Prawo Dla Samorządu

Jednym z zagadnień, które staje się szczególnie interesujące w okresie wyborów samorządowych jest kwestia stosowania art. 24f Ustawy o samorządzie gminnym [dalej: u.s.g.], wg którego radni (oraz inne osoby w nim określone) nie mogą prowadzić określonej działalności gospodarczej.

W orzecznictwie sądów administracyjnych wielokrotnie podkreśla się, że przepis ten jest przepisem restrykcyjnym i nie należy wykładać go nadmiernie szeroko. Jednocześnie jednak orzecznictwo w tym zakresie jest nie dość konsekwentne i nie uwzględnia w dostatecznym stopniu ani relacji między treścią art. 24f a art. 43 u.s.g., jak również nie uwzględnia szczególnej relacji pomiędzy art. 24f ust. 1 oraz art. 24f ust. 2 u.s.g. (tę relację uczynię przedmiotem odrębnego opracowania – przyp. aut.).

Sprawą wymagającą podkreślenia jest wyraźne wskazanie w przepisie art. 24f ust. 1 u.s.g., iż radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej ani na własny rachunek, ani wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem „mienia komunalnego gminy”. Zestawiając treść art. 24f z treścią art. 43 u.s.g. wynika iż „Mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw”. Zauważyć należy, iż relacja pomiędzy pojęciem „mienie komunalne” i „mienie gminne” jest następująca: pojęcie „mienia komunalnego” jest szersze od pojęcia „mienia gminnego”, które pozostaje bez wątpienia mieniem komunalnym jednakże nie wyczerpując tego pojęcia. W art. 24f ust. 1 u.s.g. wyraźnie wskazuje się, iż podstawą do utraty mandatu jest prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, a nie mienia komunalnego w ogóle, które swoim zakresem obejmuje nie tylko mienie gminy, ale również mienie związków gmin oraz innych gminnych osób prawnych w tym przedsiębiorstw.

Za nieprawidłową zatem uznać należy praktykę orzeczniczą, w myśl której za komunalne mienie gminy uważa się nie tylko majątek gminy, ale także majątek stanowiący przedmiot własności spółek komunalnych, nawet jeżeli gminy posiadają w nich 100% udziałów. Majątek spółek komunalnych stanowi bez wątpienia mienie komunalne, jednakże nie stanowi mienia gminy. Do majątku gminy zaliczyć można należące do gminy udziały w spółce komunalnej, jednakże majątku spółki komunalnej już nie.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że wykorzystywanie przez radnego mienia komunalnego, innego niż mienie gminy nie może stanowić podstawy do zastosowania art. 24f ust. 1 u.s.g., a tym samym wbrew zajmowanemu w niektórych sprawach stanowisku sądów administracyjnych nie może stanowić podstawy do zastosowania art. 24 f ust. 1a u.s.g., a więc do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego z tego powodu.

Mienie komunalne a mienie gminy