Prawo Dla Samorządu

Zgodnie z obowiązującymi przepisami[1], z członkiem zarządu spółki komunalnej powinna zostać zawarta umowa o świadczenie usług zarządzania, regulująca m.in. zasady jego wynagradzania w granicach zakreślonych przez ustawodawcę.

I. Wstęp

Z uwagi na konieczność zapewnienia ochrony interesu publicznego, ustawodawca ograniczył wysokość wynagrodzenia jakie może zostać przyznane członkom zarządu spółki komunalnej. Ograniczenia dotyczą zarówno górnej, jak też dolnej granicy owego wynagrodzenia. Przy czym składowymi wynagrodzenia jest wynagrodzenie stałe oraz wynagrodzenie zmienne. Pamiętać należy, że uporczywe uchylanie się przez podmiot uprawniony do wykonywania praw udziałowych od podjęcia działania mające na celu ukształtowanie i stosowanie w spółce zasad wynagradzania członków zarządu określonych ustawą o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami zagrożone jest karą grzywny.

II. Wynagrodzenie stałe

Wynagrodzenie stałe powinno mieścić się w jednym z pięciu przedziałów przewidzianych przez ustawodawcę. Pierwszy (najniższy) przedział wynosi od jednokrotności do trzykrotności podstawy wymiaru, którą stanowi wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Ostatni (najwyższy) przedział wynosi natomiast od siedmiokrotności do piętnastokrotności podstawy wymiaru.

Możliwość przyporządkowania wynagrodzenia członków zarządu danej spółki do jednego z przedziałów zależy od spełnienia przez spółkę dwóch z trzech wskazanych przez ustawodawcę wskaźników w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych. Wskaźnikami tymi są średnioroczna wielkość zatrudnienia, roczny obrót netto spółki ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych oraz suma aktywów bilansu spółki sporządzonego na koniec jednego z tych dwóch lat obrotowych.

Członkowi zarządu może zostać przyznane wynagrodzenie stałe w innej wysokości niżby to wynikało z danego przedziału, jeżeli przemawiają za tym wyjątkowe okoliczności dotyczące spółki albo rynku, na którym ona działa, w szczególności jeżeli spółka:

realizuje program konsolidacji spółek należących do jej grupy kapitałowej, prowadzący do znaczącej zmiany struktury jej aktywów lub przychodów,
realizuje program inwestycyjny znacząco przekraczający wartość jej aktywów trwałych,
realizuje program restrukturyzacji, o co najmniej 3-letnim horyzoncie czasowym, prowadzącym do znaczącej zmiany struktury aktywów lub przychodów spółki,
ma siedzibę za granicą Rzeczypospolitej Polskiej lub zasady jej działalności określa wiążąca Rzeczpospolitą Polską umowa międzynarodowa,
funkcjonuje krócej niż rok,
została utworzona w celu realizacji projektu, w szczególności z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub środków pochodzących z innych źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi.

Dalsze wyjątki w zakresie zasad ustalania wynagrodzenia członków zarządu dotyczą spółek publicznych oraz spółek, których przeważający przedmiot działalności gospodarczej polega na zarządzaniu aktywami podmiotów trzecich.

III. Wynagrodzenie zmienne

Wynagrodzenie zmienne stanowić ma wynagrodzenie uzupełniające za dany rok obrotowy. Przyznanie członkowi zarządu wynagrodzenia zmiennego zależy od poziomu realizacji przez niego celów zarządczych. Waga poszczególnych celów zarządczych oraz obiektywne i mierzalne kryteria ich realizacji i rozliczania mogą zostać ustalane wspólnie dla wszystkich członków zarządu lub też dla każdego z nich z osobna.

W przypadku spółek realizujących misję publiczną albo spółek realizujących zadania publiczne przy określeniu celów zarządczych, ich wagi oraz kryteriów ich realizacji i rozliczania uwzględnia się także stopień realizacji misji publicznej albo stopień realizacji zadań publicznych, w okresie stanowiącym podstawę ustalenia wynagrodzenia uzupełniającego.

Cele zarządcze oraz ich wagi, a także obiektywne i mierzalne kryteria ich realizacji i rozliczania powinny zostać ustalone w uchwale w sprawie wynagrodzeń.

Wynagrodzenie zmienne nie może przekroczyć co do zasady 50% wynagrodzenia podstawowego jakie otrzymał dany członek zarządu w poprzednim roku obrotowym.

Cele zarządcze mogą stanowić w szczególności:

wzrost zysku netto albo zysku przed pomniejszeniem o odsetki, podatki i amortyzację albo dodatnia zmiana tempa wzrostu jednego z tych wyników,
osiągnięcie albo zmiana wielkości produkcji albo sprzedaży,
wartość przychodów, w szczególności ze sprzedaży, z działalności operacyjnej, z pozostałej działalności operacyjnej lub finansowej,
zmniejszenie strat, obniżenie kosztów zarządu lub kosztów prowadzonej działalności,
realizacja strategii lub planu restrukturyzacji,
osiągnięcie albo zmiana określonych wskaźników, w szczególności rentowności, płynności finansowej, efektywności zarządzania lub wypłacalności,
realizacja inwestycji, z uwzględnieniem w szczególności skali, stopy zwrotu, innowacyjności, terminowości realizacji,
zmiana pozycji rynkowej spółki, liczonej jako udział w rynku lub według innych kryteriów lub relacji z kontrahentami oznaczonymi jako kluczowi według określonych kryteriów,
realizacja prowadzonej polityki kadrowej i wzrost zaangażowania pracowników.

IV. Podsumowanie

Ustawodawca w sposób istotny modyfikuje swobodę stron w ustaleniu wysokości wynagrodzenia członków zarządu komunalnych spółek kapitałowych. Ustalając dopuszczalną wysokość wynagrodzenia stałego uwzględnić należy poza granicami wskazanymi przez ustawodawcę również specyfikę danej spółki oraz charakter podejmowanych przez nią działań. W przypadku wynagrodzenia zmiennego zasadność jego wypłaty należy oceniać natomiast przez pryzmat poziomu realizacji celów zarządczych.

[1] Ustawa z dnia 9 czerwca 2016 roku o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.

Zarząd spółki komunalnej - zasady ustalenia wysokości wynagrodzenia