10.05.2017


Prawidłowe ustalanie rocznej ryczałtowej opłaty za odpady komunalne od domów letniskowych

KATEGORIA: Wokanda

W jednym z wyroków, WSA w Olsztynie wskazał, w jaki sposób należy obliczać roczną opłatę ryczałtową za gospodarowanie odpadami komunalnymi od domków letniskowych lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Wyrokiem z dnia 9 lutego 2017 roku (sygn. I SA/Ol 892/16) Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził nieważność § 1 ust 3 i 4 uchwały rady gminy w sprawie ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu 29 czerwca 2016 r. rada gminy na podstawie art. 6k ust. 1 pkt 1 ustawy o czystości i porządku w gminie [dalej także: „u.c.p.g.”] podjęła uchwałę w sprawie ustalenia stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi [dalej także: „uchwała”].           

W § 1 ust. 3 zaskarżonej uchwały rada gminy ustanowiła kwotę 195 zł tytułem rocznej ryczałtowej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi [dalej także: „opłata”] od domków letniskowych lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, na których odpady zbierane są w sposób selektywny, natomiast w § 1 ust. 4 organ uchwałodawczy gminy wskazał, że przypadku gdy na nieruchomościach wykorzystywanych jako domki letniskowe lub na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, odpady zbierane są w sposób nieselektywny, roczna opłata ryczałtowa wynosi 244 zł.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie wniósł prokurator rejonowy [dalej także: „prokurator” lub „skarżący”].

W uzasadnieniu skargi prokurator zarzucił istotne naruszenie art. 6j ust. 3 i 3c u.c.p.g. polegające na przekroczeniu delegacji ustawowej  i w konsekwencji ustaleniu w § 1 ust 3 – 4 zaskarżonej uchwały, wysokości ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od domków letniskowych lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno – wypoczynkowe sprzecznie ze wskazaniem ustawowym.

Skarżący podkreślił, że art. 6j ust. 3c u.c.p.g. stanowi o tym, iż ryczałtowa stawka opłaty jest ustalana jako iloczyn średniej ilości opadów powstających na  nieruchomościach, o których mowa w ust. 3b, na obszarze gminy wyrażonej w liczbie pojemników oraz stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o której mowa w art. 6k ust. 1 pkt 2 u.c.p.g. Prokurator wskazał, że wyliczenia, które zostały podjęte przez gminę, zostały opracowane w oparciu o ilość opadów komunalnych wytworzonych, odebranych i poddanych zagospodarowaniu w zakładzie z całego terenu gminy. Skarżący dodał, iż w powyższych wyliczenia zachodzi brak rozróżnienia w zakresie ilości odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe lub nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe. Tym samym zdaniem prokuratora wyliczenia zastosowane w uchwale są nieprawidłowe, a sam akt prawa miejscowego został uchwalony z naruszeniem delegacji ustawowej.

Zdaniem skarżącego błędnym było również uwzględnienie w wysokości opłaty ryczałtowej 20 % tytułem „kosztów administracyjnych”. Prokurator podkreślił, że zgodnie z art. 6r ust. 2 pkt 3 u.c.p.g. z pobranych opłat pokrywa się jedynie koszty funkcjonowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Ponadto prokurator nadmienił, że błędnym jest przyjęcie średniej szacunkowej liczby 3 osób w gospodarstwach domowych jako czynnik mogący posłużyć do obliczenia wysokości opłaty dotyczących nieruchomości, a które z założenia nie są zamieszkiwane albo zajmowane jedynie przez krótki okres czasu.

W odpowiedzi na skargę rada gminy wskazała, że ustawodawca nie przedstawił rozwiązań oraz środków prawnych, które pozwoliłby na zebranie danych niezbędnych do określenia ilości odpadów powstających na nieruchomościach zabudowanych domkami letniskowymi i wykorzystywanych na cele rekreacyjno wypoczynkowe. Organ uchwałodawczy gminy podkreślił, że gmina nie posiada danych potrzebnych do pierwszego ustalenia opłaty (wynika to z faktu, że z wskazanych nieruchomości nie były jeszcze odebrane od 2015 roku odpady komunalne), w związku z czym zmuszona była do skorzystania z informacji z całego terenu gminu. Rada gminy odniosła się również w zakresie przyjętej średniej szacunkowej liczby 3 osób tworzących gospodarstwo domowe. Organ gminy wskazał, że powyższym zakresie posłużył się danymi statystycznymi GUS, uznając, że średnia ilość osób wytwarzających odpady na omawianych nieruchomościach wynosi 3 osoby. W związku z powyższym, gmina przyjęła, że w ciągu roku na nieruchomości powstanie 9 pojemników o pojemności 120l. W opłacie za odbiór pojemników nie uwzględniono kosztów administracyjnych obsługi systemu, tym samym gmina zmuszona była do doliczenia niniejszego kosztu do iloczynu średniej ilości odpadów i liczby pojemników, co zdaniem rady gminy nie miało ostatecznie wpływu na wysokość opłaty.

Wyrokiem z dnia 9 lutego 2017 roku (sygn. I SA/Ol 892/16) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uznał skargę za zasadną i uchylił § 1 ust. 3 i 4 zaskarżonej uchwały.

W uzasadnieniu WSA w Olsztynie przychylił się do stanowiska przyjętego przez stronę skarżącą.

Sąd administracyjny wskazał, że  wyliczenia w oparciu o której podjęto uchwałę są błędne, a sam akt prawa miejscowego został uchwalony z naruszeniem kompetencji wynikających z u.c.p.g. Tym samym rada gmina nie uwzględniła jednoznacznego wymogu ustawowego (u.c.p.g.), aby stawka ta ustalana była jako iloczyn średniej ilości odpadów powstających na wskazanych nieruchomościach wyrażonej w liczbie pojemników oraz stawki opłaty.

WSA w Olsztynie odniósł się również negatywnie do kwestii doliczania do opłaty ryczałtowej dodatkowej opłaty ryczałtowej 20% tytułem niesprecyzowanych w przedłożonej kalkulacji „kosztów administracyjnych” oraz ustalonej średniej szacunkowej liczby 3 osób w gospodarstwach domowych. W ocenie sądu podjęte przez gminę rozwiania są sprzeczne z przyjętym przez  ustawodawcę sposobem ustalania opłaty.

Sąd podkreślił, że pobierane opłaty są przeznaczane wyłącznie na pokrywanie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Art. 6r u.c.p.g stanowi o tym, że do elementów wchodzących w skład kosztów zalicza się: odbieranie, transport, zbieranie, odzyskiwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych, tworzenie i utrzymanie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, obsługa administracyjna, edukacja ekologiczna w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi. Tym samym zdaniem WSA w Olsztynie rada gmina nie jest uprawniania do pobierania dodatkowych opłat z tytułu odbierania odpadów komunalnych.

Wojewódzki sąd administracyjny powołał się również na wyrok WSA w Białymstoku z 6 listopada 2013 r., I SA/Bk 127/13 (o wyroku pisaliśmy w artykule pt. „Sądy administracyjne mogą kontrolowac wysokość opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi”), w którym sąd stwierdził, że rada gminy, podejmując uchwałę w przedmiocie stawek opłaty za gospodarowanie odpadami jest zobowiązana do dokonania rzetelnej i wnikliwej kalkulacji wysokości stawki, tak aby pobierane opłaty pokrywały rzeczywiste koszty związane z funkcjonowaniem systemu zagospodarowania odpadami na terenie gminy. Prawidłowo skalkulowana opłata powinna z jednej strony zapewniać sprawne funkcjonowanie systemu odbioru odpadów na terenie gminy, z drugiej zaś nie powinna stanowić źródła dodatkowych zysków gminy.

Z uwagi na przedstawione kwestie Sąd uznał, że wady zaskarżonej uchwały są na tyle rażące, iż należało stwierdzić nieważność § 1 ust. 3 i 4 uchwały.

Wyrok nie jest prawomocny.



Autor:
Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego



Beniamin Rozczyński

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem upraszczania i elektronizacji procedury administracyjnej oraz prawa samorządowego i prawa nieruchomości


TAGI: Gospodarka odpadami, Odpady, Wyrok WSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu