Prawo Dla Samorządu

Procedury udostępniania informacji publicznej w dalszym ciągu sprawiają szereg problemów podmiotom zobowiązanym do jej udostępniania, zwłaszcza w zakresie formy odmowy.

Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2015 r. (sygn. I OSK 1421/14) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną przedsiębiorstwa wodociągowego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 lutego 2014 r. (sygn. II SA/Wa 2142/13) uchylającego dwie decyzje tego przedsiębiorstwa w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej.

Powyższy wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Wnioskodawca wystąpił do przedsiębiorstwa wodociągowego o udostępnienie następującej informacji publicznej:

protokołów ze wskazanego postępowania wyjaśniającego;
wszystkich wyników badań laboratoryjnych osadów ściekowych przeprowadzonych przez lub na zlecenie przedsiębiorstwa wodociągowego we wskazanym okresie, na podstawie których sformułowano oceny przedstawione w ww. protokole;
pełnej korespondencji przedsiębiorcy wodociągowego w powyższej sprawie;
wszelkich umów zawartych przez przedsiębiorcę wodociągowego we wskazanym okresie na odbiór (zagospodarowanie) osadów ściekowych oraz załączników do tych umów;
wskazanej ekspertyzy interdyscyplinarnej dotyczącej realizacji umowy zawartej pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowym a prywatnym przedsiębiorcą.

Przedsiębiorstwo wodociągowe na podstawie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej wydało decyzję odmawiającą udostępnienia informacji wskazanych we wniosku w zakresie punktów: 1, 2, 3 i 5.

W uzasadnieniu powyższej decyzji przedsiębiorstwo wodociągowe wskazało, że w odniesieniu do żądanej przez wnioskodawcę w punkcie 5 wniosku ekspertyzy interdyscyplinarnej wnioskodawca ten zgłasza pod adresem przedsiębiorstwa wodociągowego roszczenia finansowe związane z realizacją ww. umowy, kilkakrotnie też kierując do sądu wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, zapowiadając jednocześnie wystąpienie z powództwem o zapłatę. Żądana ekspertyza została sporządzona na zlecenie przedsiębiorstwa wodociągowego wyłącznie na potrzeby negocjacji toczonych z wnioskodawcą oraz w celu zidentyfikowania ryzyka procesowego na wypadek ewentualnego sporu sądowego. Zdaniem przedsiębiorstwa wodociągowego tego rodzaju dokument z założenia ma charakter poufny i nie podlega udostępnieniu, a zwłaszcza drugiej stronie prowadzonych negocjacji i prawdopodobnemu przeciwnikowi procesowemu.

Z podobnych przyczyn przedsiębiorstwo wodociągowe odmówiło udostępnienia dokumentów żądanych w punkcie 1 wniosku. Natomiast wyniki badań laboratoryjnych osadów ściekowych, o których mowa w pkt 2 wniosku i dotyczącą ich korespondencję z pkt 3 wniosku, zdaniem przedsiębiorstwa wodociągowego wnioskodawca, jako strona ewentualnego postępowania sądowego, będzie mógł uzyskać, o ile okażą się istotne dla sprawy na podstawie art. 248 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, że każdy obowiązany jest przedstawić na zarządzenie sądu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że dokument zawiera informacje niejawne.

Nie zgadzając się z treścią decyzji, wnioskodawca wniósł o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Kolejną decyzją przedsiębiorstwo wodociągowe utrzymało w mocy swoją poprzednią decyzję w tej sprawie, podzielając argumentacje w niej zawartą.

W związku z powyższym rozstrzygnięciem wnioskodawca wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

W wyniku rozpoznania sprawy WSA w Warszawie zaznaczył, że przedsiębiorstwo wodociągowe jest podmiotem zobowiązanym na podstawie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej do udostępniania informacji publicznej znajdującej się w jego posiadaniu.

Zdaniem Sądu odmowy udostępnienia określonej informacji publicznej nie należy uzasadniać koniecznością zachowania jej w poufności do czasu zawarcia ugody ze skarżącym bądź rozpoczęcia procesu cywilnoprawnego przed sądem powszechnym, wskazując jednocześnie, że wnioskodawca będzie mógł wówczas skorzystać z dostępu do tej informacji w innym trybie niż na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Jak wskazał WSA w Warszawie, jeżeli przedsiębiorstwo wodociągowe uznało, że wnioskodawcy przysługuje inny tryb dostępu do żądanej informacji, bądź twierdzi, że żądana informacja nie ma waloru informacji publicznej, to nie powinno wydawać decyzji odmownej, a jedynie powiadomić na piśmie o zaistniałym fakcie wnioskodawcę.

Z kolei gdyby przedsiębiorstwo wodociągowe chciało odmówić udostępnienia informacji publicznej z uwagi na wskazywaną przez nie „poufność”, to powinno oprzeć swoje rozstrzygniecie na tajemnicy przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W przepisach ustawy brak jest podstaw do wydania decyzji odmawiającej udostępnienia informacji publicznej ze względu na „poufność”. Sąd I instancji zaznaczył przy tym jednak, że aby móc powoływać się na tajemnicę przedsiębiorstwa należy spełnić określone przepisami prawa warunki (zobacz więcej w artykule pt. „Dostęp do informacji publicznej a tajemnica przedsiębiorstwa”).

Skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosło przedsiębiorstwo wodociągowe, zarzucając Sądowi I instancji niewyjaśnienie, czy wnioskowana informacja stanowi informację publiczną oraz zamieszczenie w uzasadnieniu niejednoznacznych wskazań co do dalszego postępowania.

Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2015 r. (sygn. I OSK 1421/14) Naczelny Sąd Administracyjny wniesioną skargę kasacyjną oddalił.

W uzasadnieniu NSA w pełni podzielił argumentację przedstawioną w wyroku Sądu I instancji nie dopatrując się przy tym nieprawidłowości w sporządzonym uzasadnieniu.

Powyższy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz poprzedzający go wyrok WSA w Warszawie wskazują, że pomimo upływu 13 lat obowiązywania ustawy o dostępie do informacji publicznej podmioty zobowiązane do udostępniania takich informacji w dalszym ciągu mają problemy z prawidłowym stosowaniem przepisów tej ustawy, zwłaszcza w zakresie odpowiedniej formy załatwienia wniosku.

Decyzja administracyjna to nie jedyna forma załatwienia wniosku o udostępnienie informacji publicznej