Prawo Dla Samorządu

W ostatnim czasie głośno jest o pomyśle rządu dotyczącym wprowadzenia dodatku osłonowego dla osób, które szczególnie dotknął wzrost cen energii. Projekt ustawy w tym przedmiocie trafił właśnie do Sejmu.

Podstawowe założenia projektu

W uzasadnieniu projektu ustawy o dodatku osłonowym[1] wskazano na szczególne problemy niektórych gospodarstw domowych związane ze znaczącym wzrostem cen, zwłaszcza cen energii elektrycznej i paliw. W tej sytuacji projektodawcy chcą wesprzeć kilka milionów gospodarstw poprzez doprowadzenie do wypłaty pomocy ze środków publicznych.

Ujęto ją w formułę wypłacania dodatku osłonowego, którego kwota będzie uzależniona od wielkości gospodarstwa domowego i wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu. Podstawowe kwoty dodatku miałyby wynosić:

1) 400 zł dla gospodarstwa domowego jednoosobowego;

2) 600 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób;

3) 850 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 4 do 5 osób;

4) 1150 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób[2].

Podczas pracy w komisjach zaproponowano zwiększenie tych kwot, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi, wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. l ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków (Dz. U. z 2021 r. poz. 554, 1162 i 1243)[3].

Dodatek miałby być co do zasady wypłacany w dwóch ratach w terminie do dnia 31 marca 2022 r. oraz do dnia 2 grudnia 2022 r. Ustawa przewiduje również zmiany innych ustaw, związane z próbą zwalczania tzw. ubóstwa energetycznego, które w artykule pominięto.

Zadanie gminy

Wypłata dodatku osłonowego miałaby stać się zadaniem z zakresu administracji rządowej, realizowanym przez gminy. Rada gminy określałaby, w drodze uchwały, wzór wniosku o wypłatę dodatku osłonowego. Natomiast sam dodatek przyznawałby wójt, burmistrz lub prezydent miasta, w drodze decyzji, na wniosek uprawnionej osoby. Do ustalenia przez wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu, wnioskodawcy stosowano by odpowiednio art. 411 ust. 10j–10o i 10r ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska[4].

Finansowanie zadania

Na finansowanie wypłat dodatku osłonowego gminy miałyby otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa (w granicach kwoty określonych na ten cel w budżecie państwa). Gminy składałyby do wojewody, co kwartał, wniosek o przyznanie dotacji (w terminie 15. dnia miesiąca poprzedzającego dany kwartał)[5], a wojewoda przekazywałby dotacje w miesięcznych ratach. Wysokość dotacji miałaby uwzględniać koszty wypłacania odbiorcom dodatku osłonowego, w wysokości 2% łącznej kwoty dotacji wypłaconych w gminie. Na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta miałyby zostać nałożone obowiązki sprawozdawcze.

[1] Rządowy projekt ustawy o dodatku osłonowym, druk nr 1820 Sejmu IX kadencji, www.sejm.gov.pl [dostęp: 7.12.2021 r.].

[2] W przypadku przekroczenia progów dochodu dodatek byłby odpowiednio pomniejszany, ale przysługiwałby dopóki jego kwota nie miałaby być niższa niż 20 zł.

[3] Wówczas dodatek wynosiłby rocznie:

l) 500 zł dla gospodarstwa domowego jednoosobowego;

2) 750 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób;

3) l 062,50 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 4 do 5 osób;

4) 1437,50 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób. Zob. dodatkowe sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o dodatku osłonowym z dnia 9 grudnia 2021 r., druk nr 1827-A Sejmu IX kadencji.

[4] Dz. U. z 2021 r. poz. 1973 ze zm.

[5] Do projektu ustawy wkradł się błąd, gdyż projektowany art. 2 ust. 4 w zakresie wniosku gmin o wypłatę dotacji odsyła do ust. 2, tymczasem o owym wniosku stanowi ust. 3.

Dodatek osłonowy i nowe zadanie gminy