Czy ekrany akustyczne to budowle opodatkowane podatkiem od nieruchomości?

Sposób opodatkowania ekranów akustycznych budzi poważne wątpliwości. Konieczne jest bowiem rozstrzygnięcie, czy stanowią one inne urządzenia techniczne, zaliczone do urządzeń budowlanych, stanowiących w konsekwencji budowle, a więc przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Jedną z takich spraw zajmował się NSA, wydając wyrok z 22.11.2022 r. sygn. III FSK 257/22.

Spółka wystąpiła z wnioskiem o indywidualną interpretację podatkową. Zapytała w nim, czy ekrany akustyczne znajdujące się na terenie kompleksu browarów i służące do ograniczenia szkodliwego wpływu na środowisko hałasu emitowanego podczas działalności zakładu poprzez obniżenie jego poziomu do dopuszczalnych wartości powinny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości. Przedstawiając własne stanowisko uznała, że nie stanowią one przedmiotu opodatkowania, gdyż nie zostały wymienione wprost w definicji budowli zawartej w ustawie Prawo budowlane (dalej: uPb), ani w załączniku do niej. Dodatkowo podkreśliła, że nie zostały wzniesione z użyciem wyłącznie wyrobów budowlanych, co wyklucza ich zakwalifikowanie do obiektu budowlanego. Wykluczono również możliwość uznania ich za urządzenie budowlane z uwagi na brak związania z obiektami budowlanymi znajdującymi się na terenie browaru i niezapewnianie możliwości użytkowania tych obiektów zgodnie z przeznaczeniem.  

Wydając pierwszą interpretację organ uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Wyjaśnił, że ekrany akustyczne zapewniają możliwość użytkowania pewnych obiektów budowlanych (obiektów budowlanych, w których funkcjonują urządzenia emitujące hałas) zgodnie z ich przeznaczeniem. Zdaniem organu, gdyby pozbawić kompleks browaru ekranów akustycznych, skarżąca musiałaby dokonać istotnych zmian technologicznych dla zmniejszenia poziomu emitowanego hałasu. Same obiekty budowlane nie emitują hałasu, lecz urządzenia znajdujące się wewnątrz. Poza obiektem budowlanym nie mogłyby one funkcjonować, co oznacza, że obiekt budowlany jest niezbędny (istnienie obiektu budowlanego bez tych urządzeń byłoby bezcelowe). Powyższe doprowadziło organ do wniosku, że ekrany akustyczne są urządzeniami technicznymi, które zapewniają możliwość użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem, a więc stanowią urządzenia budowlane – budowle w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, stanowiąc tym samym przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Prawomocnym wyrokiem WSA w Gliwicach uchylił tę interpretację. W ocenie sądu, organ nie wypowiedział się w kwestii przesłanek opodatkowania ekranów akustycznych, nie wyjaśnił związku spornych ekranów z obiektem budowlanym oraz odniósł się do pewnego hipotetycznego i nieopartego na treści wniosku stanu faktycznego, bez ustosunkowania się do konkretnych wątpliwości prawnych.

W toku ponownego rozpoznania sprawy, w reakcji na wezwania organu Spółka dwukrotnie uzupełniała stanowisko wyrażone we wniosku o interpretację. Wyjaśniła m.in., że hałas emitowany podczas działalności browaru nie jest wydzielany przez obiekty budowlane jako takie, lecz jego źródłem są w szczególności operacje magazynowe i logistyczne realizowane na terenie zakładu. Z uwagi na miejsce położenia zakładu, inwestycja w postaci rozbudowy zakładu nierozerwalnie wiązała się z koniecznością ograniczania emitowanego hałasu na sąsiadującą jednorodzinną zabudowę mieszkaniową. Z tej przyczyny dla inwestycji został sporządzony raport oddziaływania na środowisko, a następnie wydane zostały decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia oraz o warunkach zabudowy, które wskazywały na konieczność ograniczenia emitowanego hałasu do poziomu zgodnego z właściwymi normami zawartymi w przepisach prawa ochrony środowiska. Spółka zastosowała się do wskazanych decyzji poprzez wybudowanie ekranów akustycznych.

Organ wydając kolejną interpretację ponownie uznał stanowisko prezentowane we wniosku za nieprawidłowe. W treści interpretacji wskazano, że budowa ekranów celem eliminacji obciążenia hałasem była wymogiem koniecznym realizacji rozbudowy kompleksu z uwagi na decyzje administracyjne oraz nie zależała od woli Spółki. Według organu, ekrany będące przedmiotem wniosku o interpretację stanowią urządzenia budowlane, bowiem jako urządzenia techniczne zapewniają możliwość użytkowania obiektu budowlanego, którym jest wskazana we wniosku "Hala magazynowa, place składowe, obiekty towarzyszące na terenie Centrum Dystrybucji" zgodnie z jego przeznaczeniem. Bez ekranów Spółka nie otrzymałaby decyzji, przez co obiekt ten nie mógłby być wykorzystywany zgodnie z jego przeznaczeniem (w ogóle nie powstałby lub nie mógłby być użytkowany).

Tym razem WSA w Gliwicach przychylił się do stanowiska organu i oddalił skargę.

Jednak rozpatrując przedmiotową sprawę Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną Spółki. Analizując definicje budowli, urządzenia budowlanego oraz obiektu budowlanego doszedł do wniosku, po pierwsze, że przedmiotowy ekran wypełnia cechę obiektu budowlanego tj. został wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. W dalszej kolejności skoncentrował się zatem na rozstrzygnięciu, czy może on zostać uznany za urządzenie budowlane. Zgodnie z treścią art. 3 pkt 9 uPb urządzeniem budowlanym jest urządzenie techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

Na tej podstawie NSA stwierdził, że ekrany akustycznie chroniące przed hałasem pochodzącym z obszarów działalności przemysłowej, generowanej przez działalność hali magazynowej, placów składowych, obiektów towarzyszących na terenie Centrum Dystrybucji, nie stanowią urządzenia budowlanego, a w konsekwencji budowli podlegającej opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Nie można ich bowiem zaliczyć do urządzeń, które zostały wymienione wprost w przywołanej definicji, a nadto nie można ich uznać za urządzenie użytkowo powiązane z obiektem budowlanym kwalifikowanym do budowli. W realiach faktycznych sprawy są one obiektem budowlanym niezależnym od poszczególnych obiektów przemysłowych, w tym kwalifikowanych do kategorii budynków. Tzw. inne urządzenia technicznie mogą zostać zaliczone do urządzeń budowlanych, a w konsekwencji budowli, jeżeli zapewniają możliwość użytkowania konkretnego obiektu budowlanego – będącego budowlą – zgodnie z jego przeznaczeniem, a nie całego kompleksu przemysłowego obejmującego zarówno budowle, jak i budynki.

Katarzyna Lewandowska

doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, konsultant, specjalizuje się w zakresie podatków dochodowych oraz podatków i opłat lokalnych.

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu