28.06.2016


Uchylone uchwały również mogą być zaskarżane do sądów administracyjnych

KATEGORIA: Wokanda

Zdaniem NSA, fakt uchylenia przez organ stanowiący JST swojej uchwały, która została zaskarżona do sądu administracyjnego, nie uniemożliwia rozpoznania wniesionej skargi.

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2016 r. (sygn. II FSK 355/14) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną rady gminy od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 6 listopada 2013 r. (sygn. I SA/Bk 127/13) stwierdzającego nieważność uchwały w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i stawki tej opłaty w zakresie ustalonej wysokości stawek „opłaty śmieciowej”.

Powyższy wyrok prezentowany był na łamach naszego Portalu w artykule pt. „Sądy administracyjne mogą kontrolować wysokość opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi”. Jednakże w celu przybliżenia powyższego rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego należy w skrócie przypomnieć stan faktyczny i prawny, w jakim zapadło ww. rozstrzygnięcie Sądu I instancji.

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, wpłynęła skarga na uchwałę rady gminy w przedmiocie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i stawki tej opłaty. Skarżący zarzucił, że uchwała została podjęta w oparciu o nieprawidłowo oszacowane koszty funkcjonowania systemu zbiórki odpadów na terenie gminy.

WSA w Białymstoku wyrokiem z dnia 6 listopada 2013 r. (sygn. I SA/Bk 127/13) w całości podzielił zarzuty skarżącego i uchylił uchwałę w ww. zakresie. W uzasadnieniu Sąd m.in. wskazał, że z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jednoznacznie wynika, iż rada gminy podejmując uchwałę w przedmiocie stawek opłaty za gospodarowanie odpadami jest zobowiązana do dokonania rzetelnej i wnikliwej kalkulacji wysokości stawki, tak aby pobierane opłaty pokrywały rzeczywiste koszty związane z funkcjonowaniem systemu zagospodarowania odpadami na terenie gminy. Prawidłowo skalkulowana opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna z jednej strony zapewniać sprawne funkcjonowanie systemu odbioru odpadów na terenie gminy, z drugiej zaś nie powinna stanowić źródła dodatkowych zysków gminy. Rzetelna kalkulacja wysokości opłat powinna w szczególności uwzględniać liczbę mieszkańców gminy, ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych oraz koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami, na który składają się koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz obsługi administracyjnej tego systemu.

W międzyczasie, pomiędzy wniesieniem przez skarżącego skargi, a wydaniem przez WSA w Białymstoku wyroku, rada gminy uchyliła kwestionowaną uchwałę wybierając inną metodę ustalenia „opłaty śmieciowej” przy jednoczesnym ustaleniu wysokości nowych stawek opłaty.

W związku z negatywnym dla rady gminy rozstrzygnięciem Sądu I instancji, postanowiła ona wnieść do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną. Skarżąca kasacyjnie zarzuciła WSA w Białymstoku wydanie wyroku z naruszeniem art. 161 § 1 pkt 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zdaniem rady gminy, zaskarżona uchwała została uchylona przed rozpatrzeniem skargi wniesionej na jej zapisy, w związku z tym sąd administracyjny zobowiązany był, stosownie do ww. przepisu, umorzyć postępowanie sądowoadministracyjne, jako bezprzedmiotowe.

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2016 r. (sygn. II FSK 355/14) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną rady gminy od wyroku Sądu I instancji.

W uzasadnieniu NSA wskazał, że nie czyni postępowania zmierzającego do dokonania kontroli zgodności z prawem zaskarżonej uchwały bezcelowym, ani wydania w takiej sprawie wyroku niedopuszczalnym, sam w sobie fakt uchylenia zaskarżonej uchwały. Zastosowanie sankcji nieważności aktu prawa miejscowego ma bowiem tę konsekwencję, że akt prawa miejscowego jest niezdolny do wywołania skutku prawnego od momentu uchwalenia. Jednocześnie zdaniem Sądu II instancji zmiana lub uchylenie zaskarżonej do wojewódzkiego sądu administracyjnego uchwały nie czyni zbędnym rozpoznania skargi na uchwałę i wydania przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku, jeżeli zaskarżona uchwała może mieć zastosowanie do sytuacji z okresu poprzedzającego. Sąd ponownie podkreślił, iż uchylenie uchwały przez radę gminy oznacza wyeliminowanie uchwały ze skutkiem od daty uchylenia (ex nunc), natomiast stwierdzenie nieważności uchwały wywołuje skutki od chwili jej podjęcia (ex tunc).

Mając powyższe na uwadze, NSA uznał, że wniesiona skarga kasacyjna nie miała usprawiedliwionych podstaw i podlega oddaleniu.

Tematyka zaskarżalności do sądów administracyjnych nieobowiązujących już aktów prawnych wydawanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego poruszana była już na łamach naszego Portalu w artykule pt. „Zaskarżalność do sądu nieobowiązujących uchwał gminnych”.



Autor:
Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego


TAGI: Rada gminy, Wyrok NSA,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu