Prawo Dla Samorządu

Kontrowersyjne rozstrzygnięcia nadzorcze nie należą do rzadkości – dotyczą one także dodatków energetycznych.

Do takich rozstrzygnięć zaliczyłbym rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego, którym 25 lutego 2014 r. stwierdził on nieważność części uchwały Rady Miejskiej w Niemczy z dnia 31 stycznia 2014 r. w sprawie udzielenia upoważnienia Kierownikowi Ośrodka Pomocy Społecznej w Niemczy [dalej: GOPS].

W kwestionowanym fragmencie uchwały udzielono upoważnienia Kierownikowi GOPS w Niemczy do przyznawania dodatków energetycznych, o których mowa w art. 5c do 5f ustawy z dn. 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne [dalej: u.p.e.], obszernie znowelizowanej w ubiegłym roku (szerzej: artykuł z dnia 3 marca 2014 r. pt. „Dodatek energetyczny”). W kwestionowanym przez Wojewodę fragmencie uchwały, działając w oparciu o art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym [dalej: u.s.g.], rada gminy powierzyła Kierownikowi kompetencje do wydawania decyzji administracyjnych w tym przedmiocie. Stosownie do u.p.e. przyznawanie dodatków energetycznych następuje właśnie w tej formie, a więc wyraźne powierzenie kompetencji do wydawania decyzji przez radę gminy uznać należałoby za poprawne, a wręcz wzorcowe.

W sposób wyraźny przewiduje ono, w jakich formach prawnych działać ma Kierownik GOPS, załatwiając sprawy z zakresu przyznawania dodatków energetycznych. Tymczasem zdaniem Wojewody Dolnośląskiego upoważnienie ustawowe wyrażone w art. 39 ust. 4 u.s.g. ogranicza zakres udzielanych upoważnień do załatwienia wskazanych w tym przepisie spraw. Wskazywanie formy, w jakiej mają być załatwiane sprawy, których uchwała dotyczy jest już zdaniem Wojewody wykroczeniem poza zakres upoważnienia ustawowego.

Stanowisko takie, najprawdopodobniej uzasadnione jest tym, iż w art. 39 ust. 2 u.s.g. wyraźnie wskazuje się, iż upoważnienie udzielone może być do wydawania decyzji w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej, podczas gdy w przepisie ustępu 4 wskazuje się, iż chodzi w nim o upoważnienie do załatwiania spraw z zakresu administracji publicznej o charakterze indywidualnym, przy czym powierzenie następuje w tym wypadku nie przez organ wykonawczy, któremu przysługuje kompetencja do załatwiania określonych spraw, lecz przez radę gminy, która upoważnić może organy wykonawcze jednostek pomocniczych bądź organy jednostek i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1 u.s.g., a więc organy jednostek organizacyjnych gminy, a nawet na rzecz podmiotów, z którymi gmina zawrze umowy, przedmiotem których będzie wykonywanie zadań gminy.

W przypadku art. 39 ust. 4 u.s.g. mowa jest o załatwianiu indywidualnych spraw jednak bez wskazywania formy prawnej, w jakiej ma to następować. Stwierdzić zatem jednoznacznie należy, że o ile w przypadku art. 39 ust. 2 u.s.g. wyraźnie wskazuje się na formę prawną, której dotyczyć ma upoważnienie, to w przypadku art. 39 ust. 4 mówi się o tym, iż chodzi o możliwość przekazania działania we wszelkich formach, w których załatwia się indywidualne sprawy z zakresu administracji publicznej. Samo pojęcie załatwienie sprawy z zakresu administracji publicznej jest zdecydowanie szersze niż wydawanie indywidualnych aktów administracyjnych (w tym decyzji).

Decyzje i postanowienia jako indywidualne akty administracyjne stanowią rozstrzygnięcie sprawy indywidualnej z zakresu administracji publicznej. Rozstrzygnięcia te określają konsekwencje prawne dla określonego stanu faktycznego. Jest to zatem tylko jedna z możliwych postaci załatwienia sprawy administracyjnej o charakterze indywidualnym. Właśnie z uwagi na to zakres zastosowania art. 39 ust. 4 u.s.g. jest zdecydowanie szerszy i dotyczyć może wszelkich form w jakich załatwiane mogą być sprawy o charakterze indywidualnym. W związku z tym rady gmin, podejmując uchwałę w przedmiocie przekazania zadań na rzecz wskazanych w art. 39 ust. 4 u.s.g. podmiotów nie tylko mogą, ale wręcz mają obowiązek jednoczesnego wskazania, w jakich formach prawnych działać mogą podmioty w tym trybie umocowane.

Dotyczy to tym bardziej podejmowania działań o charakterze władczym, do których należy zaliczyć decyzje administracyjne. Zdecydowanie stwierdzić zatem należy, że brak wskazania, w jakich formach działać może podmiot umocowany w trybie art. 39 ust. 4 u.s.g. rodzić może uzasadnione wątpliwości co do tego, czy przekazane zadanie obejmuje kompetencję do wydawania decyzji, a zatem to w tym wypadku stwierdzić należałoby, iż uchwała jest nieprawidłowa. Wskazanie, iż udziela się kompetencji do załatwiania spraw w określonym zakresie stanowi podstawę do twierdzenia, iż przekazuje się zadania w tym zakresie natomiast dopiero wyraźne wskazanie, w jakich formach prawnych nastąpić ma załatwianie stanowi podstawę przekazania kompetencji, a więc możliwość działania przez upoważniony organ ze skutkiem w stosunku do osób trzecich.

Zważywszy, iż decyzje administracyjne kierowane są do podmiotów niepodporządkowanych organizacyjnie administracji zdecydowanie stwierdzić należy, iż przekazanie kompetencji do działania w tej formie wymaga każdorazowo wyraźnego, jednoznacznego sformułowania przepisów w sposób nie pozostawiający wątpliwości co do tego, iż przekazano nie tylko zadania, ale także kompetencję do działania w określonej formie prawnej. Jako błędne określić zatem należy podnoszone przez Wojewodę Dolnośląskiego argumenty w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego, w którym wskazuje się, iż taka wyraźna regulacja stanowi powtórzenie przepisu ustawowego, co jest w świetle zasad techniki prawodawczej niedozwolone. W analizowanym przypadku kwestionowany fragment uchwały rady nie powtarza w żaden sposób przepisów ustawy lecz wyraźnie wskazuje, że rada działając w jego ramach przekazuje kompetencję do podejmowania działań w formie decyzji prowadzącej do załatwienia indywidualnej sprawy z zakresu administracji publicznej, a więc do działania mieszczącego się w zakresie umocowania z art. 39 ust. 4 u.s.g.

Kto może przyznać dodatek energetyczny?