07.05.2015


Pracownik samorządowy zawieszony w czynnościach służbowych tytułem środka zapobiegawczego nie ma prawa do wynagrodzenia

KATEGORIA: Wokanda

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 2014 r. III PK 51/13[1] orzekł, iż brak jest podstaw prawnych do nabycia przez pracownika samorządowego wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z powodu zawieszenia w czynnościach służbowych, w związku z zastosowaniem wobec niego środka zapobiegawczego.

Wyżej komentowane orzeczenie, rozstrzyga w sposób jednoznaczny dotychczasowe wątpliwości na temat obowiązku wypłaty wynagrodzeń dla pracowników samorządowych zawieszonych w czynnościach służbowych tytułem środka zapobiegawczego, a których zawieszenie nie wynika z zastosowania wobec nich tymczasowego aresztowania.

W pierwszej kolejności wyjaśnienia wymaga, że zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych[2], stosunek pracy pracownika samorządowego tymczasowo aresztowanego ulega zawieszenia z mocy prawa. Natomiast na podstawie ust. 2 wyżej powołanego artykułu, pracownikowi samorządowemu w okresie zawieszenia spowodowanego jego tymczasowym aresztowaniem, należne jest wynagrodzenie w wysokości połowy wynagrodzenia przysługującego mu do dnia tymczasowego aresztowania.

Wobec faktu, iż przepisy wprost nie regulują skutków zawieszenia pracownika w czynnościach służbowych, w związku z orzeczeniem wobec niego środka zapobiegawczego na podstawie art. 276 kpk[3], powstały wątpliwości, czy regulacja art. 35 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych powinna być stosowana do takich pracowników w drodze analogii.

Na wstępie należy przypomnieć, iż ustawa o pracownikach samorządowych w kwestiach w niej nieuregulowanych na mocy art. 43 ust. 1 odsyła od odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu pracy [dalej jako k.p.].

Zasadą jest, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, natomiast za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa tak stanowią. Wyjątkiem od tejże reguły jest zarówno przytoczony przepis art. 35 ustawy o pracownikach samorządowych, jak i art. 81 k.p., który odnosi się do wynagrodzenia należnego pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej świadczenia, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy. Powyższe wyjątki podlegają ścisłej wykładni i nie mogą być interpretowane rozszerzająco.

Sąd Najwyższy, mając to na uwadze, orzekł iż pracownik samorządowy, który został zawieszony w czynnościach służbowych na mocy postanowienia wydanego przez sąd w postępowaniu karnym, doznał przeszkód w podjęciu swoich obowiązków zawodowych z przyczyn leżących po jego stronie. W takiej sytuacji nie dochodzi do zawieszenia funkcjonowania pracodawcy, a zatem pracodawca nie może ponosić negatywnych konsekwencji działania samego pracownika. Co oznacza, iż w tym przypadku nie może odpowiedniego zastosowania znaleźć ww. art. 81 kp.

Nadto SN podkreślił, że niedopuszczalne jest stosowanie w drodze analogii art. 35 ust. 2 do pracownika, wobec którego tytułem środka zapobiegawczego w postępowaniu karnym zastosowano zawieszenie w czynnościach służbowych, gdyż jego sytuacja nie jest tożsama z sytuacją pracownika, wobec którego zastosowano tymczasowe aresztowanie. Powyższe wynika z faktu, że skutki zastosowania każdego z tych środków są dla pracownika odmienne w zakresie możliwości pozyskiwania środków utrzymania. SN podniósł, że w przypadku zastosowania tymczasowego aresztu możliwość kontynuowania świadczenia pracy na wolności przez pracownika jest wykluczona, natomiast w okresie obowiązywania zawieszenia w pełnieniu czynności służbowych pracownik samorządowy doznaje jedynie pewnych ograniczeń w zakresie aktywności zawodowej.

Biorąc pod uwagę ww. argumentację, SN orzekł, iż nie ma podstaw prawnych, aby w drodze analogii art. 35 ust. 2 ustawy o pracownikach samorządowych, gwarantujący tymczasowo aresztowanym pracownikom samorządowym prawo do otrzymywania połowy wynagrodzenia, stosować również do pracowników zawieszonych w czynnościach służbowych, wobec których ustawodawca nie przewidział takiej gwarancji.

Powyższe ma zastosowanie do wszystkich pracowników samorządowych bez względu na podstawę zatrudnienia.

 

[1]OSNP 2015/4/50.

[2]Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1202).

[3]art. 276 kpk stanowi, iż: „Tytułem środka zapobiegawczego można zawiesić oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu albo nakazać powstrzymanie się od określonej działalności lub od prowadzenia określonego rodzaju pojazdów”.



Autor:
Marta Wolańska

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa cywilnego i gospodarczego, procedury cywilnej, a także prawa zamówień publicznych


TAGI: NIK, Pracownicy samorządowi, Wyrok SN, Radny, Wójt,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu