

§ 1.Uchwała określa szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Paragrafy powinny być w miarę możliwości jednozdaniowe. Jeżeli samodzielną myśl wyraża zespół zdań, dokonuje się podziału paragrafu na ustępy. Podział paragrafu na ustępy wprowadza się także w przypadku, gdy między zdaniami wyrażającymi samodzielne myśli występują powiązania treściowe, ale treść żadnego z nich nie jest na tyle istotna, aby wydzielić ją w odrębny paragraf.

Ustęp oznacza się cyfrą arabską z kropką bez nawiasu, z zachowaniem ciągłości numeracji w obrębie danego paragrafu.

Podobnie jak paragrafy, ustępy zapisuje się od nowego wiersza i poprzedza jej oznaczeniem umieszczonym w tym samym wierszu, rozpoczynając od akapitu. Co ważne podział na ustępy musi być zupełny, tzn. obejmować całość danego paragrafu. Nie można takiego podziału wprowadzić od połowy paragrafu.

Przykład rażącego błędu w tym zakresie zawiera uchwała Nr XLVII/341/09 Rady Miasta Kościerzyna z dnia 26 sierpnia 2009 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu położonego pomiędzy ulicami: Klasztorną, Wojska Polskiego, Kapliczną od południa graniczącego z terenem cmentarza w Kościerzynie (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2009r. Nr 132, poz. 2496). W jej treści wprowadzono błędne oznaczenie ustępów w części przepisów szczególnych. Paragraf rozpoczęto od wyliczenia wprowadzonego w dwóch punktach, natomiast oznaczenie ustępu 1 pojawiło się dopiero w dalszej części tegoż paragrafu. Nie jest to przy tym błąd pisarski, gdyż ta sama systematyka wprowadzona została w kolejnych paragrafach.

Przykład błędnej systematyki:

„§ 16. Wyznacza się teren rozmieszczenia obiektów usługowych, oznaczonych na rysunku planu symbolem U dla którego ustala się:

  1)   przeznaczenie podstawowe w obszarze oznaczonym symbolem U:

a)  budynki usługowe, w tym: handlowe o powierzchni sprzedaży do 2000 m2 z możliwością lokalizacji więcej niż jednego obiektu,

b)  budynki biurowo-administracyjne oraz przeznaczone na gastronomię i rekreację wraz z drogami wewnętrznymi, parkingami naziemnymi, wielopoziomowymi, obiektami małej architektury,

2)   przeznaczenie dopuszczalne w obszarze oznaczonym symbolem U:

a)  lokalizację budynków zamieszkania zbiorowego związanego ze świadczeniem usług turystyki w obiektach hotelarskich - hotel, motel, pensjonat,

b)  urządzenia infrastruktury technicznej,

c)  obiekty obsługi komunikacyjnej,

1.   W zakresie parametrów, wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, które podawane są w odniesieniu do działki budowlanej lub do terenu objętego inwestycją, ustala się:

1)   wysokość nowych budynków nie może być wyższa niż 9 m, liczona od poziomu terenu do najwyższego punktu dachu - z wyłączeniem budynków znajdujących się w strefie ograniczenia gabarytu zabudowy - dopuszczalny maksymalny wymiar rzutu: 16m x 32m, wysokość 12 m - zgodnie z § 8 pkt 3)b) (…)”

Paragrafy lub ustępy można dzielić na punkty, punkty na litery, a litery na tiret. Punkty, litery i tiret rozpoczyna się na wysokości początku wprowadzenia do wyliczenia.

Punkt oznacza się cyfrą arabską z nawiasem z prawej strony, z zachowaniem ciągłości numeracji w obrębie danego paragrafu albo ustępu. Każdy punkt kończy się średnikiem, a ostatni kropką, chyba że wyliczenie kończy się częścią wspólną odnoszącą się do wszystkich punktów. W takim przypadku kropkę stawia się po części wspólnej.

Wyliczenie w obrębie punktów (tzw. litery) oznacza się małymi literami alfabetu łacińskiego, z wyłączeniem liter właściwych tylko językowi polskiemu (ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ż, ź), z nawiasem z prawej strony, z zachowaniem ciągłości alfabetycznej w obrębie punktu. Każdą literę kończy się przecinkiem, a ostatnią średnikiem albo kropką, chyba że wyliczenie kończy się częścią wspólną odnoszącą się do wszystkich liter. W takim przypadku średnik albo kropkę stawia się po części wspólnej.

W powyższym przypadku, gdy zabraknie liter, stosuje się oznaczenie najpierw dwuliterowe, a następnie wieloliterowe, dopisując do ostatniej litery alfabetu łacińskiego najpierw pierwszą, a następnie kolejne litery tego alfabetu [a), b)..... z), za), zb) ..... zz), zza), zzb) .....].

Każde tiret kończy się przecinkiem, a ostatnie przecinkiem, średnikiem albo kropką, chyba że wyliczenie kończy się częścią wspólną odnoszącą się do wszystkich tiret. W takim przypadku przecinek, średnik albo kropkę stawia się po części wspólnej.

Powyższe reguły bywają niezwykle często naruszane, zaś w uchwałach całkowicie dowolnie wprowadza się oznaczenie punktów, liter i tiretów.

Przykładem może być w tym zakresie uchwała Nr XIX/303/2012 Rady Powiatu Będzińskiego z dnia 20 grudnia 2012 r. uchwała budżetowa Powiatu Będzińskiego na 2013 rok (Dz. Urz. Woj. Ślask. z 2013r. poz. 52), której fragment prezentowany jest poniżej:

§ 1. Ustala się dochody budżetu Powiatu Będzińskiego na rok 2013 w łącznej kwocie 102.362.356 w tym:

1.   dochody bieżące 93.902.812 zł.

2.   dochody majątkowe 8.459.544zł.

-   jak w Załączniku Nr 1.

§ 2. 1. Ustala się wydatki budżetu Powiatu Będzińskiego na rok 2013 w łącznej kwocie 104.661.378zł. - jak w Załączniku Nr 2.

2. Wydatki budżetu obejmują plan wydatków bieżących na łączną kwotę 93.207.598 zł. w tym:

1)   wydatki bieżące jednostek budżetowych w łącznej kwocie 80.752.482zł. z czego:

a)  wydatki na wynagrodzenia i składki od nich naliczane 56.160.246zł.

b)  wydatki związane z realizacją zadań statutowych jednostek budżetowych 24.592.236zł.

2)   wydatki na dotacje dotyczące zadań bieżących 3.079.878zł.

3)   wydatki na świadczenia na rzecz osób fizycznych 4.574.429zł.

4)   wydatki bieżące na programy finansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych środków zagranicznych, w tym niepodlegających zwrotowi 2.668.209zł.

5)   wydatki z tytułu spłaty poręczeń i gwarancji udzielonych przez Powiat przypadających na 2013 rok w łącznej kwocie 2.022.600zł.

6)   wydatki na obsługę długu publicznego 110.000zł.

3. Wydatki budżetu obejmują plan wydatków majątkowych na łączną kwotę 11.453.780zł. w tym:

1)   wydatki na inwestycje i zakupy inwestycyjne w kwocie 11.453.780zł. z czego:

-   wydatki na programy finansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych środków zagranicznych, w tym niepodlegających zwrotowi 812.644zł.

W § 1 wyliczenie punktowe wprowadzono poprzez użycie oznaczenia właściwego ustępom (cyfra arabska bez nawiasu). Takie samo oznaczenie w § 2 wprowadzono dla oznaczenia ustępów, prawidłowo wprowadzając w dalszej części wyliczenie punktowe i literowe. Odrębną kwestią pozostaje błędne użycie w tym zakresie znaków interpunkcyjnych.

Błędu w wyliczeniu nie uniknięto natomiast w § 3, w którym dalsze wyliczenie w ramach punktu 1 wprowadzono poprzez tirety a nie litery.

Podobne błędy zostały popełnione w uchwale Rady Gminy Zaniemyśl z dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie uchwalenia statutu Ośrodka Pomocy Społecznej w Zaniemyślu (Dz. Urz. Woj. Wielk. z 2013r. poz. 50), którego fragment prezentowany jest poniżej:

§ 1. Ilekroć w niniejszej uchwale jest mowa o:

1)   Ośrodku - należy przez to rozumieć Ośrodek Pomocy Społecznej w Zaniemyślu.

2)   Gminie - należy przez to rozumieć Gminę Zaniemyśl.

3)   Radzie - należy przez to rozumieć Radę Gminy Zaniemyśl.

4)   Wójcie - należy przez to rozumieć Wójta Gminy Zaniemyśl.

5)   Statucie - należy przez to rozumieć Statut Ośrodka Pomocy Społecznej w Zaniemyślu.

6)   Kierowniku- należy przez to rozumieć Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Zaniemyślu.

§ 2. 1) Ośrodek Pomocy Społecznej w Zaniemyślu został utworzony na mocy Uchwały Nr XI/53/90 z dnia 30 kwietnia 1990r. Gminnej Rady Narodowej w Zaniemyślu, celem realizacji własnych i zleconych gminie zadań z zakresu pomocy społecznej, określonych ustawą z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz. 1362 ze zmianami).

2)   Ośrodek jest gminną placówką pomocy społecznej działającą na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz. 1362 ze zmianami) oraz niniejszego Statutu i innych przepisów szczegółowych dotyczących placówek pomocy społecznej oraz samorządowych jednostek budżetowych.

(…)

§ 5. 1) Kierownik Ośrodka ustala Regulamin Organizacyjny, w którym określa strukturę organizacyjną oraz zakresy zadań pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy.

2)   W skład Ośrodka wchodzą następujące komórki:

a)  " Administracji"- realizująca zadania organizacyjno - księgowe,

b)  " Świadczeń i usług" - realizująca świadczenia z pomocy społecznej,

c)  " Świadczeń dla rodziny"- realizująca świadczenia rodzinne, opiekuńcze i funduszu alimentacyjnego,

d)  " Pomocy Społecznej" - realizująca zadania pomocy socjalnej oraz usługi opiekuńcze,

e)  " Wspierania rodziny i pieczy zastępczej" - realizująca pracę z rodzinami przeżywającymi trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych,

f)  " Gospodarcza" - zapewniająca porządek w pomieszczeniach Ośrodka.

3)   Stanowiska w Ośrodku tworzy i znosi Kierownik Ośrodka.

4)   Kierownik koordynuje i nadzoruje pracę pracowników Ośrodka.

5)   Kierownik przygotowuje analizy i ocenę potrzeb, planuje środki finansowe na ich realizację oraz analizę i ocenę ich realizacji, a także skuteczności świadczonej pomocy.

6)   Kierownik raz w roku przedstawia Radzie Gminy bilans potrzeb i środków oraz sprawozdanie z działalności Ośrodka i sposobu wykorzystania przyznanych dotacji budżetowych

Oznaczenie punktów i ustępów jest w tej uchwale stosowane przemiennie (por. § 1 i 2). Jednocześnie w § 5 ust. 2 wprowadzono wyliczenie literowe, które winno stanowić wyliczenie w ramach poszczególnych punktów, a nie ustępów.

Jeszcze inny rodzaj błędu można wskazać w uchwale Nr IX/64/07 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 03 09 2007r w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obrębu geodezyjnego Czarlina na terenie gminy Kościerzyna, której fragment przedstawiony jest poniżej:

§ 5

1.0. Ustala się podział terenu objętego granicami planu na poszczególne strefy funkcyjne oddzielone liniami rozgraniczającymi wyznaczającymi tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania terenu.

2.0. Strefy funkcyjne oznacza się symbolami cyfrowo-literowymi, określającymi

w kolejności:

2.1. Tereny komunikacji i pasów technicznych

1/ symbol pierwszy – cyfra arabska (z kropką) oznaczająca kolejny numer terenu

komunikacji wydzielonego liniami rozgraniczającymi. Kolejny numer terenu

poprzedza cyfra 0 (bez kropki)

2/ symbol drugi – jedna lub kilka dużych liter alfabetu (bez kropki) określających

klasyfikację terenu komunikacji

2.2. Pozostałe tereny funkcyjne

1/ symbol pierwszy – cyfra arabska (z kropką) oznaczająca kolejny numer terenu

wydzielonego liniami rozgraniczającymi.

2/ symbol drugi – jedna lub kilka dużych liter alfabetu (bez kropki) określających

rodzaj funkcji terenu.

Przedstawione powyżej błędy i nieprawidłowości w większości przypadków nie wpływają na ważność uchwały czy zarządzeń organów samorządu terytorialnego. W szczególnych przypadkach mogą być jednak podstawą zarzutów stanowiących podstawę skierowania skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Będzie się tak działo w szczególności, gdy błędy w oznaczeniu i systematyce uchwały uniemożliwiać będą jej prawidłowe stosowanie, powoływanie w decyzjach czy pismach, jak również nowelizację. Odwołując się raz jeszcze do cytowanej powyżej uchwały Nr XLVII/341/09 Rady Miasta Kościerzyna z dnia 26 sierpnia 2009 r. wskazać należy, iż nie sposób dokonać prawidłowej nowelizacji pojedynczych ustępów (bez nowelizacji całego paragrafu) jak również ich prawidłowe powołanie.

Powyższe skłania do sformułowania postulatu pod adresem lokalnych prawodawców o większą staranność w przestrzeganiu omówionych zasad techniki prawodawczej. Kwestia ta może być skutecznie kontrolowana przez pracowników biura rady, którzy są z reguły ostatnim ogniwem w „urzędniczym łańcuchu” przygotowywania uchwały, poprzedzającym jej skierowanie do radnych.

Więcej o prawidłowym przygotowywaniu projektów uchwał w artykule pt.: Jakie przepisy przytoczyć w podstawie prawnej uchwały?

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj
TAGI:
Legislacja

Autor artykułu

Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Więcej z Praktyki §

Wydarzenia PDS

Więcej wydarzeń

Sprawdzone rozwiązania

dla każdego samorządu.

przeczytaj