Prawo Dla Samorządu

Zdaniem Wojewody Wielkopolskiego, wysokość stawki opłaty za zajęcie pasa drogowego nie może być uzależniona od dodatkowych czynników niewskazanych w ustawie.

Rozstrzygnięciem nadzorczym nr KN-I.4131.1.320.2016.3 z dnia 19 września 2016 r. Wojewoda Wielkopolski stwierdził nieważność uchwały rady miejskiej w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg na terenie gminy, ze względu na istotne naruszenie prawa.

Powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Rada miejska, korzystając z kompetencji zawartej w art. 40 ust. 8 i 9 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych podjęła uchwałę, w której ustaliła wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg gminnych znajdujących się w granicach administracyjnych gminy na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg w celu prowadzenia robót w pasie drogowym. Stawka ta została zróżnicowana m.in. w zależności od tego czy zajęcie pasa dotyczyło drogi utwardzonej czy też nieutwardzonej.

Zdaniem organu nadzoru uchwała ta w sposób rażący naruszała obowiązujący porządek prawny.

Zgodnie z art. 40 ust. 8 ustawy o drogach publicznych, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1m2 pasa drogowego. Ustawodawca przewidział również w art. 40 ust. 9 cyt. ustawy czynniki, które powinny zostać wzięte pod uwagę przez radę gminy przy podejmowaniu uchwały. Zgodnie z tą regulacją, przy ustalaniu stawek opłaty, uwzględnia się: kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty, rodzaj elementu zajętego pasa drogowego, procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni, rodzaj zajęcia pasa drogowego oraz rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym.

Organ nadzoru badając legalność uchwały wskazał, że w świetle cytowanych przepisów organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego posiada kompetencje do kompleksowego określania wysokości stawek opłat, które jednak może różnicować tylko przy uwzględnieniu ściśle określonych kryteriów. Niedopuszczalne jest zatem uzależnienie w uchwale stawki opłaty od innych, pozaustawowych czynników, a nierespektowanie przez radę gminy tych wymogów stanowi istotne naruszenie prawa. Zróżnicowanie stawki w zależności od kryterium drogi utwardzonej i nieutwardzonej, których nie przewidywał art. 40 ust. 9 ustawy jest zdaniem wojewody niedopuszczalne.

W tym stanie faktycznym wojewoda stwierdził nieważność kwestionowanej uchwały w całości.

Powyższe stanowisko organu nadzoru znajduje potwierdzenie w bogatym orzecznictwie sądów administracyjnych.

Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem „w art. 40 ust. 9 ustawy o drogach publicznych wymieniono czynniki, które jednostka samorządu terytorialnego uwzględnia, jeśli ustala stawki opłat za zajęcie pasa drogowego. Enumeratywne wyliczenie tych kryteriów oznacza, że rada ustalając stawki opłat nie może brać pod uwagę żadnych innych czynników niż te, które zostały wymienione w tym przepisie” (tak np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 lutego 2008 r., sygn. VI SA/Wa 1824/07).

Podobny pogląd wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, stwierdzając, że „przepis 40 ust. 9 ustawy o drogach publicznych nie zawiera upoważnienia dla organów gminy do wprowadzania w uchwałach innych niż wymienione przez ustawodawcę w delegacji, kryteriów różnicowania stawek opłat za zajęcie pasa drogowego. Dokonane przez ustawodawcę wyliczenie kryteriów, które uwzględnia się przy ustalaniu wysokości stawek ma zatem charakter katalogu zamkniętego” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 5 lipca 2012 r., sygn. II SA/Op 124/12).

TAGI: Drogi publiczne, Rada gminy, Rada Powiatu, Rozstrzygnięcie nadzorcze, Uchwała,

Różnicowanie stawki opłaty za zajęcie pasa drogowego nie zawsze dopuszczalne