Prawo Dla Samorządu

Nie można utożsamiać „określania wstępnej lokalizacji przystanku” z określaniem przystanków komunikacyjnych i dworców lub zasad z nich korzystania w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.z.

Wojewoda Wielkopolski rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 29 lipca 2016 r. stwierdził nieważność w całości uchwały nr XXIII/121/2016 r. Rady Miasta i Gminy Wysoka z dnia 27 czerwca 2016 r. w sprawie określenia wstępnej lokalizacji przystanku autobusowego w miejscowości Wysoka Mała ze względu na istotne naruszenie prawa. Zgodnie z tytułem, przedmiotowa uchwała wskazywała miejsce wstępnej lokalizacji przystanku autobusowego, którego właścicielem jest Miasto i Gmina Wysoka. Nie przewidziano natomiast publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego.

Rada gminy wskazała, iż uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym (u.s.g.) oraz art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym (u.p.t.z.). Pierwszy z przywołanych przepisów stanowi, iż rada gminy jest wyłącznie właściwa do stanowienia we sprawach zastrzeżonych do jej kompetencji, innych niż wyraźnie wymienione w art. 18 ust. 2 u.s.g. Natomiast art. 15 ust. 2 u.p.t.z. stanowi, iż określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnionych dla operatorów i przewoźników następuje w uchwale podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

Wojewoda stwierdził, iż uchwała podjęta na podstawie art. 15 ust. 2 u.p.t.z. stanowi akt prawa miejscowego. Zaznaczył, iż oprócz określenia przystanków komunikacyjnych, rada gminy powinna określić również warunki i zasady korzystania z nich. Organ nadzoru wskazał, iż Rada Miasta i Gminy Wysoka ograniczyła się w podjętej uchwale jedynie do wskazania lokalizacji nowego przystanku autobusowego, a więc przedmiotowa uchwała nie wyczerpuje w pełni delegacji wynikającej z przepisu ustawy. Co więcej, Wojewoda zaznaczył, iż w uchwale brak jest przepisu określającego jej wejście w życie. Zdaniem organu nadzoru narusza to podstawowe zasady obowiązujące w polskim porządku prawnym.

Przedmiotowe rozstrzygnięcie nadzorcze należy poddać krytyce. W pierwszej kolejności należy jednak zaznaczyć, iż rada gminy częściowo mylnie wskazała podstawę prawną swojego działania. Zgodnie bowiem z art. 20f ustawy o drogach publicznych (u.d.p.) zarządca drogi jest zobowiązany uwzględniać uchwały rady gminy w których dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców wskazane zostaną wstępne miejsca lokalizacji nowych przystanków komunikacyjnych; o ostatecznej lokalizacji takiego przystanku decyduje zarządca drogi, uwzględniając charakter drogi oraz warunki bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ten przepis, mimo, iż skierowany bezpośrednio do zarządcy drogi, mógłby zostać uznany za prawidłową podstawę prawną przedmiotowej uchwały.

Wojewoda mylnie przyjął, iż Rada Miasta i Gminy Wysoka miała na celu wykonanie upoważnienia wynikającego z art. 15 ust. 2 u.p.t.z. Jak wynika z treści uzasadnienia, organ nadzoru błędnie utożsamił użyte w tytule uchwały pojęcie „określenia wstępnej lokalizacji przystanku” z „określeniem przystanków komunikacyjnych lub dworców”.

Choć tytuł uchwały rzeczywiście brzmiał nieprecyzyjnie, a przywołana przez Radę podstawa prawna była częściowo błędna, to jednak z treści uchwały jednoznacznie wynikało, iż zmierza ona do wszczęcia procedury, o której stanowi art. 20f u.d.p. (tj. wstępnego wskazania lokalizacji przystanków, a nie określenia przystanków komunikacyjnych lub dworców w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.z.). Jak wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, wskazanie błędnej podstawy prawnej nie stanowi samo w sobie podstawy do stwierdzenia istotnego naruszenia prawa przez organ stanowiący[1]. Wydaje się, że w sytuacji, gdy treść uchwały (a także – częściowo – tytuł) pozwala na łatwe ustalenie intencji organu stanowiącego, błędne wskazanie podstawy prawnej może być uznane jedynie za nieistotne naruszenie prawa.

Uchwała podjęta w związku z art. 20f u.d.p. nie jest aktem prawa miejscowego i nie wymaga ani publikacji w dzienniku urzędowym, ani też określenia daty wejścia w życie.

Problematyka procedury wyznaczania przystanków komunikacyjnych lub dworców została przez autora poruszona również w artykule pt. „Wyznaczanie nowych przystanków komunikacyjnych lub dworców przez gminę”, Przegląd Komunalny nr 10/2016.

[1] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 kwietnia 2014 r., sygn. I OSK 210/14.

TAGI: Rada gminy, Rozstrzygnięcie nadzorcze, Transport zbiorowy, Zadania własne,

Różnice między wyznaczaniem a określaniem przystanków komunikacyjnych