Postanowienia zawarte w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy nie mogą wykraczać poza zakres określony w ustawie „śmieciowej”

Zamieszczenie w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy obowiązku usuwania bądź ograniczania śliskości na terenie nieruchomości przez ich właścicieli, stanowi przekroczenie delegacji ustawowej zawartej w przepisach u.c.p.g.

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2016 r. (sygn.  II SA/Gl 1138/15 ) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stwierdził częściową nieważność uchwały rady gminy w przedmiocie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W listopadzie 2013 r. rada gminy podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy [dalej: Regulamin]. Regulamin ten został zaskarżony przez prokuratora rejonowego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ze względu na nałożenie w nim na mieszkańców obowiązków, które przekraczają delegację zawartą w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie [dalej: u.c.p.g.].

W ocenie prokuratora Regulamin, w zakresie, w jakim nakazuje mieszkańcom „podjęcie działań zmierzających do usunięcia lub co najmniej ograniczenia śliskości na terenie nieruchomości” oraz „usunięcie z nieruchomości środków użytych do tych celów niezwłocznie po ustaniu przyczyn ich zastosowania”, jest niezgodny z art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b u.c.p.g. Uzasadniając swoje stanowisko, wskazał, że regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie nie może wykraczać poza materię przewidzianą w art. 4 ust. 2 u.c.p.g.

W odpowiedzi na skargę wójt gminy wskazał, że zgodnie z brzmieniem art. 4 ust. 2 pkt 1b u.c.p.g. rada gminy, uchwalając Regulamin, określa w nim m.in. wymagania w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujące usuwanie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń. W związku z tym unormowaniem rada gminy została wprost upoważniona do szczegółowego określenia poszczególnych czynności, które właściciele nieruchomości winni podejmować, aby uporządkować błoto, śnieg, lód i inne zanieczyszczenia z części nieruchomości służących do użytku publicznego.

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2016 r. (sygn. akt II SA/Gl 1138/15) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stwierdził nieważność ww. uchwały rady gminy w części zaskarżonej przez Prokuratora.

WSA w Gliwicach podkreślił, że regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy jest aktem prawa miejscowego i zgodnie z art. 94 Konstytucji RP jego treść powinna być ustanowiona na podstawie i w granicach zawartych w ustawie. Oznacza to nie tylko konieczność ścisłego przestrzegania zakresu upoważniającej do wydania aktu delegacji, dokładnego zastosowania się do dyrektyw wiążących prawodawcę lokalnego, ale i zakaz, co do zasady, powtarzania tych uregulowań, które zostały już zawarte w źródle prawa powszechnie obowiązującego, szczególnie zaś modyfikowania przepisów ustawowych.

Sąd wskazał, że zakres spraw, które podlegają regulacji w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, jako akcie prawa miejscowego, został uregulowany w sposób wyczerpujący w art. 4 ust. 2 u.c.p.g. Zgodnie z tym przepisem, w regulaminie można określić wymagania w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujące m.in. uprzątanie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu rada gminy była uprawniona jedynie do określenia wymagań w zakresie uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego. Bez wątpienia w oparciu o taką delegację nie można było nakazać właścicielom nieruchomości usuwania bądź ograniczania śliskości na terenie nieruchomości, dodatkowo zobowiązując ich do usunięcia środków użytych w celu ograniczenia śliskości i wskazując termin wykonania tego obowiązku jako niezwłoczny. Zdaniem WSA w Gliwicach takiego upoważnienia nie może stanowić również  art. 5 ust.1 pkt 5 u.c.p.g., który nakłada na właścicieli obowiązek zapewnienia utrzymania czystości i porządku poprzez realizację innych obowiązków określonych w regulaminie, ponieważ tak sformułowany obowiązek, jak w zaskarżonej części uchwały wykracza poza normę kompetencyjną zawartą w art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. b u.c.p.g.

Wyrok jest nieprawomocny.

_________________________________________________________________________

Szukasz pomocy prawnej w opisanym przez nas zakresie?

Sprawdź naszą PROPOZYCJĘ.

Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Michał Jagodziński

asystent, interesuje się prawem administracyjnym

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu