Specustawa dotycząca pomocy dla obywateli Ukrainy - cz. 2.

Zakończyły się prace legislacyjne nad ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego kraju. W dniu 12 marca 2022 r. została ona podpisana przez Prezydenta RP, Andrzeja Dudę.

W zakresie zagadnień omówionych w poprzednim wpisie pt. Specustawa dotycząca pomocy dla obywateli Ukrainy - cz. 1., wprowadzono kilka zmian w porównaniu z projektem ustawy.

Przede wszystkim zmienił się zakres podmiotowy ustawy – został zwiększony krąg osób objętych jej regulacjami. Ustawa bowiem określa zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Polski bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium naszego kraju.

Ponadto do ustawy został dodany przepis rozszerzający definicję obywatela Ukrainy. Zgodnie nim ilekroć w ustawie jest mowa o obywatelu Ukrainy rozumie się przez to także nieposiadającego obywatelstwa ukraińskiego małżonka obywatela Ukrainy, o ile przybył on na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.

Niezależnie od regulacji określającej legalizację pobytu obywateli Ukrainy wskazanej w poprzedniej publikacji, warto zaznaczyć, że ustawodawca dodał przepis, zgodnie z którym w przypadku dziecka urodzonego w Polsce przez matkę, która wjechała legalnie na terytorium Polski zgodnie z treścią ustawy, pobyt dziecka w Polsce będzie uznany za legalny.

Poza tym zostały dodane przepisy, na mocy których obywatelom Ukrainy, których pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny zgodnie z ww. ustawą, zostanie nadany numer PESEL na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy. Tym osobom, po podaniu niezbędnych danych oraz wyrażeniu zgody na potwierdzenie profilu zaufanego, zostanie potwierdzony profil zaufany.  

Wykonywanie pracy przez obywateli Ukrainy na terytorium Polski

Ustawa reguluje kwestię wykonywania pracy przez obywateli Ukrainy przybywających do Polski w związku z działaniami wojennymi na Ukrainie. Osoby te mogą wykonywać pracę w przypadku, gdy:

1. ich pobyt w Polsce uznaje się za legalny na podstawie omawianej ustawy lub
2. są obywatelami Ukrainy przebywającymi legalnie na terytorium Polski

– jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy powiadomi w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu o powierzeniu wykonywania pracy temu obywatelowi.

Ponadto, obywatel Ukrainy może zarejestrować się oraz zostać uznany jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy. W takim przypadku nie znajduje zastosowanie ograniczenie wynikające z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zgodnie z którym bezrobotnym jest osoba jeżeli nie ukończyła 60 lat - kobieta lub 65 lat – mężczyzna.

Prowadzenie działalności gospodarczej przez obywateli Ukrainy na terytorium Polski

Obywatele Ukrainy przebywający legalnie w Polsce (zgodnie z ww. ustawą) mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy pod warunkiem uzyskania numeru PESEL.

W przypadku gdy pobyt w Polsce obywatela Ukrainy wykonującego działalność gospodarczą przestanie być legalny, zostanie on wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Udzielanie świadczeń przez lekarzy i lekarzy dentystów, wykonywanie zawodu pielęgniarki lub położnej przez obywateli Ukrainy

W okresie od dnia 24 lutego 2022 r. przez 18 miesięcy, obywatele Ukrainy, którzy uzyskali kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty lub pielęgniarki lub położnej poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, będą mogli uzyskać zgodę na wykonywanie zawodu oraz otrzymają warunkowe prawo wykonywania zawodu, jeżeli spełnią następujące warunki:

1. będą mieli pełną zdolność do czynności prawnych;
2. ich stan zdrowia będzie pozwalał na wykonywanie zawodu lekarza albo lekarza dentysty;
3. będą wykazywali się nienaganną postawą etyczną;
4. będą posiadali dyplom lekarza, lekarza dentysty potwierdzający ukończenie co najmniej pięcioletnich studiów.

Odpowiednio okręgowa rada lekarska przyzna lekarzowi lub lekarzowi dentyście warunkowe prawo wykonywania zawodu lub okręgowa rada pielęgniarek i położnych przyzna warunkowe prawo wykonywania zawodu pielęgniarki lub warunkowe prawo wykonywania zawodu położnej.

Lekarz albo lekarz dentysta lub pielęgniarka lub położna, posiadający ww. prawo wykonywania zawodu będą mogli wykonywać zawód wyłącznie w podmiocie leczniczym oraz będą zobowiązany do zgłoszenia ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, w jakim podmiocie leczniczym i na jaki okres został zatrudniony, w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia udzielania świadczeń zdrowotnych w tym podmiocie.

Pozostałe zagadnienia uregulowane w specustawie, w tym w szczególności dotyczące pomocy socjalnej oraz kwestie dotyczące edukacji, zostaną przedstawione w kolejnej publikacji.  

Anna Przygocka

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu. Specjalizuje się w prawie cywilnym oraz prawie pracy

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu