Prawo Dla Samorządu

Zdaniem WSA w Gorzowie niedopuszczalne jest ustalenie górnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi z zastrzeżeniem, że stawki te nie zawierają podatku VAT.

Wyrokiem z dnia 21 stycznia 2016 r. (sygn. I SA/Go 439/15) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim stwierdził nieważność uchwały rady miejskiej w całości w sprawie określenia górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gmin.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Zgodnie z przepisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach [dalej: u.c.p.g.] w stosunku do właścicieli nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gmin, rada gminy ma obowiązek ustalić w drodze uchwały górne stawki opłat za tego typu usługi świadczone przez przedsiębiorców. Uchwałę taką podjęła rada miejska, jednak poważne zastrzeżenia wzbudził zapis stanowiący, że wskazane w niej stawki nie zawierają podatku od towarów i usług (VAT).

Skargę na powyższą uchwałę wniósł do WSA w Gorzowie Wielkopolskim prokurator, zarzucając radzie miejskiej rażące naruszenie prawa materialnego. W uzasadnieniu wskazał, że wynikająca z art. 6 ust. 2 u.c.p.g. delegacja ustawowa dla rady gminy do określenia w drodze uchwały górnych stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest tak naprawdę upoważnieniem do określenia maksymalnej kwoty jaką może wyznaczyć podmiot wykonujący usługę w tym zakresie. Zdaniem skarżącego, użyte w tym przepisie pojęcie „stawki opłat” odpowiada definicji ceny, zawartej w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o cenach, tj. wartości wyrażonej w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę.

W konsekwencji, górna stawka opłaty jest tożsama z maksymalną ceną. W związku z powyższym, stawki opłat ustalone przez radę gminy powinny zawierać w sobie należny za tego rodzaju usługi podatek od towarów i usług.

W odpowiedzi na skargę rada miejska wskazała, że w związku z wniesioną skargą został przygotowany projekt nowej uchwały, której treść w całości uwzględnia uwagi prokuratora, a określone w niej górne stawki opłat zawierają tym razem podatek od towarów i usług. To, zdaniem organu, który wydał kwestionowany akt, czyniło rozpoznanie skargi bezzasadnym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 21 stycznia 2016 r. (sygn. I SA/Go 439/15) uwzględnił skargę prokuratora, stwierdzając nieważność ww. uchwały w całości.

Sąd podkreślił, że przepisy u.c.p.g., a zwłaszcza art. 6 ust. 2 i 4 nie uprawniają gminy do ustalenia w drodze uchwały cen, do uiszczenia których zobowiązani będą właściciele nieruchomości, od których odbierane będą odpady komunalne. Uchwała rady gminy w przedmiocie określenia górnych stawek opłat wyznacza jedynie sposób określenia ceny w umowie. WSA zauważył, że aczkolwiek niefortunnym jest posługiwanie się w tej materii przez ustawodawcę odmiennymi określeniami, to jednak nie może ulegać wątpliwości, że górna stawka opłaty, o której mowa w art. 6 ust. 2 u.c.p.g. jest w istocie maksymalną kwotą, jaką może ustalić w charakterze ceny podmiot wykonujący usługę. Jest to tym samym maksymalna cena jaką uiścić musi, w razie jej ustalenia, nabywca usługi. Istotą tego rozwiązania jest ochrona nabywców tych usług przed wygórowanymi cenami, które mógłby narzucić podmiot odbierający odpady.

WSA przychylił się do stanowiska prokuratora, że ustalenie górnej stawki opłat w sposób, w jaki uczyniła to rada miejska naruszało treść prawa materialnego. Zdaniem sądu trafnie uznał prokurator, że ustalając w trybie art. 6 ust. 2 u.c.p.g. górne stawki opłaty za świadczenie usług, o jakich mowa w art. 6 ust. 1 tej ustawy, rada gminy powinna mieć na uwadze przytoczoną powyżej treść przepisu art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o cenach. W cenie tej uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym. W konsekwencji nieprawidłowym było, tak jak to uczyniono w zaskarżonej uchwale, wskazanie stawek opłaty bez podatku VAT.

W związku z powyższym Sąd uznał, że rada miejska w istocie nie określiła górnej stawki opłaty, a tym samym przekroczyła granice ustawowego umocowania z art. 6 ust. 2 u.c.p.g.

Zgodnie z deklaracją zawartą przez radę miejską w odpowiedzi na skargę, uchwalony został nowy akt prawa miejscowego z prawidłowym określeniem górnych stawek opłat. W chwili orzekania przez WSA nie było już w obrocie prawnym zaskarżonej przez prokuratora uchwały rady miejskiej. Sąd jednak podkreślił, że uchwała obowiązywała prawie dwa i pół roku i w tym okresie mogła w sposób rzeczywisty oddziaływać w sferze praw i obowiązków podmiotów zobowiązanych ją stosować. Stąd też, zdaniem sądu, brak zaskarżonej przez prokuratora uchwały rady miejskiej w chwili orzekania, nie czynił rozpoznania ww. skargi bezprzedmiotowym. Dopiero stwierdzenie nieważności jest jednoznaczne z niemożnością traktowania tego aktu jako podstawy prawnej indywidualnych rozstrzygnięć, czy też wywierającego skutków w sferze stosunków cywilnoprawnych.

W świetle powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim uznał, że zaskarżona uchwała jest dotknięta uchybieniami uzasadniającymi jej wyeliminowanie z obrotu prawnego w całości.

Wyrok jest prawomocny.

Górne stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi a podatek VAT