Prawo Dla Samorządu

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że do wezwań dotyczących złożenia oświadczeń majątkowych stosuje się przepisy k.p.a. związane z doręczeniami.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nieprawomocnym wyrokiem z dnia 18 maja 2015 r. (sygn. akt II SA/Wa 495/15) oddalił skargę radnego na uchwałę rady gminy N. w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o poniższy stan faktyczny.

W związku z brakiem terminowego złożenia oświadczenia majątkowego przez radnego, przewodnicząca rady gminy N. wyznaczyła dodatkowy, czternastodniowy termin na złożenie przedmiotowego oświadczenia. Wezwanie zostało nadane za pośrednictwem Poczty Polskiej, a następnie pomimo dwukrotnego awizowania nie zostało odebrane przez adresata. W konsekwencji rada gminy na podstawie art. 44 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego [dalej: k.p.a.] uznał skuteczność doręczenia wraz z upływem ostatniego dnia czternastodniowego terminu awizowania. W konsekwencji rada gminy podjęła uchwałę o wygaśnięciu mandatu radnego.

Na uchwałę dotyczącą stwierdzenia wygaśnięcia mandatu, radny wniósł skargę do WSA, zarzucając jej naruszenie art. 24 h ust. 5a ustawy o samorządzie gminnym [dalej: u.s.g.] wraz z art. 383 § 1 pkt 7 i § 2 ustawy Kodeks wyborczy. Na podstawie powyższych zarzutów strona wniosła o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały.

W uzasadnieniu skargi radny w pierwszej kolejności wskazał, że przepisy k.p.a. nie mają zastosowania do problematyki składania oświadczeń majątkowych. Zdaniem radnego za skuteczne doręczenie powinno uznawać się jedynie fizyczne doręczenie wezwania do rąk adresata. W związku z tym, jeśli nie otrzymał on fizycznie wezwania przewodniczącej rady gminy, to czternastodniowy termin nie rozpoczął swojego biegu.

Rada gminy N., wnosząc o oddalenie skargi podtrzymała argumentację zawartą w uzasadnieniu kwestionowanej uchwały. Wskazała również, że nie było możliwości doręczenia radnemu wezwania w inny sposób, ponieważ w tym czasie nie odbywały się żadne posiedzenia rady gminy ani jej komisji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dn. 18 marca 2015 r. o sygn. II SA/Wa 495/15 oddalił skargę radnego na uchwałę rady gminy N.

WSA rozstrzygnął kwestię możliwości zastosowania przepisów k.p.a. do art. 24 h ust. 5a u.s.g. dotyczącego obowiązku składania oświadczenia majątkowego. W oparciu o powołane orzecznictwo jednoznacznie wskazał, że przepisy k.p.a. dotyczące doręczeń mają w pełni zastosowanie do art. 24 h ust. 5a u.s.g.

Powołując się na ugruntowany w orzecznictwie pogląd, WSA wskazał, że skutki prawne związane są z doręczeniem pisma, natomiast z punktu widzenia poprawności czynności procesowych nie jest istotne, czy adresat zapoznał się z treścią pisma. Uznanie faktu, że doręczenie jest skuteczne tylko w sytuacji faktycznego zapoznania się adresata z treścią pisma mogłoby, zdaniem WSA, prowadzić do licznych nadużyć. Brak możliwości zastosowania fikcji prawnej określonej w art. 44 k.p.a. mogłoby spowodować unikanie przez radnych otrzymywania przedmiotowych wezwań, jak i innej niewygodnej korespondencji. Jak podkreślił sąd, w efekcie mogłoby to prowadzić do naruszenia jednej z fundamentalnych zasad, jaką jest zasada transparentności finansów osób sprawujących władzę zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym.

Sąd odniósł się również do wyjaśnień rady gminy N. dotyczących braku możliwości doręczenia pisma w inny sposób niż za pośrednictwem Poczty Polskiej. WSA wskazał, że rozdział 8 k.p.a. (Doręczenia) nie ogranicza w żaden sposób organu administracji w wyborze podmiotu doręczającego pisma.

Sąd stwierdził, że bez wpływu na wyrok pozostaje podnoszona przez skarżącego okoliczność, że nie otrzymał awiza potwierdzającego próbę doręczenia mu przedmiotowego wezwania. W tej kwestii ciężar dowodu spoczywał na skarżącym, który nie podjął żadnych kroków w celu udowodnienia tego twierdzenia.

Sąd nie uwzględnił również kwestii częstych wyjazdów Skarżącego. Zdaniem WSA radny jako osoba publiczna powinien liczyć się koniecznością częstego odbioru korespondencji urzędowej i to na nim spoczywa obowiązek dołożenia należytej staranności, by kierowaną do niego korespondencję odbierać.

Niesporną natomiast kwestią był fakt braku dopełnienia obowiązku złożenia przez radnego oświadczenia majątkowego w terminie 30 dni od dnia ślubowania.

Reasumując, zdaniem WSA rada gminy N. poprawnie przyjęła, że po dwukrotnym awizowaniu, wezwanie zostało skutecznie doręczone. W takiej sytuacji za moment skutecznego doręczenia uznaje się upływ ostatniego dnia z czternastodniowego okresu awizowania przez Pocztę Polską.

Do kwestii awizowania odniósł się już NSA w postanowieniu z dn. 9 stycznia 2015 r., w którym wskazuje on, że „by uznać prawidłowość doręczenia pisma w trybie art. 44 k.p.a. konieczne jest prawidłowe dokonanie wszystkich czynności przewidzianych w tym przepisie, tzn. pozostawienie w oddawczej skrzynce pocztowej adresata zawiadomienia o pozostawieniu pisma w placówce pocztowej wraz z informacją o możliwości jej odbioru w terminie 7 dni licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia, w przypadku niepodjęcia w powyższym terminie przesyłki - pozostawienie powtórnego zawiadomienia o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty pierwszego zawiadomienia. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia 14-dniowego okresu awizowania, a pismo pozostawia się w aktach sprawy”[1].

W związku z powyższym, zdaniem WSA skuteczność doręczenia zastępczego jest równa skuteczności doręczenia faktycznego.

Naturalnym następstwem tej okoliczności był skutek określony w art. 24 k ust. 1 pkt 1 u.s.g. w postaci wygaśnięcia mandatu radnego. Sąd podkreślił, że rada gminy N. była zobligowana do wydania zaskarżonej uchwały w celu urzędowego potwierdzenia wywołania skutku prawnego.

W związku z powyższą argumentacją wyrokiem z dn. 18 maja 2015 r. sąd przedmiotową skargę oddalił.

Wyrok jest nieprawomocny.

[1] Postanowienie NSA z dn. 9 stycznia 2015 r, II GSK 2893/14.

Nieterminowe złożenie oświadczenia majątkowego przyczyną wygaśnięcia mandatu radnego