18.06.2021


O (nie)wygaśnięciu mandatu wójta, czyli pełnomocnictwo pełnomocnictwu nierówne

KATEGORIA: Wokanda

Zdaniem WSA w Gdańsku bycie pełnomocnikiem przez osobę pełniącą funkcję wójta, nawet jeżeli jest związane z cudzą działalnością gospodarczą, nie w każdym przypadku oznacza naruszenie ustawowych zakazów.       

W opisywanej sprawie[1] wojewoda wydał zarządzenie zastępcze, w którym stwierdził wygaśnięcie mandatu wójta. Powodem tego było ustalenie, że matka wójta[2] (wpisana jako przedsiębiorca do Centralnej Ewidencji Działalności i Informacji o Działalności Gospodarczej) uczyniła go pełnomocnikiem w zakresie dokonania: zmiany wpisu do CEIDG, wpisu informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej i wniosku o wykreślenie wpisu z CEIDG, a także prowadzenia spraw za pośrednictwem punktu kontaktowego. Data publikacji informacji o pełnomocniku w CEIDG została oznaczona na maj 2019. Działalność gospodarcza matki wójta została zawieszona w październiku 2019, a w czerwcu 2020 r. nastąpiło jej wznowienie (czynności te były dokonane przez osobę pełniącą funkcję wójta). Także w czerwcu 2020 r. złożono wniosek o wykreślenie pełnomocnika (osoby pełniącą funkcję wójta) z CEIDG.

W ocenie wojewody wójt pełnił funkcję pełnomocnika reprezentującego innego przedsiębiorcę w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Zgodnie zaś z art. 4 pkt 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne[3] osoba pełniąca funkcję wójta nie może prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności (z pewnymi wyjątkami, do których nie odnoszono się jednak w opisywanej sprawie).

Rada gminy nie podjęła uchwały w sprawie stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu wójta. Organ stanowiący, podobnie jak i osoba pełniąca funkcję wójta, wywiódł natomiast skargę na zarządzenie zastępcze. Wojewodzie zarzucono naruszenie przepisów w szczególności poprzez uznanie przez organ nadzoru, że reprezentowanie matki w zakresie dokonywania wpisów do CEIDG oznaczało zakazane bycie pełnomocnikiem w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Skarżący stwierdzili, że przepisy nie zakazują bycia jakimkolwiek pełnomocnikiem przedsiębiorcy. Aby zaś uznać, że udzielone pełnomocnictwo dotyczy prowadzenia działalności gospodarczej, musiałoby obejmować działania „immanentnie” związane z prowadzeniem takiej działalności. Dokonywania wpisów do CEIDG, w ocenie skarżących, nie miało takiego charakteru, gdyż były to czynności techniczne. W szczególności zaś nie wykorzystano pełnomocnictwa do nabywania praw lub zaciągania zobowiązań na rzecz przedsiębiorcy. W konsekwencji osoba pełniąca funkcję wójta jako pełnomocnik nie dokonała żadnych czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wojewódzki sąd administracyjny uznał za bezsporne, że w trakcie kadencji wójtowi zostało udzielone pełnomocnictwo przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą. Dokonywał on w imieniu mocodawcy różnych czynności związanych z CEIDG, a także prowadzeniem spraw za pośrednictwem punktu kontaktowego.

Sąd odwołał się do wyroków Trybunału Konstytucyjnego, w którym podkreślono wagę demokratycznie uzyskanego mandatu do pełnienia funkcji publicznych[4], oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, który stwierdził, że w sprawach dotyczących wygaśnięcia demokratycznie uzyskanych mandatów konieczne jest zaistnienie tego rodzaju okoliczności, które m.in. w sposób jednoznaczny nakazują ich wygaszenie[5].

Ostatecznie zaś WSA przychylił się do argumentacji skarżących, odróżniając bycie pełnomocnikiem osoby prowadzącej działalność gospodarczą od bycia pełnomocnikiem w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Analizując ujawniony w CEIDG zakres pełnomocnictwa Sąd stwierdził, że wójt nie był umocowany przez matkę do wykonywania w jej imieniu czynności dotyczących przysporzenia zysku związanego z działalnością gospodarczą. Pełnomocnictwo obejmowało jedynie czynności technicznym, formalnym, a więc w ocenie WSA różniło się od pełnomocnictwa do prowadzenia działalności gospodarczej. Także faktycznie zrealizowane działania wójta na podstawie udzielonego pełnomocnictwa nie zostały uznane za dotyczące „prowadzenia działalności gospodarczej”.

W konsekwencji wojewódzki sąd administracyjny uchylił zaskarżone zarządzenie zastępcze.

Wyrok nie jest prawomocny.

 


[1] Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 28 kwietnia 2021 r., sygn. III SA/Gd 186/21, www.orzeczenia.nsa.gov.pl.

[2] Oczywiście pełnomocnictwo udzielono osobie, która pełniła funkcję wójta (a nie wójtowi jako organowi gminy) i w takim sensie należy rozumieć skrót myślowy stosowany (wymiennie) w artykule.

[3] Dz. U. z 2019 r. poz. 2399.

[4] Wyrok TK z dnia 13 marca 2007 r., sygn. K 8/07, OTK-A 2007/3/26.

[5] Wyrok NSA z dnia 14 września 2016 r., sygn. II OSK 1820/16, www.orzeczenia.nsa.gov.pl.



Autor:
Adrian Misiejko

Doktor nauk prawnych, specjalizuje się w zakresie prawa samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem ustroju j.s.t. i publicznego transportu zbiorowego


TAGI: Wojewoda, Wójt,



Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu