Prawo Dla Samorządu

10 stycznia 2013 roku NSA w wyroku o sygn. akt I FSK 310/12 kolejny już raz potwierdził, że dostawa gruntu – w świetle regulacji ustawy VAT – nie zawsze musi obejmować budynek na nim posadowiony.

W stanie faktycznym rozpatrywanej przez NSA sprawy, gmina zwróciła się o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie opodatkowania VAT dostawy gruntu, na którym wzniesiony został budynek przez docelowego nabywcę nieruchomości – spółdzielnię mieszkaniową. Gmina podkreśliła, że będzie dokonywała dostawy przedmiotowego budynku (w sensie cywilistycznym jako części składowej nieruchomości gruntowej), jednak budynku tego nie nabywała i nie ponosiła wydatków na jego ulepszenie. Budynek był bowiem administrowany i użytkowany przez spółdzielnię. Również spółdzielnia rozporządzała budynkiem jak właściciel i stanowił on składnik jej majątku. Gmina wskazała ponadto, że dostawa nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia.

Przedstawiając swoje stanowisko gmina nadmieniła, że jej zdaniem przedmiotem dostawy będzie w niniejszej sprawie grunt wraz z budynkiem, podlegające VAT wg jednakowych zasad i stawki.

Minister Finansów dokonując oceny stanowiska gminy, uznał je za nieprawidłowe. Wskazał, że skoro spółdzielnia "wytworzyła" towar, jakim jest budynek i uczyniła to z własnych środków bez udziału właściciela gruntu, to nie ma podstaw do przyjęcia, że gmina dokona dostawy budynku.

NSA podzielił stanowisko Ministra Finansów i wskazał, że istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa rozporządzania nimi jak właściciel, czyli przeniesienie władztwa ekonomicznego. Nierozłączność gruntu i budynku, który nie stanowi odrębnego przedmiotu własności nie oznacza, że dla ustalenia prawidłowej stawki VAT dostawę gruntu zawsze należy traktować jako jednorodną dostawę z budynkiem. NSA podkreślił, że istotą dostawy towarów na gruncie VAT jest przede wszystkim możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Własność ekonomiczna natomiast to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym.

Podsumowując, NSA wskazał - że nie ma podstaw do przyjęcia, że przedmiotem dostawy będzie budynek. Z punktu widzenia prawa cywilnego, na spółdzielnię przejdzie prawo własności budynku, ale jednocześnie, nie wystąpi dostawa towaru, jakim jest budynek, gdyż już wcześniej spółdzielnia mogła nim dysponować jak właściciel. Ekonomiczne władanie rzeczą (budynkiem) należało do Spółdzielni z chwilą wybudowania budynku, chociaż nie należało do niej prawo własności. Tym samym sporna transakcja powinna podlegać opodatkowaniu VAT tylko w zakresie dostawy gruntu.

VAT - dostawa gruntu nie zawsze z budynkiem