Prawo Dla Samorządu

WSA w Lublinie wskazał, że w przypadku przystąpienia nowej gminy do związku jej przedstawiciele mogą być wybrani do zarządu związku jako członkowie zwyczajni pod warunkiem uprzedniej aktualizacji statutu w zakresie uczestnictwa tej gminy w związku lub ewentualnie jako członkowie spoza zgromadzenia związku bez względu na dokonanie przedmiotowej aktualizacji, jednakże z zachowaniem proporcji określonych ustawą.

Wyrokiem z dnia 10 marca 2015 r. (sygn. III SA/Lu 958/14) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie [dalej: WSA] stwierdził nieważność uchwały Związku Komunalnego Gmin B. [dalej: Związku] w przedmiocie powołania członków Zarządu Związku.

Ww. wyrok zapadł na kanwie następującego stanu faktycznego:

Zgromadzenie Związku Komunalnego Gmin B. uchwałą nr […] powołało członków Zarządu.

Wojewoda Lubelski wniósł skargę o stwierdzenie nieważności powyższej uchwały na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym [dalej: u.s.g.].

Wojewoda w skardze do WSA zarzucił w/w uchwale naruszenie przepisów art. 73 ust. 3 u.s.g. oraz § 19 Statutu, które wyznaczają tryb powoływania członków zarządu związku.

Wojewoda wskazał, że z ww. przepisów wynika, że zarząd jest powoływany i odwoływany przez zgromadzenie związku spośród jego członków, przy czym, wyjątkowo, dopuszczalny jest wybór członków zarządu spoza zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu zarządu związku. Wojewoda wskazał, że skoro stosownie do § 18 Statutu w skład Zarządu wchodzą: przewodniczący Zarządu, zastępca przewodniczącego oraz członkowie w liczbie 3, to Statut dopuszcza członkostwo w 5 – osobowym Zarządzie jednej osoby spoza członków Zgromadzenia.

Wojewoda podkreślił, że w niniejszej sprawie Zgromadzenie Związku na członka Zarządu wybrało przedstawiciela Gminy W., która przystąpiła do Związku na mocy stosownej uchwały, jednak proces aktualizacji Statutu w zakresie jej uczestnictwa w Związku jeszcze się nie zakończył. Równolegle do Zarządu wybrano także pracownika Zakładu Budowy i Eksploatacji Wiejskich Urządzeń Komunalnych [dalej: Zakładu]. W konsekwencji, w ocenie Wojewody, w niniejszej sprawie do Zarządu wybrano więcej niż 1/3 członków spoza Zgromadzenia.

Wojewoda uznał, że samo przystąpienie Gminy W. do Związku na mocy stosownej uchwały rady gminy było niewystarczające do tego, aby Wójt owej Gminy mógł pełnić funkcję w organach tego Związku jako przedstawiciel tej Gminy.

Związek w odpowiedzi na skargę wyjaśnił, że zarówno Gmina W., jak i Związek dochowali procedury zmiany Statutu. Na dzień dzisiejszy postępowanie jest jednak nadal w toku, jako że nie zostało zakończone przez właściwego ministra.

Wyrokiem z dnia 10 marca 2015 r. (sygn. III SA/Lu 958/14) WSA w Lublinie uznał, że skarga Wojewody podlega uwzględnieniu oraz orzekł nieważność zaskarżonej uchwały.

Na wstępie Sąd stwierdził, że z akt sprawy wynika, iż w dacie podejmowania zakwestionowanej uchwały obowiązywał Statut opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubelskiego z 1995 r., co oznacza, że w tym czasie nie obowiązywała jeszcze zmiana Statutu, na mocy której Zgromadzenie powołało wójta Gminy W. na członka Zarządu.

Zdaniem Sądu Związek nie przedstawił żadnych informacji wskazujących na to, że Statut był skutecznie zmieniony. Sąd uznał, że ze względu na brak publikacji Statutu w nowym brzmieniu, miarodajny w sprawie oceny zgodności z prawem zaskarżonej uchwały był Statut opublikowany w 1995 r., z którego wynika, iż Gmina W. nie jest członkiem Związku.

Sąd, podzielając pogląd Wojewody uznał, że zasady powoływania składu Zarządu Związku wyznaczają bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa, zgodnie z którymi zarząd jest powoływany i odwoływany przez zgromadzenie spośród jego członków, przy czym, wyjątkowo, dopuszczalny jest wybór członków zarządu spoza zgromadzenia w liczbie nieprzekraczającej 1/3 składu zarządu związku. Sąd uznał, że bezsporny jest fakt, iż zaskarżoną uchwałą powołano w skład Zarządu Związku dwie osoby spoza członków Zgromadzenia. Jedną z tych osób był przedstawiciel Gminy W., która w scharakteryzowanym stanie prawnym ze względu na brak publikacji zmiany Statutu nie była jeszcze uczestnikiem Związku, a zatem jej wójt nie był członkiem Zgromadzenia Związku. Drugą, był pracownik Zakładu. Jako, że żadna z tych osób nie była członkiem Zgromadzenia Związku, obie zostały wybrane jako członkowie dodatkowi.

Sąd wskazał, że skoro zgodnie ze Statutem Zarząd liczy 5 członków, to dopuszczalne było powołanie w skład Zarządu 1 osoby spoza członków Związku. Zgromadzenie Związku naruszając te proporcje zaskarżoną uchwałą naruszyło przepisy prawa powszechnie obowiązującego, co musiało skutkować stwierdzeniem jej nieważności.

Wyrok jest nieprawomocny.

Organy gminy przystępującej do związku nie mogą uczestniczyć w organach tego związku przed opublikowaniem zmiany statutu