30.10.2013
KATEGORIA: Przepisy
Prezydencki projekt ustawy samorządowej proponuje wprowadzenie zasady głosowania imiennego w organach stanowiących JST.
Znajdujący się obecnie w Sejmie prezydencki projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw [dalej również: projekt ustawy samorządowej] przewiduje wprowadzenie zmiany w procedurze głosowania nad uchwałami jednostek samorządu terytorialnego (więcej na temat całego projektu w artykule z dnia 7 września 2013 r.: „Nowa jakość w gminie, czyli prezydencki projekt ustawy samorządowej już w Sejmie”).
Obecnie obowiązujące przepisy stanowią, że uchwały podejmowane przez organy uchwałodawcze JST (rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa) podejmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady (sejmiku) w głosowaniu jawnym, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej (patrz np. art. 14 ustawy o samorządzie gminnym).
W projekcie ustawy proponuje się, aby głosowanie radnych nad uchwałami było nie tylko jawne, ale obowiązkowo również imienne. Obecnie nie ma żadnego zakazu, aby poszczególne gminy udostępniały publicznie imienne wykazy głosowań, co wiele z nich czyni, jednakże nie ma również ustawowego obowiązku takiego działania.
Projekt prezydencki zakłada także wprowadzenie obowiązku podawania do publicznej wiadomości imiennego wykazu głosowań radnych wraz ze wskazaniem przedmiotu głosowania w Biuletynie Informacji Publicznej nie później niż w ciągu 7 dni od dnia głosowania.
Niezależnie od propozycji dotyczącej wprowadzenia imiennego głosowania przez organy uchwałodawcze JST ma zostać wprowadzony obowiązek podawania do publicznej wiadomości projektów uchwał rady (sejmiku) poprzez ich publikację co najmniej w BIP-ie (możliwe są również inne sposoby ich udostępniania) nie później niż w dniu ich przekazania radnym. Kolejną nowością, bezpośrednio związaną z upublicznianiem projektów uchwał, ma być możliwość składania do nich uwag przez każdego – nie tylko przez mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego.
W ocenie projektodawców, brak przepisów nakładających obowiązek podawania do publicznej wiadomości projektów uchwał ogranicza przejrzystość funkcjonowania samorządu terytorialnego. Z kolei propozycja wprowadzenia głosowania imiennego sprzyja kształtowaniu się poczucia odpowiedzialności radnych za podejmowane decyzje.
Ponadto projekt ustawy samorządowej proponuje doprecyzowanie przepisów wskazujących sytuację, kiedy radny nie może brać udział w głosowaniu (patrz np. art. 25a ustawy o samorządzie gminnym). I tak, radny nie będzie mógł brać udziału w głosowaniu w radzie ani w komisji, jeżeli dotyczyć ma ono jego indywidualnego, cywilnoprawnego, majątkowego interesu prawnego.
Wprowadzony ma zostać również obowiązek uczestniczenia w obradach rady (sejmiku) organu wykonawczego (bądź jego przewodniczącego) danej jednostki samorządu terytorialnego.
Pomimo tego, że proponowane przez prezydencki projekt ustawy samorządowej zmiany w procedurze głosowania nad uchwałami jednostek samorządu terytorialnego w wielu samorządach już obowiązują (jak również wiele innych, na co wskazywaliśmy już np. w artykule z dnia 7 października 2013 r.: „Przemówienie radnego, czas - start!”) należy je ocenić jako krok w dobrym kierunku, chociażby z uwagi na ciągle pozostającą liczną grupę samorządów, które takich praktyk nie wprowadziły.
Kolejną propozycją przedstawioną przez projektodawców, występującą już w statutach poszczególnych JST z uwagi na jej fakultatywność, jest obowiązek zapewnienia mieszkańcom prawa do obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej wraz z obowiązkiem rad gmin, powiatów i sejmików województwa określenia trybu i zasad zgłaszania takich inicjatyw – ta tematyka jednakże będzie przedmiotem odrębnego artykułu.
Maciej Kiełbus Partner Zarządzający, prawnik w ZIEMSKI&PARTNERS Kancelaria Prawna Kostrzewska, Kołodziejczak i Wspólnicy w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządu terytorialnego oraz prawa odpadowego
Mateusz Karciarz prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego
TAGI: Projekt prezydencki, Prezydent RP, Rada Powiatu, Rada gminy, Nowelizacja, Samorząd,