Prawo Dla Samorządu

Przejście zakładu pracy lub jego części może nastąpić także w razie przejęcia zadań dotychczasowego pracodawcy. W konsekwencji wraz z przejściem zadań jednej jednostki organizacyjnej gminy na inną, następuje przejście pracowników wykonujących te zadania, do jednostki nowoutworzonej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (dalej także: WSA) wyrokiem z dnia 09 lipca 2020 r.[1] orzekł o nieważności uchwały Rady Miejskiej w B. Orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Rada Miejska w B. podjęła uchwałę w sprawie utworzenia jednostki budżetowej „Miejskie Centrum…” (dalej także: Centrum) oraz nadania jej statutu. Akt przewidywał prowadzenie przez rzeczony podmiot wspólnej obsługi jednostek organizacyjnych gminy. Został przy tym utworzony na bazie stanowisk obsługi ekonomiczno-administracyjnych ww. jednostek. W konsekwencji Rada Miejska zawarła we wspomnianej uchwale zapis, zgodnie z którym, pracownicy zatrudnieni na przywołanych stanowiskach mogą stać się pracownikami Centrum w trybie art. 22 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych[2] (dalej także: u.p.s.).

Powyższy akt został zaskarżony w części przez Wojewodę Małopolskiego (dalej także: wojewoda, organ), który domagał się stwierdzenia jego nieważności w tejże części. Zarzucił uchwale istotne naruszenie prawa w tym art. 231 Kodeksu pracy[3] (dalej także: KP) oraz art. 22 u.p.s., poprzez błędne przyjęcie, że pracownicy zatrudnieni w jednostkach obsługiwanych przez Centrum, mogą̨ stać się jego pracownikami w trybie art. 22 ustawy o pracownikach samorządowych, gdy tymczasem dzieje się to z mocy prawa - zgodnie z art. 231 KP.

Precyzując, wojewoda podniósł, że w jego ocenie przejście zakładu pracy lub jego części może nastąpić nie tylko w razie przejęcia majątku dotychczasowego pracodawcy, lecz także w razie przejęcia jego zadań - nawet takich, które mają charakter pomocniczy czy uboczny wobec jego zasadniczej działalności. Co więcej, zdaniem organu art. 231 KP ma na celu ochronę pracowników przed działaniami pracodawców, które zmierzają do obejścia uregulowań KP jak też przepisów o zwolnieniach grupowych. Zdaniem Wojewody w opisywanej sprawie, przejście pracowników powinno nastąpić z mocy prawa, na podstawie. art. 231 KP.

Odpowiadając na skargę, Rada Miejska w B. uwzględniła ją w całości i wniosła o umorzenie postępowania z uwagi na okoliczność, że samoczynnie dokonała zmiany oskarżonej uchwały.

Rozpoznając rzeczoną sprawę, WSA rozpoczął od wskazania, że zaskarżony akt jest aktem normatywnym o charakterze wewnętrznym, tj. skierowanym do konkretnych i wyraźnie oznaczonych jednostek organizacyjnych gminy.

Przechodząc do merytorycznego rozpoznania skargi, skład orzekający wskazał na treść art. 22 u.p.s., zgodnie z którym pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, można na jego wniosek lub za jego zgodą przenieść́ do pracy w innej jednostce, o której mowa w art. 2, w tej samej lub innej miejscowości, w każdym czasie, jeżeli nie narusza to ważnego interesu jednostki, która dotychczas zatrudniała pracownika samorządowego, oraz przemawiają̨ za tym ważne potrzeby po stronie jednostki przejmującej. Przeniesienie to następuje na mocy porozumienia pracodawców. Z kolei zgodnie z art. 231 KP w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę̨ staje się̨ on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy (z zastrzeżeniem zawartym w §5 cytowanego przepisu).

Uwzględniając powyższe regulacje, WSA, przyznając rację Wojewodzie, stwierdził, że „przejście zakładu pracy lub jego części, może nastąpić nie tylko w razie przejęcia majątku dotychczasowego pracodawcy, ale także w razie przejęcia jego zadań (kompetencji), w tym także zadań mających charakter pomocniczy, uboczny wobec zasadniczej działalności tego pracodawcy”. Z uwagi na okoliczność, że art. 231 KP w istocie pełni niejako funkcje ochronne, to zakresem jego normowania objąć należy także przypadki przejmowania samych zadań dotychczasowego pracodawcy przez nowego pracodawcę, przy jednoczesnym przejęciu pracowników. Skład orzekający podniósł, że konsekwencją powyższego, jest ugruntowanie się poglądu, zgodnie z którym przenoszony zakład pracy mogą stanowić nie tylko składniki materialne, lecz także przejmowane zadania i funkcje. WSA stwierdził ostatecznie, że Centrum stało się dla tych pracowników nowym pracodawcą z mocy samego prawa.

Skład orzekający wskazał przy tym, że art. 231 KP nie jest samoistną podstawą przejścia zakładu pracy lub jego części na inny podmiot, a określa jedynie skutki prawne takiego przejścia. Za podstawową przesłankę zastosowania ww. przepisu, należy przy tym zdaniem sądu uznać, faktyczne przejęcie władztwa nad zakładem przez nowy podmiot. Co więcej powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego i Trybunału Sprawiedliwości, WSA przyjął, że: „przy ocenie, czy doszło do zachowania tożsamości przez przedsiębiorstwo, należy mieć́ na uwadze wszystkie okoliczności, które charakteryzują̨ dany przypadek. Waga poszczególnych kryteriów, różni się w zależności od rodzaju prowadzonej działalności”.

W konsekwencji, mając na uwadze, że działalność Centrum wskazuje na to, że może być ona wykonywana w oparciu o czynnik ludzki, za prawidłowe uznać należy stanowisko wojewody, że: „w niniejszym stanie faktycznym przejście pracowników (…) powinno nastąpić na podstawie art. 231 kodeksu pracy, a nie na podstawie art. 22 ustawy o pracownikach samorządowych, który reguluje odmienną instytucję przeniesienia do pracy, to znaczy nie przeniesienia z mocy prawa, ale przeniesienia pracownika samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym, na jego wniosek lub za jego zgodą do pracy w innej jednostce, jeżeli nie narusza to ważnego interesu jednostki, która dotychczas zatrudniała pracownika samorządowego oraz przemawiają̨ za tym ważne potrzeby po stronie jednostki przejmującej”.

Orzeczenie jest nieprawomocne.

[1] Wyrok WSA w Krakowie z 9.07.2020 r., I SA/Kr 100/20, LEX nr 3029053.

[2] Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1282).

[3] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320).

Przejście pracowników samorządowych z mocy prawa do nowoutworzonej samorządowej jednostki budżetowej