29.05.2015


Czy można uniknąć kary za nieterminowe złożenie sprawozdania w zakresie odbioru odpadów komunalnych?

KATEGORIA: Wokanda

W ocenie WSA w Gliwicach wójt nie może wymierzyć kary administracyjnej za nieskładanie sprawozdań podmiotowi, który jest wpisany do rejestru podmiotów odbierających odpady komunalne, ale faktycznie działalności w zakresie odbioru odpadów nie prowadził.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dn. 18 marca 2015 r. (sygn. II SA/Gl 947/14)  uchylił decyzję Wójta Gminy wymierzającą Spółce, wpisanej do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości karę pieniężną za nieterminowe złożenie sprawozdań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Omawiany wyrok zapadł w oparciu o następujący stan faktyczny.

Spółka została wpisana do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości prowadzonego przez Wójta Gminy. Dnia 20 listopada 2013 r. Spółka złożyła do Urzędu Gminy sprawozdania dotyczące podmiotu, który odbierał odpady komunalne od właścicieli nieruchomości za I i II kwartał 2013 r. Formularze sprawozdań zawierały wartości zerowe w odniesieniu do ilości odebranych odpadów oraz w odniesieniu do liczby właścicieli nieruchomości.

W związku z nieterminowym złożeniem sprawozdania przez Spółkę dnia 31 grudnia 2013 r. Wójt Gminy wszczął z urzędu postępowanie w sprawie nałożenia na Spółkę
kary pieniężnej w przedmiocie  nieterminowego złożenia sprawozdań. W odpowiedzi na zawiadomienie Wójta, Spółka wyjaśniła, że nie prowadzi działalności w zakresie odbierania odpadów na terenie gminy w związku z czym nie ma obowiązku składania przedmiotowego sprawozdania.

Wójt, nie uznając powyższych wyjaśnień, wymierzył Spółce karę pieniężną
w wysokości 30.400 zł za nieterminowe przekazanie sprawozdań, co reguluje art. 9n ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2013 r., poz. 1399) [dalej: u.c.p.g.]. Wysokość kary została obliczona w oparciu o art. 9x ust.1 pkt 5 u.c.p.g., który stanowi, że kara za każdy dzień opóźnienia w złożeniu sprawozdania wynosi 100 zł. Wójt ustalił 203 dni zwłoki dla sprawozdania za I kwartał oraz 111 dni zwłoki dla sprawozdania za II kwartał 2013 r. W uzasadnieniu organ wskazał, że wpis do rejestru działalności regulowanej powoduje automatycznie dla przedsiębiorcy obowiązek składania sprawozdań w terminach określonych ustawowo.

Od powyższej decyzji Spółka złożyła odwołanie do SKO, wnosząc o jej uchylenie i umorzenie postępowania przed organem I instancji. W odwołaniu Spółka zarzuciła organowi naruszenie m.in. art. 2 i 7 Konstytucji, art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, a także art. 9x ust.1 pkt 5 u.c.p.g. W uzasadnieniu Spółka wskazała, że wpis do rejestru działalności regulowanej musiała uzyskać tylko dlatego, że było to niezbędne do wzięcia udziału w przetargu organizowanym przez Gminę. Skarżąca potwierdziła, że uzyskała taki wpis jednak nie podjęła działalności na terenie Gminy, w związku z czym nie odbiera oraz nie odbierała wcześniej odpadów komunalnych na terenie Gminy. Jednocześnie Spółka podkreśliła, że uzyskanie wpisu nie jest tożsame z faktycznym prowadzeniem działalności. Co więcej, zdaniem Skarżącej uzyskanie wpisu do rejestru uprawnia do prowadzenia działalności regulowanej, ale do niej nie zobowiązuje. Działalność taka jest również uzależniona od innych przesłanek, takich jak na przykład zawarcie umowy z Gminą na odbiór odpadów komunalnych, która w omawianym przypadku nie została zawarta.

SKO, akceptując zasadność wymierzenia kary administracyjnej na rzecz Spółki, uchyliło rozstrzygnięcie Wójta w zakresie wysokości wymierzonej kary. W ocenie organu odwoławczego dzień spełnienia obowiązku złożenia sprawozdania przypada na dzień nadania go na poczcie, a nie nadzień dostarczenia formularzy do urzędu. W związku z tym SKO obniżyło proporcjonalnie karę nałożoną przez Wójta.

Odnosząc się jednak do reszty zarzutów sformułowanych przez Spółkę, SKO wskazało, że  wpis do rejestru działalności regulowanej powoduje, że Spółka podlega obowiązkom wynikającym z uzyskania tego wpisu. W ocenie SKO fakt czy Spółka odbiera odpady komunalne, czy też n nie ma żadnego znaczenia w kontekście obowiązku składania sprawozdania. W związku z tym zgodnie z art. 9n ust. 1 i 2 u.cp.g. jest ona zobowiązana do składania przedmiotowych sprawozdań. SKO podkreśliło, że składanie tzw. „deklaracji zerowych” pomimo wskazania zerowych wartości ma znaczenie, ponieważ jest to sygnał dla wójtów pozwalający na weryfikację przesłanek do wykreślenia z rejestru podmiotów, które zaprzestały prowadzenia działalności.

Spółka, nie zgadzając się z powyższą decyzją, wniosła skargę do WSA. Podtrzymując zarzuty zawarte w odwołaniu wniosła o stwierdzenie nieważności decyzji organów obu instancji lub też ich uchylenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dn. 18 marca 2015 r. (sygn. II SA/Gl 947/14)  uchylił decyzje obu instancji. Sąd po analizie argumentów obu stron uznał, że określenie „podmiot odbierający odpady” jest równoznaczne z podmiotem, który faktycznie odbiera odpady komunalne.
Zdaniem Sądu, jeśli mowa „o obowiązkach, sankcjonowanych karami pieniężnymi, nie budzi wątpliwości, że przepis ten musi być interpretowany z zachowaniem reguł dotyczących wykładni przepisów o charakterze zobowiązującym i represyjnym, czyli z pierwszeństwem rozumienia językowego, weryfikowanego względami systemowymi, umożliwiającym w konsekwencji funkcjonowanie instytucji ustawowych przy poszanowaniu bezpieczeństwa prawnego jednostki.”.

W ocenie sądu daje to podstawę do uznania, że art. 9n u.c.p.g. odnosi się do podmiotów faktycznie odbierających odpady.

W związku z tym przedmiotem badania organów powinna być zatem weryfikacja faktu, czy spółka podjęła działalność na terenie Gminy. W omawianym sporze organy ograniczyły się tylko do wywodzenia skutków z faktu wpisu Spółki do rejestru ewidencji. Jednocześnie sąd uznał, że jeśli Spółka posiadając wpis nie podjęła działalności, to postępowanie w sprawie nałożenia kary za nieterminowe sprawozdanie powinno zostać umorzone. Sytuacja ta jednak może wymagać zastosowania innych środków przewidzianych ustawą w celu zaktualizowana rejestru. 

Sąd podkreślił, że należy odróżnić prowadzenie działalności z naruszeniem przepisów od nie podjęcia działalności przez formalnie uprawnionego. Do pierwszej sytuacji mają zastosowanie sankcje z art. 9x u.c.p.g. W drugim zaś przypadku skutkiem może być wykreślenie z rejestru w drodze decyzji.

Sąd zgodził się również ze stanowiskiem Spółki, która wskazywała, że wpis do rejestru o którym mowa w art. 9c u.c.p.g. nie jest tożsamy z uznaniem tego podmiotu za „odbierającego odpady”. Przedmiotowy wpis ma za zadanie bowiem skłonienie organów do weryfikacji zdolności przedsiębiorcy do prowadzenia zamierzonej działalności.

Zdaniem Sądu powyższej tezie nie przeczy nowelizacja u.c.p.g. z lutego 2015 r., gdzie do art. 9n u.cp.g. dodano ust. 6  który mówi o tym, że jeśli podmiot w danym półroczu nie odbierał na terenie danej gminy odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości jest on zobowiązany przekazać wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi sprawozdanie zerowe. Zdaniem Sądu „tego rodzaju zmiana nie świadczy, że obowiązek tego rodzaju istniał w poprzednim stanie prawnym, mającym zastosowanie w sprawie. Wręcz przeciwnie, w poprzednim brzmieniu ustawy nie było mowy o sprawozdaniach zerowych.”.

Uwzględniając powyższe argumenty, WSA w Gliwicach uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy.

Na ten temat pisaliśmy już w artykule: Skutki niezłożenia sprawozdania przez podmiot odbierający odpady komunalne

Wyrok jest nieprawomocny.



Autor:
Maciej Kiełbus

Partner, prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego



Martyna Kabacińska
absolwentka Wydziału Prawa i Administracji UAM, wspiera KN Ad Rem, uczestniczy w inicjatywach związanych z prawem administracyjnym.

TAGI: Ustawa śmieciowa, Gospodarka odpadami, NIK, Wyrok WSA, Gospodarka komunalna, Odpady, Wójt,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu