Prawo Dla Samorządu

Do kosztów administracyjnych obsługi systemu gospodarowania odpadami komunalnymi zalicza się koszty bezpośrednio związane z funkcjonowaniem tego systemu, w tym koszty wynagrodzenia pracowników czy programu informatycznego służącego do jego obsługi.

System gospodarowania odpadami komunalnymi z założenia powinien się bilansować. Co do zasady gmina nie powinna ani na nim zarabiać, ani do niego dopłacać. Wyrazem tego założenia jest zakaz wykorzystywania środków z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na cele niezwiązane z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami komunalnymi oraz obowiązek finansowania z tych środków kosztów funkcjonowania tego systemu.

Stosownie do art. 6r ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach [dalej: ucpg] koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi obejmują koszty odbierania, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, obsługi administracyjnej systemu oraz edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi.

Pewnych trudności może nastręczać prawidłowe zdefiniowanie pojęcia „obsługi administracyjnej” systemu gospodarowania odpadami, o której mowa
art. 6r ust. 2 pkt 3 ucpg. Ustawodawca nie zdecydował się na zdefiniowanie tego pojęcia, a jego językowe brzmienie wydaje się być dość szerokie.

Przyjmuje się, że koszty administracyjne obsługi systemu gospodarowania odpadami komunalnymi są to wydatki związane bezpośrednio z funkcjonowaniem tego systemu. Bez wątpienia jako koszty związane bezpośrednio z obsługą administracyjną systemu gospodarowania odpadami komunalnymi zakwalifikować trzeba wynagrodzenia pracowników obsługujących ten system. Należy także uwzględnić koszty związane z przyjmowaniem deklaracji, określaniem zobowiązań oraz wydawaniem decyzji administracyjnych. Niewątpliwie koszty obsługi administracyjnej systemu gospodarowania odpadami komunalnymi będą obejmowały także koszty związane z księgowością, sprawozdawczością weryfikacją i kontrolą oraz prowadzenia egzekucji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Stosownie do art. 6r ust. 2 pkt 1 ucpg koszty funkcjonowania systemu obejmują między innymi koszty odbierania odpadów komunalnych. Zatem do kosztów obsługi administracyjnej systemu gospodarowania odpadami komunalnymi zaliczyć koszty związane z zarządzaniem umową na odbiór odpadów komunalnych. Z uwagi na fakt, że art. 6d ust. 1 ucpg nakłada na wójta (burmistrza lub prezydent miasta) obowiązek udzielenia zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6a ucpg, również koszty przygotowania i przeprowadzenia procedury udzielenia zmówienia publicznego[1] powinny być kwalifikowane jako koszty administracyjne związane z obsługą systemu. Za wydatek taki należy także uznać finansowanie udziału w szkoleniach związanych z podnoszeniem kwalifikacji pracowników, którzy bezpośrednio zajmują się obsługą systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.[2]

Do kosztów obsługi administracyjnej systemu gospodarowania odpadami należą także koszty obsługi prawnej, czy to świadczonej przez prawnika wewnętrznego zatrudnionego w urzędzie, czy też obsługi świadczonej przez kancelarie zewnętrzne. Będzie to przykładowo przygotowanie projektów uchwał, sporządzanie opinii prawnych dotyczących kwestii związanych z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami komunalnymi czy też wsparcie w postępowaniach nadzorczych i sądowo administracyjnych.

Jednak koszty związane z obsługą administracyjną systemu gospodarowania odpadami to nie tylko koszty osobowe. Będą to koszty systemów i programów informatycznych oraz baz danych, a także koszty ich utrzymania i aktualizacji.[3]

W każdym przypadku przy ocenie zasadności zaliczenia wydatku do kosztów funkcjonowania systemu należy precyzyjnie określić jego wysokość. W praktyce mogą bowiem zdarzać się sytuacje, w których konieczne będzie dokonanie rozdzielenia określonych kosztów, które tylko w części związane są z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku wynagrodzeń pracowników, dla których zadania związane z obsługą administracyjną systemu gospodarowania odpadami będą stanowiły jedynie część zakresu ich obowiązków, przykładowo wykonujących zadania z zakresu księgowości, zamówień publicznych, obsługi biurowej czy też informatycznej. Zasadne wydaje się wówczas wyliczenie kosztów udziału wynagrodzenia tych pracowników w kosztach systemu gospodarowania odpadami przykładowo w oparciu o prowadzoną ewidencję czasu pracy. Innym przykładem mogą być koszty związane z funkcjonowaniem systemów informatycznych, które służą do gromadzenia i przetwarzania także innych danych niż związane z obsługą systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Jak się wydaje w przypadku konieczności dokonania podziału danego kosztu według najbardziej odpowiedniego dla niego klucza. Koszty energii elektrycznej czy cieplnej należałoby zatem rozliczyć stosunkowo do powierzchni zajmowanej przez pracowników obsługujących system.[4]

Jak wskazano na wstępie, że o tym, czy dany wydatek może zostać zakwalifikowany jako koszt funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami decyduje jego bezpośredni związek z systemem z tym systemem. Nie jest za tym możliwe, jak się wydaje, stworzenie zamkniętego katalogu tych kosztów. Poza wymienionymi powyżej wydatkami pojawić się mogą także inne, które z tym systemem będą związane.

Kwestia oceny, czy dany wydatek może zostać zakwalifikowany jako koszt obsługi administracyjnej systemu gospodarowania odpadami komunalnymi ma doniosłe znaczenie. Dopiero zatem zakwalifikowanie konkretnego wydatku jako kosztu obsługi administracyjnej systemu gospodarowania odpadami komunalnymi umożliwi sfinansowanie go ze środków pochodzących z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz uwzględnienia go przy ustalaniu wysokości stawki tej opłaty. Z kolei prawidłowo skalkulowana stawka gwarantuje bilansowanie się systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Zobacz także:

Koszty obsługi administracyjnej systemu gospodarowania odpadami komunalnymi

[1] W przypadku, gdy rada gminy postanowi o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne – udzielenie zamówienia publicznego musi nastąpić w trybie przetargu zorganizowanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (art. 6c ust. 2a ucpg).

[2] Zob. wyjaśnienia RIO w Łodzi z dnia 14 maja 2018 r., nr WA 4120-14/2018-w.

[3] Zob. uchwała RIO w Poznaniu z dnia 27 stycznia 2016 r. nr 2/149/2016.

[4] Zob. wyjaśnienia RIO w Łodzi z dnia 30 czerwca 2017 r., nr WA 4120-4/2017-w.

Co składa się na koszty obsługi administracyjnej systemu gospodarowania odpadami komunalnymi