Prawo Dla Samorządu

Zdaniem NSA samo nazwanie zarządzeniem nie przesądza o jego charakterze prawnym. W sytuacji gdy zarządzenie posiada cechy aktu prawa miejscowego, wówczas należy traktować je właśnie w ten sposób.

Naczelny Sąd Administracyjny, dalej NSA, dniu 27 stycznia 2021 r. (sygn., I GSK 1533/20) na posiedzeniu niejawnym oddalił skargę kasacyjną dotyczącą stwierdzenia nieważności zarządzenia Burmistrza.

Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Prokurator zaskarża zarządzenie Burmistrza

W lutym 2020 roku Prokurator Prokuratury Rejonowej wniósł o stwierdzenie nieważności zarządzenia Burmistrza Miasta z lutego 2016 r. w sprawie cen za usługi pogrzebowe świadczone przez spółkę miejską. Zarzucił on, że powinno ono zostać opublikowane w wojewódzkim dzienniku urzędowym z racji tego, iż jest ono w swej istocie aktem prawa miejscowego podlegającym publikacji. Po wniesieniu skargi organ wniósł o publikację zarządzenia oraz, w odpowiedzi na skargę, o umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego.

Ocena sądu

WSA i NSA przychyliły się do stanowiska Prokuratora w całości.

Zdaniem Sądu charakter zarządzenia Burmistrza przesądzał o konieczności jego publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Sąd zważył, że zarządzenie jednostronnie reguluje kwestie dotyczące wysokości i rodzaju opłat za korzystanie z cmentarza, z czego wynika, że adresatami są mieszkańcy Gminy.

NSA przytaczał szereg orzecznictwa odnoszącego się do cech, które towarzyszom aktom prawa miejscowego, mianowicie normatywność, generalność i abstrakcyjność. Charakter normatywny oznacza, że norma wskazuje adresatowi pewne zachowanie. Charakter generalny wskazuje, że akt prawny powinien wskazywać zespół cech adresata, a nie konkretnie oznaczoną jednostkę. Charakter abstrakcyjny wskazuje, że norma odnosi się do pewnych powtarzających się sytuacji, nie zaś do jednej konkretnej. NSA wskazał również, że samo nazwanie danego aktu nie przesądza o tym, iż nie mamy do czynienia z prawem powszechnie obowiązującym.

Sąd wskazał, że w przedmiotowej sytuacji zarządzenie dotyczące stawek za usługi pogrzebowe jest aktem normatywnym, generalnym i abstrakcyjnym. Spełniając ten katalog cech, zarządzenie należy uznać za akt prawa miejscowego, który podlega publikacji.

Fakt nieopublikowania zarządzenia przesądza o jego nieważności w całości, bowiem normy wynikające z pozostałych przepisów niedotyczących publikacji nie mogę bez niej obowiązywać.

Sąd wskazał również, że zarzuty o bezprzedmiotowość są bezpodstawne.

Podsumowanie

Powyższe stanowisko należy uznać za słuszne. O klasyfikacji danego aktu prawnego nie może przesądzać jedynie jego tytuł, ale przede wszystkich charakter treści w nim zawartych. Zgodnie z literą orzeczenia NSA organ każdorazowo powinien poddawać ocenie, czy wydawany akt prawny stanowi akt prawa powszechnie obowiązującego. Akt prawny, którego wydanie naruszyło procedurę nie może zostać pozostawiony w obiegu, ponieważ poprzez nieprawidłową publikację nie może wywołać skutków prawnych, które są w nim zawarte.

Zarządzenie wójta może być aktem prawa miejscowego