Prawo Dla Samorządu

W dniu 5 lipca br. do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o dostępie do informacji publicznej. Jakie są jego założenia? Między innymi nagranie audiowizualne jako nowa forma złożenia wniosku o udzielenie informacji publicznej.

Projektowana zmiana

W dniu 5 lipca 2021r. Komisja ds. Petycji[1] wniosła do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz ustawy o petycjach[2]. Celem nowelizacji ma być umożliwienie osobom doświadczających trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się[3] składania wniosków o udostępnienie informacji publicznej przy użyciu języka, którym posługują się w życiu codziennym, a który jednocześnie uznany jest przez polskie prawo za narzędzie komunikowania się z urzędami.

Stosownie do treści projektowanych zmian, do ustawy o dostępie do informacji publicznej[4] (dalej także: u.d.i.p.) dodany ma zostać art. 10 ust. 1a, stosownie do którego: „Osoba, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania (Dz. U. z 2017 r. poz. 1824) ma prawo złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej w formie nagrania audiowizualnego, zawierającego osobisty przekaz, sporządzony w polskim języku migowym lub systemie językowo-migowym”. Podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku w w/w formie będą osoby doświadczające trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się.

Ustawa projektuje również zmianę obecnego brzmienia art. 10 ust. 2 u.d.i.p., który w konsekwencji przyjąć ma następujące brzmienie: „Informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku albo wniosku, o którym mowa w ust. 1a”.

Proponowana nowelizacja jest bezpośrednią reakcją Komisji do Spraw Petycji Sejmu RP na petycje skierowane przez Stowarzyszenie Polski Instytut Praw Głuchych. W treści uzasadnienia Autorzy projektowanych zmian wskazują, że stwarzają one osobom doświadczającym trudności w komunikowaniu się i posługującym się w codziennych kontaktach z organami administracji publicznej polskim językiem migowym lub systemem językowo-migowym: „możliwość osobistego sporządzenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej (…) w formie nagrania audiowizualnego (filmu) z osobistym przekazem. Tak sporządzony film byłby bądź przesyłany pocztą na nośniku albo przesyłany w formie elektronicznej”.

Wątpliwości praktyczne

O ile słusznościowe i funkcjonalne znaczenie projektowanych zmian jest trudne do przecenienia, tak wątpliwości budzi brak uregulowania w projekcie sposobu odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej złożony w formie nagrania audiowizualnego. Celem zagwarantowania osobom doświadczającym problemów w zakresie komunikowania się pełnego udziału w korzystaniu z uprawnień przewidzianych u.d.i.p., koniecznym stałoby się sporządzenie odpowiedzi na wniosek w takiej samej formie. Przedstawiona wątpliwość dotyczy zarówno pozytywnego rozpatrzenia wniosku, tj. udzielania żądanej w jego treści informacji publicznej, jak też ewentualnych pism wzywających do wykazania szczególnie istotnego interesu społecznego w uzyskaniu dostępu do informacji publicznej przetworzonej.

Zastanawiać może również okoliczność, czy osoba składająca wniosek w w/w formie może wskazać w jego treści nagranie audiowizualne jako formę jego rozpatrzenia (stosownie do art. 14 u.d.i.p.). Wątpliwość pojawia się również w przypadku możliwości odesłania wnioskodawcy korzystającego z trybu przewidzianego w art. 10 ust. 1a u.d.i.p. do informacji opublikowanych w BIP. Niejasne pozostaje także czy i w jakim zakresie powyższa zmiana wpływa na formę odmowy udzielenia informacji publicznej.

Podsumowanie

Celem skutecznego i pełnego zagwarantowania osobom posługującym się polskim językiem migowym czy też systemem językowo-migowym pełnego korzystania z praw przyznanych im na podstawie u.d.i.p. koniecznym staje się jednoznaczne rozwianie powyższych wątpliwości przez ustawodawcę. Zabieg ten jest także niezbędny z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania podmiotów zobowiązanych do rozpatrywania wniosków o udzielenie informacji publicznej.

Prace nad projektem są na bardzo wczesnym etapie co oznacza, że pozostaje obserwować dalsze działania legislacyjne z nadzieją na wyraźne uregulowanie przez prawodawcę pojawiających się wątpliwości praktycznych.

[1]

https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=PROJNOWEUST&NrKadencji=9&Kol=D&Typ=UST

[2] http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-579-2021/$file/9-020-579-2021.pdf

[3] Osobom uprawnionym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1824).

[4] Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2176).

Wniosek o udostępnienie informacji publicznej w formie nagrania audiowizualnego? Jest nowelizacja ustawy