Prawo Dla Samorządu

Stowarzyszenie Interesu Społecznego „Wieczyste” przygotowało projekt ustawy, który ma na celu obniżenie stawek opłat rocznych za użytkowanie wieczyste.

Obywatelski projekt ustawy przewiduje zmianę ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami [dalej: u.g.n.] oraz szeregu innych ustaw odnoszących się do kwestii wieczystego użytkowania gruntu, a także innych ustaw dotyczących procedur administracyjnych i sądowych, w których uczestniczą użytkownicy wieczyści.

W projekcie tym proponuje się m.in. obniżenie stawki opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste do 0,3% dla nieruchomości oddanych na działalność pożytku publicznego lub wpisanych do rejestru zabytków, a także dla gruntów oddanych na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej i innych celów publicznych oraz działalność sportową z 1% na 0,3 % wartości nieruchomości. Stawka ta byłaby taka sama, jak obecnie dla gruntów przewidzianych pod zabudowę oświatową.

Ponadto projektodawcy chcą zlikwidowania 50% bonifikaty przewidzianej w art. 74 u.g.n., z których mogą korzystać użytkownicy wieczyści mający niski dochód. Ich zdaniem „mnożenie bonifikat zamiast prostych jasnych reguł ustawowych powoduje jedynie wzrost biurokracji, które będą następnie obciążać m.in. beneficjentów bonifikat”.

Projekt ustawy wprowadza nadto zmiany w postępowaniu w przedmiocie aktualizacji opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. Autorzy projektu uznali za niezbędne doprecyzowanie art. 79 ust. 7 u.g.n., który w obecnym brzmieniu wyłącza przepisy ustawy Kodeksu postępowania administracyjnego [dalej: k.p.a.] jedynie w zakresie odwołań, jednocześnie zaś w praktyce orzeczniczej uznano, iż dotyczy to również możliwości wzruszenia orzeczenia. Projekt zatem enumeratywnie wymienia przepisy k.p.a. wyłączone ze stosowania w omawianym postępowaniu.

Projekt ustawy zakłada również zmianę art. 80 ust. 1 u.g.n. dotyczącego terminu do wniesienia sprzeciwu od orzeczenia SKO do sądu powszechnego. Obecnie od orzeczenia SKO właściwy organ lub użytkownik wieczysty mogą wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Termin ten ma ulec wydłużeniu do 30 dni. Zmianie ma ulec także ust. 2 tego artykułu, który obecnie przewiduje, że wniosek do SKO o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości zastępuje pozew. Autorzy projektu argumentują zmianę tym, że przepis art. 80 ust. 2 u.g.n. jest interpretowany w sposób niekorzystny dla użytkownika wieczystego, bowiem nawet w przypadku sprzeciwu złożonego przez organ właściwy, użytkownik wieczysty uznawany jest za powoda. Projekt zatem wprowadza zasadę, iż to sprzeciw (a nie wniosek do SKO) zastępuje pozew.

W omawianym projekcie przewiduje się także dodanie art. 80a u.g.n. Zgodnie z jego treścią: „W terminie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy lub doręczenia wypowiedzenia, użytkownik wieczysty może wnieść powództwo o stwierdzenie nieważności wypowiedzenia opłat wieczystego użytkowania”.

Stowarzyszenie proponuje także nowe rozwiązanie w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu użytkowania wieczystego w prawo własności, tj. możliwość przekształcenia swojego udziału w prawie użytkowania wieczystego w udział w prawie własności, przy czym dla osób fizycznych będącymi następcami spółdzielni mieszkaniowych przekształcenie takie miałoby charakter nieodpłatny.

Obecnie obowiązujące przepisy w przypadku nieruchomości wielolokalowych, w praktyce uniemożliwiają przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, ponieważ wprowadzają wymóg zgody wszystkich współużytkowników wieczystych lub użytkowników reprezentujących co najmniej połowę udziałów, by sprawę rozstrzygano na drodze sądowej. Proponowane rozwiązanie pozwoli, zdaniem projektodawców, odblokować możliwość przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności w nieruchomościach wielolokalowych, a tym samym da poczucie istnienia rzeczywistego prawa, a nie pozoru prawnego.

Oczywiście należy mieć na uwadze fakt, że opłaty roczne za użytkowanie wieczyste są ważnym dochodem gmin, z których te z pewnością łatwo nie zrezygnują. Gminy aktywnie korzystają ze swego prawa do wypowiedzenia użytkownikowi wieczystemu wysokości dotychczasowej opłaty i przesłania równocześnie oferty przyjęcia jej nowej wysokości, co przewiduje art. 78 ust. 1 u.g.n. Z reguły aktywność gmin w tym zakresie ma miejsce przed końcem roku. W myśl art. 77 ust. 1 u.g.n. może to nastąpić nie częściej niż raz na 3 lata.

W chwili obecnej projekt znajduje się na etapie zbierania podpisów. Z projektem ustawy oraz uzasadnieniem można zapoznać się na blogu Stowarzyszenia:

http://stowarzyszenie-interesu-spolecznego.blogspot.com/2014/03/obywatelski-projekt-ustawy-ws.html

Stowarzyszenie postuluje o obniżenie opłat za użytkowanie wieczyste