Prawo Dla Samorządu

Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych w corocznym sprawozdaniu z działalności RIO zaapelowała o zmiany w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Jak co roku Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych [dalej: KR RIO] – działając na podstawie ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych – przedstawiła Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej „Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2019 roku”.

W sprawozdaniu istotny fragment poświęcono funkcjonowaniu prawa samorządu terytorialnego w świetle doświadczeń regionalnych izb obrachunkowych. We fragmencie tym zawarto propozycje zmian w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Opłata ryczałtowa od tzw. nieruchomości letniskowych

KR RIO zwróciła uwagę na zmiany w ucpg wprowadzone ustawą z dnia 19 lipca 2019 r.w zakresie tzw. nieruchomości letniskowych. Przed nowelizacją – jak wskazano w Sprawozdaniu RIO - organ stanowiący gminy ustalał stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. A zatem przedmiot opłaty odnosił się do świadczenia usług odbioru i utylizacji odpadów komunalnych gromadzonych w domku letniskowym (jednym) lub innej niż domek letniskowy nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe (np. działka rekreacyjna – nieruchomość gruntowa).

W wyniku nowelizacji ucpg zmianie uległ przedmiot ustalenia stawki opłaty. W obecnie obowiązującej ustawie rada gminy ustala stawkę opłaty za rok od nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Powyższa zmiana w ocenie KR RIO budzi wątpliwości interpretacyjne dotyczące ustalenia wysokości opłaty od nieruchomości, na których znajduje się więcej niż jeden domek letniskowy. W związku ze zmianą przedmiotu opłaty, tj. domek letniskowy zastąpiono nieruchomością, na której znajduje się domek letniskowy, nie wiadomo, w jaki sposób traktowane są nieruchomości, na których zlokalizowanych jest kilka domków letniskowych. W ocenie Krajowej Rady zmiana art. 6j ust. 3b powoduje brak możliwości różnicowania wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku posadowienia kilku domków letniskowych na danej nieruchomości.

W związku z powyższym KR RIO zaapelowała o dokonanie zmiany brzmienia art. 6j ust. 3b w kształcie obowiązującym przed nowelizacją ustawy z dnia 19 lipca 2019 r.

Nieruchomości niezamieszkane

Nowelizacja ucpg z 2019 roku wprowadziła także maksymalne stawki opłat stosowane w przypadku nieruchomości niezamieszkanych. Zdaniem KR RIO wprowadzony przez ustawodawcę algorytm ustalania maksymalnej stawki opłaty budzi wątpliwości z uwagi na brak możliwości określenia stawki umożliwiającej osiąganie dochodów pozwalających na pokrycie z opłaty kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów z nieruchomości, w których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady.

Dodatkowo zdaniem K RIO wprowadzenie odmiennego algorytmu dla pojemników i worków spowodowało, że stawka opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z pojemnika o takiej samej pojemności jak worek jest prawie trzykrotnie niższa. Jak wskazano w Sprawozdaniu z informacji przekazanych przez jednostki samorządu terytorialnego szczebla gminnego wynika, że ustalenie maksymalnej stawki opłaty uniemożliwia pokrycie rzeczywistych kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów.

KR RIO słusznie zwróciło uwagę, że deficyt dochodów z opłaty od właścicieli nieruchomości niezamieszkanych nie może powodować przerzucenie kosztów funkcjonowania systemu gospodarki odpadami na właścicieli nieruchomości zamieszkałych.

Zdaniem przedstawicieli RIO konieczna jest zmiana art. 6k ust. 2a pkt 5 w sposób umożliwiający ustalenie stawki maksymalnej zapewniającej dochody z tytułu opłaty adekwatne do ponoszonych kosztów z tego rodzaju nieruchomości.

Niestety KR RIO nie zwróciło uwagi na rozbieżności dotyczące sposobu obliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszczanych przez właścicieli nieruchomości niezamieszkanych. Spornym zagadnieniem pozostaje możliwość uwzględniania w tym zakresie częstotliwości odbioru odpadów, a więc ustalania opłaty w oparciu o ilość odebranych pojemników w danym miesiącu.

Podsumowanie

Biorąc pod uwagę uwzględnienie sugestii KR RIO przy wcześniejszych nowelizacjach (np. odrębny rachunek bankowy, sprawoizdawczość w zakresie wykorzystywania środków pochodzących z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi) oraz zapowiadane przez Ministerstwo Klimatu opracowanie kolejnej ustawy nowelizującej, nie sposób wykluczyć, że sugestie KR RIO spotkają się z przychylnością resortu odpowiedzialnego za gospodarkę odpadami.

Postulaty RIO dotyczące zmian w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach