Prawo Dla Samorządu

Przesłanką podjęcia przez radę gminy uchwały o ponoszeniu opłaty za gospodarowanie odpadami przez osoby dysponujące lokalami usytuowanymi w budynkach wielolokalowych jest uzgodnienie technicznych warunków identyfikacji odpadów pochodzących z poszczególnych lokali z właścicielami takich nieruchomości.

Kwestią wstępną jest ustalenie istoty uchwał w tym przedmiocie oraz istoty uzgodnienia ich treści z właścicielami nieruchomości. O istocie uchwały rady przesądził ustawodawca wskazując wprost, że stanowi ona akt prawa miejscowego (art. 2a ust. 1 u.c.p.g.[1]). Podlega ona sprawowanemu przez wojewodę nadzorowi z punktu widzenia jej legalności, z uwzględnianiem procesu poprzedzającego jej podjęcie, obejmującego etap uzgadniania. Niezależnie od tego w każdym czasie może ona zostać zaskarżona do sądu administracyjnego z powodu jej niezgodności z prawem. W przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia prawa uchwała podlega obligatoryjnemu stwierdzeniu nieważności przez organ nadzoru, albo przez sąd. Niedokonanie uzgodnienia w sposób prawidłowy może, a w niektórych sytuacjach musi, być kwalifikowane, jako sprzeczność z prawem, stanowiąc podstawę stwierdzenia nieważności uchwały.

Uzgodnienie, o którym mowa w przypadku przedmiotowej uchwały nie stanowi żadnej z postaci zajęcia stanowiska, o których mowa w art. 89 u.s.g[2]. Nie jest to uzgodnienie treści projektu uchwały z innym organem, w związku z czym przepis ten nie znajduje w takich przypadkach zastosowania. Nie można także zakwalifikować tych uzgodnień jako jakiejkolwiek z form konsultacji społecznych o niewiążącym dla rady charakterze.

Podjęcie uchwały w przedmiocie objęcia właścicieli poszczególnych lokali usytuowanych w określonej nieruchomości obowiązkiem uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi poprzedzone być musi dokonaniem uzgodnień co do określenia kwestii technicznych umożliwiających identyfikację odpadów pochodzących z poszczególnych lokali. Przybiera ono postać odrębnego aktu stanowiącego rezultat zgodnych oświadczeń woli gminy reprezentowanej przez organ wykonawczy oraz właściwie reprezentowanych właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami wielomieszkaniowymi, które mają być objęte stosowną uchwałą. Chodzi tutaj o właścicieli nieruchomości w rozumieniu art. 2 ust. 3 u.c.p.g. tj. spółdzielnie mieszkaniowe, bądź wspólnoty mieszkaniowe.

Nie oznacza to jednak, że właściciele nieruchomości są współkompetentni do wydawania uchwały. Kompetencja do podjęcia uchwały przypisana jest wyłącznie do rady gminy, która w wyniku władczego, powszechnie wiążącego oświadczenia woli, wyrażonego w głosowaniu, podjętym w trybie określonym ustawą o samorządzie gminnym, dokonuje objęcia obowiązkiem ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami osób, o których mowa w art. 1 pkt 1 lit. b u.c.p.g. Aktualizują się wówczas w stosunku do tych osób obowiązki wynikające z u.c.p.g., w tym m.in. złożenia stosownych deklaracji oraz uiszczania opłat tytułem odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości.

To rada gminy decyduje w ostateczności o podjęciu, bądź nie podjęciu stosownej uchwały, nawet gdyby z właścicielami nieruchomości dokonano uzgodnień co do warunków technicznych pozwalających na identyfikację pochodzenia odpadów z określonej (bądź określonych) nieruchomości.

Rada podejmując uchwałę określa moment jej wejścia w życie, jako moment od którego dla właścicieli poszczególnych lokali aktualizują się obowiązki wynikające z u.c.p.g. do tej pory wykonywane przez wspólnoty mieszkaniowe, bądź spółdzielnie mieszkaniowe. Nie wskazanie momentu wejścia uchwały w życie skutkuje tym, że wejdzie ona zgodnie z ustawą o publikowaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów[3], w życie z upływem 14 dni od dnia ogłoszenia uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym (art. 4 ust. 1 u.o.a.n. w związku z art. 6 ust. 1 u.o.a.n.).

Uchwała rady z powołaniem się na dokonane uzgodnienia wskazywać zatem musi co najmniej nieruchomości nią objęte oraz wskazywać na objęcie obowiązkiem ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi osób wymienionych w art. 1 pkt 1 lit. b u.c.p.g. Brak wskazania jednego z tych elementów, bądź ich wadliwość skutkować może nieważnością uchwały.

[1] Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Dz.U. 2021 poz. 888 (dalej: u.c.p.g.).

[2] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. 2021 poz. 1372 (dalej: u.s.g.).

[3] Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, t.j. Dz.U. 2019 poz. 1461 (dalej: u.o.a.n.).

Uzgodnienia techniczne a indywidualizacja rozliczeń odpadowych w zabudowie wielolokalowej