Prawo Dla Samorządu

Przy ustalaniu struktury współczynnika sprzedaży uwzględnia się sprzedaż gminnych środków trwałych, jeżeli podobne transakcje są przedmiotem zwykłej działalności gospodarczej gminy.

Powyższe stanowisko zostało przedstawione przez NSA w wyroku z dnia 29.09.2015 r. (sygn. akt. I FSK 1047/14), dotyczącym kwestii wliczenia obrotu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości przez gminę (stanowiących jej środki trwałe) do współczynnika sprzedaży w świetle art. 90 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług [dalej: u.p.t.u.].

Będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług gmina, w związku z ponoszonymi przez nią wydatkami mieszanymi, zamierzała dokonać częściowego odliczenia podatku naliczonego w oparciu o proporcję sprzedaży określoną w art. 90 ust. 3 u.p.t.u., ze względu na brak możliwości bezpośredniego przyporządkowania wydatków do poszczególnych czynności. Przy wyliczaniu powyższej proporcji gmina nie uwzględniła sprzedaży mienia komunalnego (tj. nieruchomości gruntowych, lokali mieszkalnych czy usługowych oraz sieci gazowych), bowiem – jak uznała – zgodnie z art. 90 ust. 5 nie spoczywał na niej taki obowiązek, ponieważ nieruchomości będące przedmiotem dostaw stanowiły środki trwałe gminy i były przez nią wykorzystywane na potrzeby jej działalności.

Zdaniem organu podatkowego, postępowanie gminy było nieprawidłowe, ponieważ warunkiem wspomnianego wyłączenia jest wykorzystywanie nieruchomości na potrzeby działalności gminy, ale wyłącznie działalności pobocznej (czyli okazjonalnej). Jako że sprzedaż mienia komunalnego stanowi zwykłą działalności gospodarczą, gmina zobowiązana była do uwzględnienia w proporcji sprzedaży obrotu ze sprzedaży nieruchomości.

WSA, uchylając powyższą interpretację, stwierdził, że organ bezzasadnie wprowadza trzecie, dodatkowe kryterium wyłączenia, ponieważ zwrot „wykorzystywanie nieruchomości na potrzeby działalności gminy” należy rozumieć jako każdy rodzaj wykorzystywania nieruchomości w ramach prowadzonej działalności, bez względu na to, czy te nieruchomości znajdowały się we faktycznym posiadaniu gminy, czy zostały oddane w posiadanie zależne.

NSA, rozpatrując skargę kasacyjną, uznał ją za zasadną, jednakże przyjął stanowisko pośrednie pomiędzy poglądami dotychczas prezentowanymi przez strony. Z jednej strony, sąd nie podzielił stanowiska gminy, ponieważ w świetle wykładni Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE] (wyrok z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie C-98/07 Nordania Finans A/S i BG Factoring A/S oraz z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C -174/08 NCC Construction Danmark A/S) do proporcji sprzedaży, określonej w art. 90 ust. 3 u.p.t.u., wlicza się obrót uzyskany z dostawy nieruchomości, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane są do środków trwałych i których sprzedaż jest przedmiotem zwykłej działalności gospodarczej w rozumieniu w art. 15 ust. 2 u.p.t.u.

Z drugiej strony NSA nie podzielił też stanowiska organu, zgodnie z którym sprzedaż dóbr inwestycyjnych w przypadku gminy niejako automatycznie winna być kwalifikowana jako przejaw zwykłej działalności gminy. Jak wskazał Sąd, na podstawie art. 90 ust. 5 u.p.t.u. do obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3 u.p.t.u. nie wlicza się sprzedaży tego mienia komunalnego, które służy gminie do wykonywania zadań o charakterze publicznym. Natomiast do obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3 u.p.t.u. wlicza się sprzedaż tego mienia komunalnego gminy, które wykorzystywane jest w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, ale tylko odnośnie tej sprzedaży środków trwałych, która stanowi integralną część zwykłej działalności gospodarczej gminy. W tym zakresie sytuacja gminy nie różni się od sytuacji innych podmiotów gospodarczych, co oznacza, że do obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3 u.p.t.u. wlicza się sprzedaż tego mienia komunalnego gminy, które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej gminy przeznaczone jest do sprzedaży. Chodzi tu o taki rodzaj sprzedaży środków trwałych podatnika (gminy), który stanowi regularny i oczywisty element określonej jego działalności.

Należy zatem w tym zakresie wyłączyć z tej sprzedaży te dobra inwestycyjne, które służą innym rodzajom działalności gospodarczej gminy, a z jakiś względów zostaną następnie zbyte, gdy zbycie to nie jest naturalną (regularną i oczywistą) konsekwencją (częścią) tej działalności.

W takich przypadkach - zdaniem - NSA sprzedaż mienia komunalnego służącego działalności gospodarczej gminy musi być natomiast oceniana w kontekście normy art. 90 ust. 6 u.p.t.u., tzn. sporadyczności takiej sprzedaży, a od 1 stycznia 2014 r. – jej pomocniczego charakteru. Dla uznania czynności sprzedaży nieruchomości za sporadyczne (pomocnicze), czyli niewliczane do obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3 u.p.t.u., należy ustalić, że są one dokonywane poza główną (zasadniczą) działalnością podatnika i nie stanowią koniecznego i stałego jej rozszerzenia, oraz że opodatkowane VAT aktywa podatnika są wykorzystywane do wykonania tych czynności jedynie w niewielkim stopniu.

___________________________________________________________________
Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?
Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.

Kiedy sprzedaż gminnych środków trwałych wpłynie na proporcję sprzedaży?