Prawo Dla Samorządu

Zdaniem NSA udostępnienie nie każdej informacji publicznej dotyczącej osób pełniących funkcje publiczne będzie podlegać ograniczeniu ze względu na ochronę prywatności tych osób.

Wyrokiem z dnia 30 września 2015 r. (sygn. I OSK 1854/14) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2014 r. (sygn. VIII SAB/Wa 83/13).

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Istota problemu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do prawidłowej wykładni art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

W wyroku z dnia 2 kwietnia 2014 r. (sygn. VIII SAB/Wa 83/13) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaznaczył, iż w rozpatrywanej sprawie, wnioskowane przez skarżącego informacje o wysokości nagród pieniężnych w poszczególnych latach przyznanych dyrektorom i wicedyrektorom Departamentu Administracji Podatkowej oraz Departamentu Kontroli Skarbowej, są, w jego ocenie, bez wątpienia informacją publiczną w rozumieniu w art. 1 ust. 1 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Jednocześnie Sąd zastrzegł, że przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej ograniczają prawo do informacji publicznej ze względu na prywatność osoby fizycznej. Nie mniej jednak w niniejszej sprawie ograniczenia te nie mogą mieć zastosowania, bowiem wniosek dotyczy osób będących funkcjonariuszami publicznymi. Są to bowiem osoby, które zajmują stanowiska w sektorze służby publicznej i posiadają określony zakres uprawnień pozwalający na kształtowanie treści wykonywanych zadań w sferze publicznej. Ograniczenie nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji. Spod zakresu funkcji publicznej wykluczone są zatem takie stanowiska, choćby pełnione w ramach organów władzy publicznej, które mają charakter usługowy lub pomocniczy.

W uzasadnieniu wydanego w tej sprawie, będącego konsekwencją złożonej skargi kasacyjnej, wyroku, NSA podzielił stanowisko WSA w Warszawie, że żądana przez skarżącą informacja o wysokości nagród osoby zatrudnionej przez podmiot publiczny, stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Informacją publiczną jest zatem informacja o wydatkach podmiotu publicznego na wynagrodzenia pracowników. W tych ramach można żądać szczegółowych danych dotyczących wydatkowania środków publicznych na wynagrodzenia konkretnej grupy pracowników zatrudnionych na określonym stanowisku, a także pracownika, który jako jedyny zajmuje określone stanowisko w ramach struktury organizacyjnej podmiotu publicznego.

NSA zaznaczył jednak, że przy udostępnieniu informacji o wynagrodzeniu, w szczególności o przyznanych nagrodach, danej osoby organ powinien każdorazowo analizować, czy jest ona niezbędna z punktu widzenia celów prawa do informacji publicznej, a także czy nie narusza godności i intymności osoby, której taka informacja dotyczy.

W kontekście ww. sprawy należy również przytoczyć stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w wyroku z dnia 11 marca 2014 r. (sygn. II SA/ WA 2064/13) w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

WSA w wyroku tym stwierdził, że informacje o uzyskiwanych dochodach należą do sfery prywatnej osoby i prawo do nich podlega ograniczeniu ustanowionemu w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Ograniczenie to dotyczy wszystkich osób, a więc także osób pełniących funkcje publiczne.

Powyższy wyrok został zaskarżony do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 1 października 2015 r. (sygn. I OSK 1860/14) oddalił skargę kasacyjną.

W uzasadnieniu, NSA wskazał, że problematyka prawa do prywatności i prawa do informacji publicznej jest związana z kolizją tych praw. Należy przy tym po pierwsze podkreślić, że pojęcie osoby publicznej ma inne znaczenie niż pojęcie osoby pełniącej funkcje publiczne lub osoby mającej związek z pełnieniem takich funkcji (zob. również artykuł: „<<Osoba pełniąca funkcje publiczne>> w ustawie o dostępie do informacji publicznej”).

Nadto, zdaniem NSA, osobą pełniącą funkcje publiczne w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, są nie tylko osoby działające w sferze imperium, ale również te, które wywierają wpływ na podejmowanie rozstrzygnięć o charakterze władczym. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20 marca 2006 r. (sygn. K 17/05) stwierdził, że analizowane pojęcie osoby pełniącej funkcje publiczne jest w tym wypadku ściśle związane z konstytucyjnym ujęciem prawa z art. 61 ust. 1 Konstytucji, a więc nie może budzić wątpliwości, że chodzi tu o osoby, które związane są formalnymi więziami z instytucją publiczną (organem władzy publicznej).

Jednocześnie, jak wskazał Sąd, sprawowanie funkcji publicznej wiąże się z realizacją określonych zadań w urzędzie, w ramach struktur władzy publicznej lub na innym stanowisku decyzyjnym w strukturze administracji publicznej, a także w innych instytucjach publicznych. Tym samym ograniczenia dotyczące pewnych praw chronionych konstytucyjnie mogą być wprowadzane z uwagi na dobro wspólne. Do praw takich, zdaniem Sądu, należy prawo do prywatności. Nie zawsze jednak dobro wspólne przeważa nad interesem indywidualnym. Należy zaznaczyć, że umożliwienie przez ustawodawcę w stosunku do osób publicznych szerszej ingerencji w sferę prywatności nie powinno prowadzić do jej zupełnego unicestwienia. Dotyczy to również kwestii ujawniania wynagrodzenia takich osób (por. wyrok NSA z dnia 18 lutego 2015 r., sygn. I OSK 695/14).

Mając na uwadze wszystkie ww. argumenty, NSA oddalił skargi kasacyjne.

Analiza powyższych wyroków wskazuje, że kwestia ochrony prywatności zarówno w stosunku do osób pełniących funkcje publiczne, jak i osób nie pełniących tych funkcji nie jest jednoznaczna, bowiem w każdej z tych kategorii ochrona ta ma różny zakres, a każda sprawa powinna być badana i rozpatrywana w sposób indywidualny.

_________________________________________________________________________

Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?

Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.

Prawo do prywatności a dostęp do informacji publicznej