23.05.2016


Czasowe ograniczenie co do stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa

KATEGORIA: Przepisy

W Senacie trwają prace nad wprowadzeniem do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego czasowego ograniczenia co do stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa.

Celem powyższych prac jest dostosowanie polskiego porządku prawnego do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2015 r. (sygn. P 46/13). W wyroku tym Trybunał orzekł niezgodność art. 156 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego z art. 2 Konstytucji RP w zakresie, w jakim nie wyłącza dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa (a więc na podstawie przesłanki, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego), gdy od wydania decyzji nastąpił znaczny upływ czasu, a decyzja była podstawą nabycia prawa lub ekspektatywy (zob. więcej w artykule pt. „Brak ograniczenia czasowego co do stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa niezgodny z Konstytucją RP”). Z uwagi na to, że orzeczenie Trybunału dotyczy tzw. pominięcia prawodawczego i to wyłącznie w określonym zakresie, kwestionowany przepis art. 156 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego nadal obowiązuje, a więc nadal określa granice stosowania instytucji stwierdzenia nieważności ostatecznej decyzji, jednakże z zastrzeżeniem dokonanym przez Trybunał w ww. wyroku.

Zgodnie z zakwestionowanym przez Trybunał przepisem art. 156 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w § 1 pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.

W związku z powyższym, dnia 22 kwietnia 2016 r. senacka Komisja Ustawodawcza przedstawiła w Senacie projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego. Przedłożony projekt reguluje kwestię wyłączenia dopuszczalności stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa, jeśli po upływie 10 lat od doręczenia lub ogłoszenia decyzji, stała się ona podstawą nabycia prawa lub stworzyła uzasadnione oczekiwanie jego nabycia.

W powoływanym na wstępie wyroku Trybunał Konstytucyjny orzekając, że brak czasowego ograniczenia co do stwierdzenia nieważności decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa jest niezgodny z Konstytucją RP, nie wskazał właściwej, jego zdaniem, cezury czasowej, jaka powinna zostać wprowadzona w tym zakresie.

Tym samy, projektodawcy proponują, aby do art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego dodać § 3 w brzmieniu: „Po upływie czasu określonego w § 2 nie stwierdza się nieważności decyzji, która wydana została z rażącym naruszeniem prawa, jeżeli decyzja ta była podstawą nabycia prawa lub stwarza uzasadnione oczekiwanie nabycia prawa”.

Jak wskazuje się w uzasadnieniu do przedłożonego projektu nowelizacji, niezbędne jest odzwierciedlenie w treści projektowanego przepisu zastrzeżenia, które uczynił Trybunał Konstytucyjny w sentencji orzeczenia („decyzja była podstawą nabycia prawa lub ekspektatywy”). Samo wprowadzenie cezury czasowej w przypadku decyzji wydanych z rażącym naruszeniem prawa mogłoby bowiem prowadzić do pozostawienia w obrocie tych aktów administracyjnych, które bezpośrednio lub pośrednio godziły w prawa czy interesy jednostek.

Wraz z dodaniem do art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego nowego paragrafu (§ 3) projektodawcy wskazują na konieczność dostosowania art. 158 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego w ten sposób, że przepis ten otrzyma następujące brzmienie: „Jeżeli nie można stwierdzić nieważności decyzji na skutek okoliczności, o których mowa w art. 156 § 2 lub 3, organ administracji publicznej ograniczy się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie stwierdził nieważności decyzji”.

Projektodawcy proponują również, aby w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji wydanych przed dniem wejścia w życie projektowanej noweli stosować przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, w brzmieniu nadanym tą nowelą.

W projekcie zaproponowana została 30-dniowa vacatio legis. Zdaniem projektodawców, jest to czas, który umożliwi tak organom stosującym prawo, jak i adresatom decyzji, zapoznanie się z proponowanymi zmianami.

Obecnie projekt został skierowany do senackich komisji: Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Zanim projekt nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego trafi pod obrady Sejmu, przejdzie przez trzy czytania w Senacie, czego ostatnim etapem będzie podjęcie uchwały o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy.



Autor:
Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego


TAGI: Nowelizacja, Wyrok TK,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu