Prawo Dla Samorządu

W postępowaniu o udzielenie zamówienia kompleksowego, na odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych, zamawiający obowiązany jest żądać od wykonawców wskazania w składanych ofertach m.in. instalacji, w których nastąpi zagospodarowanie odpadów komunalnych (art. 6d ust. 4 pkt 5 u.c.p.g.).

Przy dopełnianiu tego obowiązku, należy dochować należytą staranność, tak aby nie zaktualizowała się konieczność odrzucenia oferty, jak miało to miejsce w stanie faktycznym, w którym KIO wydała wyrok z dnia 4 maja 2021 r., KIO 839/21.

Zagadnienie wskazania instalacji w postępowaniu o udzielenie zamówienia

Przepisy u.c.p.g. w sposób wyraźny nakładają na zamawiającego alternatywny obowiązek – wskazania instalacji do zagospodarowania odpadów w dokumentach zamówienia lub wymagania od wykonawcy wskazania instalacji w ofercie. Złożone na etapie przedkontraktowym deklaracje stanowią podstawę do sformułowania zobowiązania umownego (art. 6f ust. 1a pkt 5 u.c.p.g.). W umowie wskazywane są instalacje, „do których podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany przekazać odebrane odpady komunalne”.

O niektórych kwestiach związanych z ww. problematyką pisaliśmy na łamach naszych portali:

Odrzucenie oferty za niedochowanie należytej staranności

Dorobek orzeczniczy KIO, dotyczący ww. problematyki w maju 2021 r. został uzupełniono o stanowisko Izby wyrażone w sprawie o sygn. KIO 839/21. Wskazany wyrok został wydany w stanie, w którym „Zamawiający w dniu 5 marca 2021 r. przesłał odwołującemu zawiadomienie, w którym wskazał, że pod wątpliwość należało podać dwie instalacje wskazane przez Wykonawcę nr 3 w formularzu ofertowym (strona 2), które wskazane zostały jako instalacje, gdzie rodzaje odpadów będą zagospodarowywane (…). W zakresie (…) zamawiający wskazał - Według wiedzy Zamawiającego, potwierdzonej między innymi źródłami ogólnodostępnymi, instalacja (…) nie ma możliwości przyjmowania odpadów. Biorąc pod uwagę najnowszą historię - decyzja o cofnięciu tzw. pozwolenia zintegrowanego na taką działalność - wobec sortowni (…) decyzję o wykreśleniu jej z listy funkcjonujących instalacji komunalnych w województwie podlaskim (grudzień 2020). Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało decyzję Marszałka Artura Kosickiego w mocy. W oparciu o te informacje, Zamawiający nie może narazić Gminy na to, że Wykonawca jako strona umowy będzie miał możliwość transportować odpady zmieszane do instalacji i tam ich zagospodarowywać. Na dzień składania ofert informacje te były już ogólnodostępne, stąd też Zamawiający nie mógł wykluczyć, że przy zachowaniu należytej staranności Wykonawca mógł wejść w ich posiadanie. Odnośnie (…) zamawiający ustalił - Zamawiający na podstawie rejestrów w Bazie Danych Odpadowych (BDO), stwierdza, że nie istnieje instalacja o nazwie wskazanej przez Wykonawcę nr 3 jako tej mającej przyjmować odpady budowlane i rozbiórkowe. Zamawiający - próbując wyjaśnić kwestię nieznanej jemu ani niezarejestrowanej w BDO firmy, trafił na ślad firmy (…). Mało prawdopodobne jest, że Wykonawca omyłkowo podał nieprawidłową nazwę firmy, zwłaszcza że firma, o której mowa w zdaniu powyżej, po pierwsze funkcjonuje w Gdańsku, po wtóre - przedmiotem działalności jest działalność portali internetowych (PKD 63.12.Z). Zamawiający nie dotarł do żadnej informacji potwierdzającej istnienie i funkcjonowanie firmy (…), wskazanej w tabeli kosztowej złożonej z ofertą nr 3. W konsekwencji zamawiający odrzucił ofertę odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp oraz wykluczył odwołującego z postepowania na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 17 Pzp”.

Wobec sformułowanych względem ww. czynności zamawiającego zarzutów, Izba uznała, że „wymienione podmioty nie mogą zagospodarowywać odpadów w sposób zgodny z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, które jasno wskazują podmioty (miejsca), w których może następować zagospodarowane odpadów. Skoro odwołujący zadeklarował, że zamierza przekazywać odebrane odpady do wyżej wymienionych <instalacji>, to jego zobowiązanie było sprzeczne z wymogami stawianymi przez zamawiającego, który oczekiwał, aby zagospodarowanie odpadów następowało przez uprawnione do tego podmioty.

Co więcej, jak trafnie w ocenie składu orzekającego argumentował przystępujący, wbrew twierdzeniu zawartemu w odwołaniu odnośnie (…), ewentualna późniejsza zmiana sytuacji (…) (co na moment rozpoznania odwołania pozostawało w sferze przypuszczeń lub co najwyżej założeń) była irrelewantna z punktu widzenia badania i oceny przez zamawiającego zgodności oferty odwołującego z SIWZ, ponieważ zamawiający ocenia ważność i zgodność oferty z postanowieniami SIWZ na dzień składania ofert.

Jak wskazano na wstępie bezspornym było, że instalacja (…) w dniu składnia oferty przez odwołującego nie była uprawniona do zagospodarowania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych. (…). Podobnie, za chybiony Izba uznała argument podnoszony przez odwołującego, według którego o braku sprzeczności oferty odwołującego z SIWZ miałby świadczyć fakt, że odwołujący wskazał w formularzu ofertowym (…) dane trzech innych instalacji w zakresie zagospodarowania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, mających ku temu stosowne uprawnienia. Odwołujący nie dokonał bowiem żadnego rozróżnienia między instalacjami, a treść jego oświadczenia woli jasno wskazywała, że odpady te będą zagospodarowywane w czterech instalacjach, w tym w (…). Zaakceptowanie przez zamawiającego deklaracji złożonej przez odwołującego odnośnie miejsc zagospodarowywania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oznaczałoby więc jego przyzwolenie na przekazywanie odpadów do miejsc do tego nieuprawnionych, a co najmniej wiązałaby się z dopuszczeniem ryzyka, że odpady będą zagospodarowane w miejscu, które nie posiada statusu instalacji komunalnej, co jest niedopuszczalne ze strony gminy, której zadaniem własnym jest zapewnienie utrzymania czystości i porządku w gminie w sposób zgodny z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Wskazanie więc w ofercie choćby jednego miejsca, w którym nie może odbywać się zagospodarowywanie odpadów świadczy o niezgodności oferty z SIWZ i musiało spotkać się z sankcją w postaci odrzucenia oferty wykonawcy”.

Komentarz

Przywołany w artykule wyrok KIO, ukazuje, jak istotne jest dochowanie należytej staranności przy formułowaniu wszelkich deklaracji składających się na treść oferty. W poddanym ocenie Izby stanie faktycznym, organ ten odniósł się do sytuacji, w której w ofercie wskazano instalację, która w sposób obiektywny nie mogła zgodnie z prawem przyjąć do zagospodarowania odpadów komunalnych, których zagospodarowanie w niej zadeklarował wykonawca. W praktyce ujawniają się również sytuacje, w których konkurenci lub zamawiający, w wątpliwość poddają możliwość zagospodarowania odpadów w określonej instalacji m.in. ze względu na brak zawarcia umowy z jej operatorem lub pełne, kontraktowe, wyczerpanie limitów przyjmowania odpadów. Pomimo że okoliczności te, również mogą udaremniająco wpłynąć na skuteczność przekazania odpadów komunalnych, przez konkretnego wykonawcę do zadeklarowanej instalacji, to jednak sytuacje te w pewnym zakresie są odmienne. Nie charakteryzuje ich bowiem obiektywna niemożliwość (niedopuszczalność prawna) wykorzystania w toku realizacji zamówienia potencjału określonej instalacji. Niemożliwość ta ma charakter kontraktowy i biznesowy, a w konsekwencji dający się uchylić (np. poprzez zawarcie umowy z operatorem instalacji po uzyskaniu zamówienia). Mając powyższe na uwadze, z daleko idącą ostrożnością, należy podejmować czynność odrzucenia oferty lub wnoszenia odwołania na zaniechanie odrzucenia oferty, wyłącznie na podstawie nieposiadania przez wykonawcę, w momencie składania oferty, umowy w operatorem instalacji lub kontraktowym wyczerpaniem limitów na instalacji.

Osoby zainteresowane problematyką zamówieniowych aspektów gospodarki odpadami komunalnymi serdecznie zapraszamy na 3. edycję konferencji „Zamówienia Publiczne w Gospodarce Odpadami Komunalnymi”, która odbędzie się 14 września 2021 r., w trakcie, której nie tylko będzie można wysłuchać zaplanowanych wystąpień ale również porozmawiać z prelegentami na co dzień współpracującymi z kancelarią Dr Krystian Ziemski & Partners.

Należyta staranność we wskazywaniu instalacji w ofercie