Prawo Dla Samorządu

Zdaniem WSA w Olsztynie prywatny przewoźnik nie ma interesu prawnego w zaskarżeniu uchwały rady gminy w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie umowy dotyczącej publicznego transportu zbiorowego, podjętej na podstawie ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej.

Możliwość uzyskania dopłat z Funduszu rozwoju przewozów o charakterze użyteczności publicznej zmobilizowała wiele jednostek samorządu terytorialnego do zorganizowania własnego transportu zbiorowego. Jest to ważne zwłaszcza na obszarach, gdzie mieszkańcy nie mogli dotychczas korzystać z przewozów komercyjnych lub ich oferta była dla nich niesatysfakcjonująca. Nie można jednak wykluczyć, że samorządy chcące zorganizować transport w większej skali, zaplanują niektóre linie komunikacyjne w całości lub częściowo po trasach już eksploatowanych przez przewoźników komercyjnych. Może to stanowić bezpośrednie zagrożenie dla dochodowości biznesu tych ostatnich.

Jednym z warunków proceduralnych uzyskania dopłat przez jednostkę samorządu terytorialnego jest podjęcie przez jej organ stanowiący uchwały, o której mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 16 maja 2019 r. o Funduszu rozwoju przewozów o charakterze użyteczności publicznej[1]. W przypadku gminy oznacza to wyrażenie przez radę gminy zgody na działania wójta związane z zawarciem umowy dotyczącej usług z zakresu publicznego transportu zbiorowego (o charakterze użyteczności publicznej)[2].

Zdarzają się sytuacje, w których przewoźnicy komercyjni próbują zakwestionować zgodność z prawem działań samorządu. Może mieć to miejsce na przykład wówczas, gdy wcześniej istniały pewne powiązania między gminą, powiatem albo województwem i danym przedsiębiorcą. Tego ostatniego przypadku dotyczy postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 12 stycznia 2021 r., sygn. II SA/Ol 863/20.

Prywatny przewoźnik wniósł skargę na uchwałę rady gminy w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie umów o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego (podjętą na podstawie art. 22 ust. 2 u.F.r.p.). Wskazał, że od wielu lat świadczy usługi na liniach zbliżonych do tych, które zostały wskazane w uchwale i nadal chce prowadzić tą działalność. W jego ocenie gmina, zawierając umowę o świadczenie usług z zakresu transportu zbiorowego z innym przedsiębiorcą (na liniach objętych uchwałą) naruszyła przepisy ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym[3]. Przewoźnik wskazał również, że bez jego winy rozwiązano (wiążącą go wcześniej z gminą) umowę w sprawie ustanowienia ulg za przejazdy wykonywane w lokalnym transporcie zbiorowym.

Rozpatrując skargę WSA w Olsztynie, odwołał się do brzmienia art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym[4]. Wskazał, że skarżący nie legitymuje się wymaganym przez ustawę interesem prawnym do zaskarżenia uchwały rady gminy podjętej na podstawie przepisów u.F.r.p. Uchwała ta nie narusza ani nie pozbawia skarżącego żadnych dotychczasowych uprawnień do świadczenia usług przewozowych. Sąd podkreślił ponadto, że skarżony akt nie dotyczy bezpośrednio zawarcia przez gminę umowy z innym przedsiębiorcą.

Sąd stwierdził, że bez znaczenia była okoliczność obowiązywania umowy w zakresie zwrotu kosztów stosowania ulg między gminą a skarżącym. Podkreślił ponadto, że przepisy dopuszczają aby na danej trasie funkcjonował więcej niż jeden przewoźnik.

Mając powyższe na uwadze WSA odrzucił skargę. Nie dokonał zatem oceny zgodności z prawem samej uchwały podjętej przez radę gminy.

Postanowienie jest prawomocne.

[1] Dz. U. z 2021 r. poz. 717, dalej jako: u.F.r.p.

[2] Więcej na temat uchwały zob. A. Misiejko, Uchwała w sprawie zgody na zawarcie umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego [w:] Publiczny transport zbiorowy. Przewodnik dla organów samorządu terytorialnego, Warszawa 2020, SIP Lex.

[3] Dz. U. z 2021 r. poz. 1371, dalej jako: u.p.t.z.. Choć akty prawne powoływane w orzeczeniu zostały w pewnej mierze zmienione, w zakresie istotnym dla opisywanej sprawy przepisy u.F.r.p. i u.p.t.z. pozostają w takim samym brzmieniu.

[4] Dz. U. z 2021 r. poz. 1372.

Skarga na uchwałę w sprawie Funduszu rozwoju przewozów autobusowych