Prawo Dla Samorządu

Zdaniem Wojewody Śląskiego niedopuszczalne jest, aby w uchwale w sprawie zwrotu radnym kosztów podróży służbowej rozszerzyć krąg podmiotów, którym przysługiwałby taki zwrot, o inne podmioty niż radni.

Rozstrzygnięciem nadzorczym nr NPII.4131.1.465.2016 z dnia 5 października 2016 r. Wojewoda Śląski stwierdził w całości nieważność uchwały rady miasta zmieniającej uchwałę w sprawie określenia wysokości diet za udział w pracach Rady i jej organów oraz zwrotów kosztów podróży służbowej.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Rada miasta w dniu 25 sierpnia 2016 r. dokonała na podstawie art. 25 ustawy o samorządzie gminnym zmiany ww. uchwały, wprowadzając tym samym możliwość zwrotu kosztów podróży służbowych członkom Młodzieżowej Rady Miejskiej Miasta, Miejskiej Rady Seniorów i członkom jednostek pomocniczych.

Po dokonaniu analizy zapisów ww. uchwały Wojewoda Śląski uznał, że narusza ona art. 25 ust. 4 i ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym, § 1 i § 2 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy oraz art. 7 Konstytucji RP.

Zgodnie z art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych, które mają za zadanie pełnić funkcję rekompensacyjną w razie poniesienia kosztów związanych z pełnieniem funkcji radnego oraz ewentualnych utraconych dochodów, jakie radny mógłby uzyskać, gdyby nie wykonywał mandatu. Stosownie do powyższego, wskazany przepis odnosi się jedynie do radnych. Jednocześnie Wojewoda Śląski podkreślił, że ww. przepis nie uprawnia organu stanowiącego gminy do podjęcia takiej uchwały, która nadawałaby prawo do zwrotu kosztów podróży służbowej członkom Młodzieżowej Rady Miasta czy Miejskiej Radzie Seniorów.

W odniesieniu do przyznania zwrotu kosztów podróży służbowych członkom jednostek pomocniczych, organ nadzoru wskazał, że art. 37b ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym przyznaje kompetencję radzie gminy do ustanowienia zasad, na jakich członkom organu wykonawczego jednostki będzie przysługiwała dieta lub zwrot kosztów podróży służbowej. Na mocy ww. uchwały, takie prawo przyznano jednakże „członkom jednostek pomocniczych”, a nie członkom organów wykonawczych jednostek pomocniczych, do czego uprawnia przywołany przepis ustawy.

Jednocześnie Wojewoda Śląski wskazał, że w przepisach ustawy o samorządzie gminnym brak jest definicji legalnej wyrażenia: „podróż służbowa”, jednak na gruncie przepisów samorządowych z tym pojęciem można spotkać się m.in. w Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy. Stosownie do § 1 ww. rozporządzenia „podróżą służbową jest wykonywanie przez radnego zadania mającego bezpośredni związek z wykonywaniem mandatu, określonego przez przewodniczącego rady gminy, poza miejscowością, w której znajduje się siedziba rady”. Okoliczności wykonywania zadania oraz możliwość rozpoczęcia i zakończenia podróży służbowej określa przewodniczący rady gminy w stosunku do wiceprzewodniczącego wybranego przez radę gminy. Zachodzi więc wątpliwość, kto miałby być uprawniony do wykonywania ww. czynności względem np. Młodzieżowej Rady Miasta.

W opinii Wojewody Śląskiego, biorąc pod uwagę powyższe, niewątpliwym jest, że rada gminy, podejmując kwestionowaną uchwałę, w sposób istotny naruszyła art. 25 ust. 4 i ust. 10 ustawy o samorządzie gminnym, § 1 i § 2 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych gminy oraz art. 7 Konstytucji RP. Organ nadzoru na podstawie art. 91 ustawy o samorządzie gminnym uznał takie działania jako wystarczającą przesłankę do stwierdzenia nieważności uchwały w całości.

Zwrot kosztów podróży służbowej osobom innym niż radny gminy