Czy spółki komunalne wykonują na rzecz gminy czynności opodatkowane VAT?

Zdaniem NSA, czynności wykonywane przez spółkę komunalną, powołaną w celu realizacji zadań własnych gminy, powinny być opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Stan faktyczny omawianej sprawy był następujący. Spółka ze 100 % udziałem gminy została powołana do wykonywania zadań publicznych w zakresie gospodarki komunalnej, m. in. w zakresie utrzymania czystości na terenie gminy. Zadania te były jej powierzane przez gminę na podstawie polecenia, bez zawierania umów cywilnoprawnych. Spółka, wnosząc o wydanie interpretacji indywidualnej zapytała, czy wykonywanie zadań własnych gminy podlega opodatkowaniu VAT i powinno być udokumentowane fakturą.

Organ podatkowy, wydając interpretację stwierdził, że czynności wykonywane przez spółkę na rzecz gminy noszą znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu VAT. Wprawdzie organ przyznał, że spółka wykonuje czynności związane z realizacją zadań gminy na podstawie powierzenia, ale wykonuje te czynności jako odrębny podmiot posiadający status podatnika VAT, za które otrzymuje wynagrodzenie.

Odmienne stanowisko zajął WSA w Poznaniu, który - rozpatrując skargę spółki - uznał, że jako komunalna osoba prawna jest ona podmiotem w znacznym stopniu zależnym od samorządowej jednostki terytorialnej. Zależność ta obejmuje wiele sfer: funkcjonalną, organizacyjną i majątkową. Sąd I instancji zaznaczył, iż nie można przyjąć, że spółka świadczy usługi na rzecz gminy. Działania spółki nakierowane są bowiem na zaspokajanie potrzeb danej wspólnoty samorządowej, zatem nie można uznać, że świadczy ona usługi, których odbiorcą i konsumentem jest gmina.

Z tym poglądem z kolei nie zgodził się Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 30 października 2013 r., sygn. I FSK 1397/12). Według NSA stopień zależności spółki komunalnej od gminy nie może automatycznie przesądzić o braku możliwości uznania wykonywania zadań własnych gminy powierzonych spółce za odpłatne świadczenie usług, opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Istotne jest, że w rozważanej sytuacji, między spółką komunalną a gminą nawiązuje się stosunek prawny, w którym następuje wymiana świadczeń wzajemnych, co mieści się w ramach świadczenia usług.

Spółka, działając jako spółka prawa handlowego (sp. z o.o.) nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą. Powyższe, zdaniem NSA przesądza o tym, że czynności wykonywane przez Spółkę (mimo, że związane z realizacją zadań własnych Gminy) mieszczą się w zakresie przedmiotowym VAT i powinny być udokumentowane fakturą VAT.

Dominik Goślicki

radca prawnyw Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, w szczególności podatku dochodowego oraz podatku od nieruchomości.

Katarzyna Lewandowska

doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, konsultant, specjalizuje się w zakresie podatków dochodowych oraz podatków i opłat lokalnych.

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu