Spółka komunalna uzyskuje przychód z tytułu zamiany nieruchomości z gminą

W świetle wyroku WSA w Gdańsku, wartość nieruchomości będących przedmiotem zamiany między spółką komunalną a jej właścicielem - gminą, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych [dalej: p.d.o.p.].

W omawianej sprawie jednoosobowa spółka gminna zajmująca się rozwojem i modernizacją urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych dysponowała także nieruchomościami niezbędnymi do realizacji zadań gminy w innym zakresie (kultura fizyczna i sport). Nieruchomości te spółka przekazała gminie, uzyskując w zamian inne nieruchomości (zawarto umowę zamiany).

W związku z powyższym spółka komunalna wystąpiła o interpretację, dążąc do potwierdzenia, że transakcja nie wiązała się z powstaniem przychodu podatkowego, a doszło jedynie do zdjęcia nieruchomości przekazywanej z ewidencji środków trwałych spółki i wprowadzenie do ww. ewidencji nieruchomości otrzymanych w wyniku zamiany.

Spółka stała na stanowisku, że nie może być traktowana jako przychód podatkowy zamiana nieruchomości dokonana między spółką komunalną a jej właścicielem (gminą), do której stosuje się szczególny reżim prawny (przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami). Zdaniem spółki nieruchomości uzyskane w wyniku zamiany stanowią jedynie „zamienne elementy aportu wniesionego przez gminę”. Powołując bowiem spółkę komunalną, gmina wyposaża ją w majątek w celu wykonywania zadań własnych gminy. W opisywanym przypadku, ze względu na potrzeby gminy, nastąpiła zamiana gruntów stanowiących własność spółki, które stały się zbędne dla realizacji powierzonych jej zadań, z gruntami gminy. Pozyskane w drodze zamiany grunty stanowiły podstawę prowadzonej przez spółkę działalności komunalnej. Argumentowano, że umowa zamiany nie miała znamion transakcji handlowej – spółka nie uzyskała faktycznego przysporzenia majątkowego o konkretnym wymiarze finansowym.

Minister Finansów nie podzielił poglądu Spółki i przyjął, że cena określona w akcie notarialnym dokumentującym zbycie danej nieruchomości (odpowiadająca wartości rynkowej) stanowić będzie przychód Spółki. W wyniku zamiany dochodzi bowiem do obustronnego (a zatem odpłatnego) zbycia rzeczy.

Stanowisko Ministra Finansów w wyroku z dnia 3 czerwca 2014 r., I SA/Gd 347/14, zaakceptował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. Uzasadniając wyrok, sąd wskazał, że brak definicji zamiany nieruchomości w ustawie o p.d.o.p., a także niewymienienie zamiany jako odrębnego źródła przychodu nie wyłącza możliwości ustalenia, że strona takiej umowy osiąga przychód. Zgodnie z art. 14 ustawy o p.d.o.p., przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Jak podniesiono w wyroku, pod pojęciem „odpłatnego zbycia” należy rozumieć niewątpliwie nie tylko sprzedaż, ale także szereg innych czynności, m.in. zamianę. Z kolei jak wynika z przepisów Kodeksu cywilnego, w ramach umowy zamiany każda ze stron zobowiązuje się do przeniesienia na drugą stronę własności rzeczy, w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Wartość wzajemnych świadczeń powinna być ekwiwalentna. W tym kontekście ceną, za jaką strona dokonuje odpłatnego przeniesienia własności, jest wartość rzeczy zamienianych i ewentualnie dodatkowo stosowana dopłata, służąca zachowaniu ekwiwalentności wzajemnych świadczeń. Na tej podstawie sąd uznał, że u każdej ze stron umowy zamiany nieruchomości przychodem jest wartość nieruchomości zbywanej w drodze zamiany. Na marginesie zaznaczyć należy, że w przypadku gminy przychód ten jest objęty zwolnieniem (art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o p.d.o.p.).

 

Dominik Goślicki

radca prawnyw Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, w szczególności podatku dochodowego oraz podatku od nieruchomości.

Natalia Lukasiewicz

asystent, prawnik, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji UAM, interesuje się prawem podatkowym

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu