Prawo Dla Samorządu

Jedna z wprowadzonych sierpniową nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zmian dotyczy możliwej modyfikacji zasad odbioru odpadów z nieruchomości wielomieszkaniowych

Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 11 sierpnia 2021 r.[1] wnosi wiele nowych rozwiązań, istotnych z punktu widzenia gmin. Ustawodawca nie dbając o reguły dobrej legislacji zatroszczył się o możliwie szybkie jej uchwalenie, nie zwracając szczególnej uwagi, ani na wymóg rzetelności działań, ani precyzji tekstu prawnego. Co prawda z uzasadnienia do projektu nowelizacji ustawy wnioskować można o generalnych kierunkach zamierzonych zmian, pozostawiając jednak organom nadzoru, a także sądom administracyjnym pole do rozbieżnych interpretacji, skutkować mogących niespójnym orzecznictwem, rezultaty czego jak zwykle dotkną samorządów prowokując ich nie do końca uzasadnioną krytykę.

Jedna z wprowadzonych nowelizacją zmian dotyczy próby uporządkowania odbioru odpadów z nieruchomości wielomieszkaniowych, w których problemem pozostaje identyfikowanie odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach, utrudniając ustalenie podmiotów odpowiedzialnych za niewłaściwe segregowanie odpadów, z czym wiąże się przecież obowiązek ponoszenia większych opłat tytułem ich odbioru. Nowelizacją wprowadzono regulacje umożliwiające radom gmin wprowadzanie stosownych rozwiązań w drodze uchwał, podejmowanie których uzależnione jest od dokonania z właścicielami nieruchomości wielomieszkaniowych uzgodnień co do rozwiązań pozwalać mających na identyfikację odpadów pochodzących z poszczególnych lokali usytuowanych w budynkach wielomieszkaniowych.

Jedną ze spraw jednoznacznie przesądzonych przez ustawodawcę jest charakter prawny uchwał w tym przedmiocie, jako aktów prawa miejscowego, choć ich charakterystyka budzi uzasadnione wątpliwości. Uznając, że uchwały mają charakter aktów prawa miejscowego jednocześnie przesądzono o obowiązku stosowania do nich reguł wynikających z zasad techniki prawodawczej oraz ich publikowania w wojewódzkich dziennikach urzędowych, jako warunku ich wejścia w życie.
W przypadku nie określenia przez radę momentu wejścia uchwały w życie termin ten wynika z ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych[2] i wynosi 14 dni od jej opublikowania (art. 4 ust. 1).

Rada gminy nie ma wówczas wpływu na termin wejścia w życie takiej uchwały co skutkować może istotnymi zawirowaniami, nie tylko dla właścicieli lokali objętych uchwałą, ale także dla wspólnot oraz spółdzielni mieszkaniowych. Stosownie do art. 2a ust. 3 u.c.p.g. wspólnota, bądź spółdzielnia składają nową deklarację o wysokości opłat w terminie 14 dni liczonych od dnia wejścia uchwały w życie, a obowiązek ponoszenia opłaty powstaje począwszy od miesiąca, w którym uchwała weszła w życie. Wobec tego termin wejścia w życie należałoby określić tak, aby w tym samym miesiącu zaktualizował się obowiązek złożenia deklaracji i obowiązek ponoszenia opłaty w nowej wysokości. Przykładowo określając termin wejścia w życie na 10-tego dnia miesiąca następującego po opublikowaniu, obowiązek złożenia deklaracji upływać będzie 24-tego dnia tego miesiąca, a opłata należna będzie za miesiąc w jakim deklaracja została złożona. W przypadku, gdy opłatę ustalono stosownie do art. 6l ust. 1 u.c.p.g., jako uiszczaną z góry, termin płatności przypadałaby wówczas na dzień poprzedzający moment wejścia uchwały w życie. W takich sytuacjach należałoby przepisem o charakterze przejściowym wskazać, że termin płatności za pierwszy miesiąc obowiązywania uchwały przypada już po jej wejściu w życie. Pozwoli to uniknąć ewentualnego kwestionowania postanowień uchwały przez organy nadzoru, bądź też stwierdzania jej nieważności przez sądy administracyjne z powodu niezgodnego z prawem określenia terminu wystąpienia obowiązku uiszczenia opłaty.

[1] Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach, Dz.U. 2021 poz. 1648 (dalej: n.u.c.p.g.)

[2] Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, tj. Dz.U. 2019 poz. 1461.

Charakter uchwały w sprawie indywidualizacji rozliczeń odpadowych w zabudowie wielolokalowej