Dominik Goślicki radca prawnyw Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, w szczególności podatku dochodowego oraz podatku od nieruchomości.
14.04.2023
KATEGORIA: Wokanda
Przeprowadzenie w zabytku robót budowlanych bez zgody konserwatora skutkować będzie pozbawieniem zwolnienia z podatku od nieruchomości.
W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zwolnione z podatku od nieruchomości są grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, z wyjątkiem części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. W orzecznictwie sądowym regularnie powracają spory o interpretację przesłanki przytoczonego zwolnienia odnoszącej się do utrzymania i konserwacji zgodnie z przepisami o ochronie zabytków oraz tego, w jaki sposób organy podatkowe powinny ją badać. Ostatnim tego przykładem jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 stycznia 2023 r. (III FSK 2618/21), który w niniejszym artykule zostanie omówiony.
Sprawa dotyczyła podatku wymierzonego przez organy podatkowe dwóm osobom fizycznym za 2016 rok z powodu niespełnienia przez podatników warunków zwolnienia podatkowego dla zabytków. Podatnicy utrzymywali m.in., że organy podatkowe powinny wziąć pod uwagę, że stali się właścicielami zabytku (zespołu dworsko-folwarcznego) w złym stanie utrzymania, a jego odrestaurowanie jest procesem czasochłonnym. Ustawowy warunek właściwego utrzymywania i konserwacji obiektu należy zaś odczytywać z uwzględnieniem „punktu odniesienia” – działań i zaniechań danego podatnika, a nie wcześniejszych właścicieli.
Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił jednak uwagę na dokonane w postępowaniu podatkowym ustalenia faktyczne niezakwestionowane przez skarżących. Organy podatkowe nie kwestionowały czynności faktycznie wykonywanych przez skarżących. Natomiast wskazały, że zrealizowano prace budowlane bez pozwolenia konserwatora zabytków w stodole, w stajni, w oborze i w budynku dworu, a ponadto stan utrzymania budynków chlewni i stodoły jest niedostateczny. Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków dwukrotnie odmówił wydania zaświadczenia stwierdzającego, że zespół dworsko-folwarczny jest utrzymywany i konserwowany zgodnie z przepisami o ochronie zabytków. Skarżący wykonywali roboty budowlane przy obiektach wchodzących w skład ww. zabytkowego zespołu budynków, na które nie otrzymali stosownych pozwoleń organu konserwatorskiego. Sąd podkreślił, że Skarżący nie podważali faktów, jakie legły u podstaw opinii Konserwatora, ale w ich opinii wystarczającym było to, że dokonywali czynności optymalnych w aktualnych dla oceny warunkach. Nie podważali, że prowadzenie w zabytkowych budynkach i na gruncie wpisanym do rejestru zabytków prac bez pozwolenia konserwatora zabytków stanowi naruszenie przepisu art. 36 ustawy o ochronie zabytków. Tymczasem okoliczności te były kluczowe z punktu widzenia możliwości zastosowania zwolnienia z podatku na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Powołany przepis ustawy podatkowej odsyła do przepisów o ochronie zabytków. W omawianym wyroku zauważono, iż chodzi tu o ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Zgodnie z art. 5 tej ustawy obowiązkami w zakresie opieki nad zabytkiem, które są nałożone na właścicieli zabytków są m.in. prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku; zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie; korzystanie z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zasadniczo to organ konserwatorski jest właściwy do określenia, czy dany zabytek jest, czy też nie jest utrzymywany i konserwowany zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Skuteczne zanegowanie opinii konserwatora zabytków może stanowić podstawę do przyjmowania odmiennych ocen oraz formułowania innych wniosków w przedmiocie zwolnienia z podatku od nieruchomości spornych przedmiotów opodatkowania. Organy podatkowe prawidłowo odwołały się zatem do opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków. Skoro zaś skarżący nie podważyli (nie próbowali podważać) ocen wyrażonych przez organ konserwatorski, to sąd stwierdził, że decyzja pozbawiająca ich zwolnienia podatkowego była prawidłowa.
Dominik Goślicki radca prawnyw Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, specjalizuje się w zakresie prawa podatkowego, w szczególności podatku dochodowego oraz podatku od nieruchomości.
TAGI: Wyrok NSA, zwolnienie podatkowe,