12.09.2016


Zmiana w zakresie zasad obliczania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków

KATEGORIA: Przepisy

Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa rozwiewa wątpliwości co do możliwości uwzględniania w niezbędnych przychodach, przy ustalaniu taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, amortyzacji środków trwałych sfinansowanych z dotacji.

Począwszy od dnia 6 września 2016 r., przy ustalaniu niezbędnych przychodów dla potrzeb obliczenia taryfowych cen i stawek opłat, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne (dalej także: pwik) ma możliwość uwzględnić koszty inwestycji wodociągowych sfinansowanych także ze środków pochodzących z pozyskanych dotacji.

Zgodnie z nowym brzmieniem zmienionego § 6 pkt 1 lit. a)[1] Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków[2] (dalej także: Rozporządzenie taryfowe), przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ustala niezbędne przychody dla potrzeb obliczenia taryfowych cen i stawek opłat planowanych na rok obowiązywania taryf uwzględniając w szczególności koszty eksploatacji i utrzymania, w tym amortyzację lub odpisy umorzeniowe ustalane zgodnie z przepisami o rachunkowości od wartości początkowej środków trwałych niezależnie od ich finansowania.

Wprowadzenie powyższej regulacji w istocie precyzuje dotąd obowiązujące zasady, które nie przewidywały wyraźnej możliwości uwzględniania przez pwik w niezbędnych przychodach także tych wartości kosztów zrealizowanych inwestycji wodociągowych, które zostały sfinansowane z dotacji, w tym unijnych, co w praktyce powodowało szereg wątpliwości interpretacyjnych, a w konsekwencji sporów pomiędzy pwik, a radą gminy zatwierdzającą taryfy.

Przykładem panujących w powyższym zakresie rozbieżności interpretacyjnych jest m.in.  orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z lutego 2016 r. (wyrok NSA z dnia 24 lutego 2016 r., sygn. akt II OSK 178/16), w którym Sąd wyraził stanowisko o braku możliwości uwzględniania w kosztach świadczonych usług wodociągowych (a zatem i w taryfach), kosztów tych inwestycji, które sfinansowano z uzyskanych dotacji (por. także wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 30.06.2015 r., II SA/Wr 220/15).

Przywołując na potrzeby uzasadnienia wyroku § 7 ust. 4 Rozporządzenia taryfowego, NSA wskazał w ww. wyroku m.in., że koszty świadczenia usług wodociągowych i kanalizacyjnych obciąża się kosztami inwestycji finansowych ze środków własnych, w tym z kredytów lub pożyczek spłacanych przez przedsiębiorstwo. Skoro spółka wodociągowa uzyskała dotację i w jej majątku znalazł się jej ekwiwalent w postaci określonych środków trwałych, które nie powstały ze środków własnych przedsiębiorstwa (to wszelkie związane z nimi koszty, w tym koszty wynikające z amortyzacji lub wartości umorzenia albo rat kapitałowych nie mogą podlegać rozliczeniu z odbiorcami usług. O wyroku tym pisaliśmy w artykule pt. „PWiK nie mogą wliczać do kosztów świadczonych usług kosztów inwestycji wodociągowych sfinansowanych z dotacji”.

W świetle uzasadnienia dokonanej zmiany Rozporządzenia taryfowego, jej celem ma być wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych, jakie wynikają w praktyce stosowania przepisów § 7 ust. 3 -5 Rozporządzenia. Zdaniem Ministerstwa, przywołane powyżej orzeczenie NSA opiera się na literalnej wykładni uchylonego już § 7 ust. 3 i 4 Rozporządzenia taryfowego, który przewidywał, że koszty brane pod uwagę przy ustalaniu niezbędnych przychodów planuje się na podstawie kosztów wynikających z inwestycji modernizacyjno-rozwojowych i ochrony środowiska, a te pwik realizuje ze środków własnych, z kredytów lub pożyczek, z dotacji lub subwencji udzielonych przez instytucje dysponujące środkami finansowymi na inwestycje infrastrukturalne i ochrony środowiska. Ustęp 4 § 7 tego aktu wprowadzał z kolei regulację, w świetle której koszty świadczenia usług wodociągowych i kanalizacyjnych obciąża się kosztami inwestycji finansowanych ze środków własnych, w tym z kredytów lub pożyczek spłacanych przez przedsiębiorstwo. W konsekwencji literalnej wykładni ww. regulacji NSA doszedł do konkluzji, że  koszty świadczenia usług wodociągowych i kanalizacyjnych obciąża się kosztami inwestycji finansowanych wyłącznie ze środków własnych, do których nie zalicza się dotacji lub subwencji udzielonych przez instytucje dysponujące środkami finansowymi na inwestycje infrastrukturalne i ochrony środowiska.

W ramach dokonanej zmiany prawa w omawianym zakresie, przepis § 7 ust. 3 -5 Rozporządzenia taryfowego został uchylony jako zbędny, w tym z punktu widzenia obowiązującego upoważnienia ustawowego, które nie wymaga wskazywania źródeł finansowania inwestycji modernizacyjno-rozwojowych i ochrony środowiska. Zdaniem Ministerstwa, wprowadzenie nowych rozwiązań w Rozporządzeniu taryfowym, w tym poprzez uszczegółowienie § 5pkt 1 lit. a), pozostaje w zgodności z art. 20 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 139 ze zm.) stanowiącym, że pwik ustalają niezbędne przychody, uwzględniając w szczególności koszty związane ze świadczeniem usług, poniesione w poprzednim roku obrachunkowym, ustalone na podstawie ewidencji księgowej, z uwzględnieniem planowanych zmian tych kosztów w roku obowiązywania taryfy.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Ministra, uwzględnienie amortyzacji środków trwałych finansowanych ze środków europejskich w taryfach za usługi wodociągowo-kanalizacyjne jest zgodne z sensem amortyzacji oraz niezbędne dla zachowania zgodności z zasadą pełnego zwrotu kosztów, wynikającej z zasady „zanieczyszczający płaci”.

Zgodnie z wprowadzoną regulacją przejściową, w zakresie wniosków o zatwierdzenie taryf złożonych przez pwik przed 6 września 2016 r. proponuje się dokończenie procedury według przepisów obowiązujących w dniu złożenia wniosku. Niemniej wprowadzono możliwość zastosowania nowych regulacji również wobec wniosków taryfowych złożonych przed wejściem w życie omawianych zmian. Rozpatrywanie wniosków według nowych przepisów musi być jednak poprzedzone wyraźnym wnioskiem pwik w tym zakresie złożonym do rady gminy i do wójta gminy.


[1] Zmiany dokonano Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 sierpnia 2016 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. z dnia 22.08.2016 r., poz. 1301),

[2] Dz. U. z 2006 r., Nr 127, poz. 886 ze zm.



Autor:
Joanna Kostrzewska

Partner, radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w prawie administracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego


TAGI: Rada gminy, Wodociągi i kanalizacja, Wyrok NSA, Wyrok WSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu