Prawo Dla Samorządu

Nie można pobierać opłat za użytkowanie wieczyste po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie wydzielenia działki pod budowę drogi publicznej.

Wydzielenie z gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste działki pod budowę drogi publicznej jest jednoznaczne z wygaśnięciem użytkowania wieczystego w tej części, a dla użytkownika oznacza wygaśniecie obowiązku zapłaty opłaty rocznej. Tak orzekł SN w wyroku z dnia 6 grudnia 2013 r. sygn. akt. I CSK 101/13.

Sprawa dotyczyła zwrotu świadczenia nienależnego z tytułu uiszczenia przez użytkownika wieczystego opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste działki oddanej pod budowę drogi. Na mocy prawomocnej decyzji doszło do wydzielenia z działki będącej w użytkowaniu wieczystym, części jej gruntu pod drogę gminną. Pomimo tego, użytkownik wieczysty (powód w omawianej sprawie) do 2008 r. figurował nadal jako użytkownik wieczysty całej nieruchomości gruntowej, w związku z powyższym uiszczał całkowitą opłatę roczną. Domagając się zwrotu świadczenia nienależnego, wskazał na regulacje art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którą działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna. Tym samym, z tym dniem - zdaniem powoda wygasło jego prawo użytkowania wieczystego do wskazanej części gruntu, a tym samym również jego obowiązek uiszczenia stosownej opłaty rocznej z tego tytułu.

Dopiero jednakże Sąd Apelacyjny przyznał rację powodowi i zasądził na jego rzecz zwrot uiszczanej w spornym okresie opłaty rocznej. Stanowisko to nie uległo zmianie również po rozpoznaniu przez SN skargi kasacyjnej pozwanej Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa. Zdaniem bowiem Sądu Najwyższego – pomimo twierdzeń przeciwnych pozwanej Agencji - wpis w księdze wieczystej w zakresie użytkowania wieczystego przy stanowieniu tego prawa ma charakter konstytutywny. Przy wykreśleniu jednakże tego prawa odnosi już tylko i wyłącznie skutek deklaratoryjny. W ocenie SN – decydująca w sprawie była literalna wykładnia wyżej wskazanego art. 98 ustawy, zgodnie z którą przyjąć należy, że prawo użytkowania wieczystego na przedmiotowej działce wygasło w 2001 r., gdy decyzja o jej wydzielaniu na cele publiczne tj. budowy drogi gminnej stała się ostateczna. Jeżeli prawo to wygasło, to drugorzędne znaczenie ma wpis czy jego brak w księdze wieczystej. W konsekwencji - zdaniem SN - wraz z wygaśnięciem użytkowania wieczystego wygasł obowiązek uiszczania opłaty rocznej.

Na zakończenie, warto zwrócić uwagę, że wyrok SN jest ostateczny i wiążący w sprawie, w której został wydany. Niemniej jednak dla użytkowników wieczystych stanowi wskazówkę postępowania w razie zaistnienia okoliczności zbliżonych do sprawy omówionej w niniejszym artykule.

Użytkownik wieczysty nie płaci za drogę