Dominik Goślicki radca prawnyw Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, w szczególności podatku dochodowego oraz podatku od nieruchomości.
09.09.2014
KATEGORIA: Wokanda
Gmina może odliczyć podatek naliczony z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne związane z budową i modernizacją infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, przekazanej następnie nieodpłatne gminnemu zakładowi budżetowemu.
Powyższe stanowisko wyraził WSA w Poznaniu w orzeczeniu o sygn. I SA/Po 185/14 z dnia 03.07.2014 r. Sprawa dotyczyła gminy, która w latach 2009-2013 zrealizowała szereg projektów inwestycyjnych dotyczących budowy i modernizacji gminnej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, i która w związku z tym poniosła szereg wydatków na zakup koniecznych towarów i usług. Powstałą infrastrukturę gmina przekazywała do nieodpłatnego używania Zakładowi Usług Komunalnych (samorządowemu zakładowi budżetowemu), będącemu odrębnym podatnikiem VAT. Zakład omawianą infrastrukturę wykorzystywał do czynności opodatkowanych VAT. W tym stanie rzeczy Gmina wystąpiła o interpretację podatkową, oczekując potwierdzenia, że z tytułu czynionych wydatków była uprawniona do bieżącego odliczenia podatku naliczonego.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał jednak, że gminie nie przysługuje prawo do odliczenia, ponieważ infrastruktura nie będzie wykorzystywana przez gminę do wykonywania czynności opodatkowanych, a obroty opodatkowane podatkiem VAT z tytułu dostawy wody i odprowadzania ścieków stanowią obroty samorządowego zakładu budżetowego, który jest odrębnym podatnikiem.
W omawianym wyroku WSA w Poznaniu zakwestionował taką interpretację, podkreślając że w sprawie istotna jest kwestia więzi łączących gminę i zakład budżetowy. Zakład Usług Komunalnych powstał w celu wykonywania zadań gminy, działa w jej imieniu i na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta gminy. Nie posiada odrębnej od gminy osobowości prawnej i jedynie zarządza jej majątkiem. Podatek naliczony, który zamierzała odliczyć gmina, dotyczył wydatków związanych z realizowaniem inwestycji, która była wykorzystywana przez Zakład do czynności opodatkowanych. Związek między tymi dwoma podmiotami był więc ścisły i konieczny. Według składu orzekającego, przywoływana przez organ okoliczność, iż gmina i zakład są odrębnymi podatnikami VAT, nie stanowi przeszkody by gmina odliczyła wspomniany podatek.
Fakt, iż zakład jest samodzielnym podatnikiem VAT nie świadczy o braku jakichkolwiek powiazań z gminą. Zakład budżetowy tworzony jest przez organ stanowiący samorządu terytorialnego, poprzez wydzielenie z majątku tej jednostki i przekazanie mu do użytkowania, wyposażenie w środki obrotowe oraz składniki majątkowe. Stanowi on formę organizacyjno-prawną sektora finansów publicznych, która odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania własne tworzącej go jednostki z zakresu gospodarki komunalnej, a koszty działania, co do zasady, pokrywa z przychodów własnych, z możliwością uzyskania wsparcia z budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Zakład nie wykonuje usług na rzecz jednostki samorządowej, lecz działa w jej imieniu jako wyodrębniona jednostka organizacyjna, realizując jej zadania własne.
WSA wskazał, że sytuacja kształtowałaby się inaczej, gdyby gmina zamiast samorządowego zakładu komunalnego utworzyła spółkę komunalną. W takim przypadku czynność przekazania czy oddania spółce mienia wytworzonego przez gminę byłaby co do zasady opodatkowana, a wtedy niewątpliwie przysługiwałoby jej prawo do odliczenia podatku naliczonego. Z kolei z uwagi na to, że przekazanie majątku Zakładowi ma charakter wewnątrzorganizacyjny, to czynność ta nie podlega VAT. Brak jedności statusu cywilnoprawnego i podatkowego gminy i zakładu budżetowego nie powinien jednak mieć znaczenia z punktu widzenia odliczenia podatku naliczonego w związku ze zrealizowaną przez gminę inwestycją, gdyż w przeciwnym wypadku doszłoby do naruszenia zasady neutralności VAT. Organ podatkowy, wydając interpretację powinien w tym zakresie uwzględnić w szczególności stanowisko Trybunału Sprawiedliwości UE zawarte w wyrokach wydanych w sprawie Faxworld (wyrok z dnia 29.04.2004 r., C-137/02) i Kopalni Odkrywkowej Polski Trawertyn (wyrok z dnia 01.03.2012 r., C-280/10).
Reasumując, w omawianym wyroku sąd potwierdził, że gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne także w sytuacji, gdy inwestycja jest wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych przez zakład budżetowy (a nie gminę).
Dominik Goślicki radca prawnyw Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, w szczególności podatku dochodowego oraz podatku od nieruchomości.
Natalia Lukasiewicz asystent, prawnik, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji UAM, interesuje się prawem podatkowym
TAGI: NIK, Wyrok WSA, Zakład budżetowy, Wodociągi i kanalizacja, VAT,