Prawo Dla Samorządu

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powinien w sposób jasny i precyzyjny określić zadania przekazywane jednostkom obsługującym w ramach wspólnej obsługi – zarówno w uchwale określającej zakres tej obsługi, jak i w statucie jednostki obsługującej.

Rada gminy w drodze uchwały postanowiła o zmianie statutu jednostki organizacyjnej - Centrum Usług Wspólnych poprzez wskazanie, iż „CUW w ramach swej działalności prowadzi ponadto sprawy w zakresie przekazywania i rozliczania dotacji wynikających z ustawy o systemie oświaty”. Wojewoda Śląski stwierdził nieważność przedmiotowej uchwały w całości.

Organ nadzoru wskazał, iż celem prowadzenia wspólnej obsługi należy skorelować statut jednostki organizacyjnej (Centrum Usług Wspólnych) w zakresie wykonywanych przez nią zadań z uchwałą rady gminy określającą jednostki obsługujące, jednostki obsługiwane oraz zakres wspólnej obsługi (o której stanowi art. 10b ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, dalej jako u.s.g.).

Jak wskazał Wojewoda, możliwe są dwa rozwiązania tej kwestii w odniesieniu do statutu jednostki organizacyjnej (CUW): albo powinny zostać w nim wymienione zadania powierzone w ramach wspólnej obsługi (czyli tożsame ze wskazanymi w uchwale wydanej na podstawie art. 10b ust. 2 u.s.g.), albo należy zawrzeć w nim odwołanie do konkretnej uchwały rady gminy określającej zakres wspólnej obsługi.

Organ nadzoru uznał, iż obowiązująca uchwała rady gminy, podjęta na podstawie art. 10b ust. 2 u.s.g., nie przewidywała prowadzenia wspólnej obsługi w zakresie przekazywania i rozliczania dotacji wynikających z ustawy o systemie oświaty, a także nie wskazywała w tym zakresie potencjalnej jednostki obsługiwanej. Ponadto, Wojewoda wskazał na trudności z ustaleniem, jakie dotacje CUW miałby przekazywać i rozliczać.

Mając na uwadze powyższe, organ nadzoru stwierdził nieważność analizowanej uchwały w całości.

Należy stwierdzić, iż stanowisko prezentowane przez Wojewodę Śląskiego jest w znacznej mierze spójne (pomijając tezy odnośnie do braku pewności jakich dotacji dotyczył przedmiot działania CUW). Wynika z niego, iż statut jednostki organizacyjnej nie może przewidywać innych zadań z zakresu wspólnej obsługi niż te, które wynikają z ustawy lub odpowiedniej uchwały. Rada gminy nie mogła więc nałożyć na jednostkę organizacyjną (CUW) zadań z zakresu przekazywania i rozliczenia dotacji wynikających z ustawy o systemie oświaty dopóki poprawnie nie określiłaby tych zadań w uchwale wydanej na podstawie art. 10b ust. 2 u.s.g. Należy jednak wskazać, iż występuje wątpliwość odnośnie do dopuszczalności badania zgodności statutu jednostki obsługującej (nadawanego w drodze uchwały) z uchwałą, która określa jednostki obsługujące, jednostki obsługiwane oraz zakres wspólnej obsługi (wobec której dominuje pogląd, iż nie jest ona aktem prawa miejscowego).

Istnieje bowiem również pogląd odmienny, zgodnie z którym statut jednostki organizacyjnej (w tym wypadku – CUW) przewiduje jedynie potencjalny zakres działania tego podmiotu. W przypadku, w którym byłby on nieskorelowany z uchwałą podjętą na podstawie art. 10b ust. 2 u.s.g., w zakresie sprzecznym prawdopodobnie nie mogłaby być realizowana wspólna obsługa – np. w sytuacji, w której przewidywałby potencjalnie większy zakres wspólnej obsługi, niż wynikałby z uchwały.

Wydaje się więc prawdopodobne, iż kwestie charakteru oraz wzajemnej zależności między statutem jednostki obsługującej i uchwałą podjętą na podstawie art. 10b ust. 2 u.s.g. będą w przyszłości przedmiotem kolejnych rozstrzygnięć nadzorczych lub orzeczeń sądów administracyjnych.

Zapraszamy do zapoznania się również z opracowaniami dotyczącymi wspólnej obsługi, zamieszczonymi na naszym Portalu:

- „Ograniczenia w zakresie modyfikacji zadań jednostek organizacyjnych”,

- „Czy uchwała w sprawie organizacji centrum usług wspólnych (CUW) jest aktem prawa miejscowego?”;

- „Wielość centrów usług wspólnych (CUW) w gminie”.

Prawidłowe określenie zadań Centrum Usług Wspólnych