Prawo Dla Samorządu

Zdaniem NSA, przewodniczący rady gminy nie może żądać dostępu do informacji publicznej w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Do Naczelnego Sądu Administracyjnego wpłynęła skarga kasacyjna wójta od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 17 grudnia 2015 r. (sygn. akt IV SAB/Wr 264/15) uwzględniającego skargę przewodniczącego rady gminy na bezczynność wójta w przedmiocie dostępu do informacji publicznej.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Dnia 7 sierpnia 2015 r. przewodniczący rady gminy złożył wniosek o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej dochodów gminy m.in. z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Wójt stwierdził, że informacje przetworzone objęte powyższym wnioskiem zostały przekazane już gminnej komisji rewizyjnej, więc ponowne tworzenie takich dokumentów jest zbędne.

W skardze do WSA przewodniczący rady gminy zarzucił wójtowi bezczynność w rozpoznaniu jego wniosku, podnosząc również, że żądane informacje należały do kategorii informacji publicznych prostych, a ewentualna decyzja o odmowie udostępnienia tych informacji nie została wydana. W odpowiedzi na skargę wójt zakwestionował sam fakt złożenia wniosku przez skarżącego jako osobę prywatną, bowiem pismo zostało złożone przez przewodniczącego rady gminy, który jako taki już miał dostęp do żądanych informacji.

WSA we Wrocławiu uznał, że żądanie zawarte we wniosku dotyczyło informacji publicznej podlegającej udostępnieniu, wyjaśniając, że informacją publiczną jest „każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa”. Sąd I instancji nie zakwestionował zarzucanej wójtowi bezczynności i podkreślił, że fakt pełnienia funkcji przewodniczącego rady gminy nie wyklucza skarżącego z kręgu osób uprawnionych do żądania dostępu do informacji publicznych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny odniósł się także do sporu między stronami dotyczącego charakteru informacji prostych i przetworzonych, przytaczając, że informacją przetworzoną może być też suma pewnych informacji prostych „ze względu na potrzebę przeprowadzenia odpowiednich analiz, zestawień, wyciągów, usuwania danych chronionych prawem mogących uczynić informacje proste informacjami przetworzonymi, do udostępniania której konieczne jest wykazanie istnienia przesłanki interesu publicznego”. Obowiązek wykazania wspomnianej przesłanki powinien ciążyć nie tylko na wnioskodawcy, ale i podmiocie zobowiązanym. Podkreślono, że pełnienie funkcji publicznej przez skarżącego wzmacnia występowanie po jego stronie interesu publicznego, a jakakolwiek decyzja odmowna dotycząca informacji przetworzonej powinna być uwzględniona w pozostałym zakresie.

Wójt zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając sądowi I instancji naruszenie prawa materialnego poprzez jego niewłaściwą wykładnię, niewłaściwe zastosowanie art. 6 ust. 1 w zw. z art. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznych oraz naruszenie art. 7 tejże ustawy.

Wyrokiem z dnia 6 września 2016r. (sygn. akt I OSK 738/16) Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i oddalił skargę przewodniczącego rady gminy na bezczynność wójta.

Przychylając się do zarzutów skarżącego kasacyjnie, NSA ustalił, że zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wójt nie miał obowiązku stosowania powyższej ustawy przy rozpatrzeniu wniosku przewodniczącego rady gminy.

NSA odniósł się przy tym do problematyki określenia kategorii osób uprawnionych do pozyskiwania informacji publicznej, nawiązując do art. 61 Konstytucji RP oraz do art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Konstytucyjne prawo dostępu do wiedzy na temat funkcjonowania organów władzy publicznej przysługuje każdemu obywatelowi, a ww. ustawa, służąca realizacji tego prawa, przyznaje je każdemu (art. 2 ust. 1). W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjęto, że sformułowanie „każdy” należy rozumieć jako każdy człowiek lub podmiot prawa prywatnego (np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 grudnia 2012 r. sygn. akt II SAB/Wa 386/12). W świetle powyższego NSA stwierdził, że przewodniczący rady gminy, nie spełnia tego kryterium. Celem ustawy o dostępie do informacji publicznej nie jest bowiem zapewnienie dostępu do przekazywania informacji między organem stanowiącym a wykonawczym tej samej jednostki samorządu terytorialnego, lecz realizacja swoistego rodzaju „społecznej kontroli” nad organami władzy.

Na temat dostępu do uzyskiwania informacji publicznych wśród organów administracji publicznych pisaliśmy już w artykułach pt. „Żądanie informacji przez organy administracji publicznej w trybie dostępu do informacji publicznej” oraz „Radny i jego szczególnie istotny interes publiczny w uzyskaniu informacji publicznej przetworzonej”.

Pełnienie funkcji przewodniczącego rady gminy a dostęp do informacji publicznej