Budynek gospodarczy a działy specjalne produkcji rolnej w podatku od nieruchomości

Przy zwolnieniu z podatku od nieruchomości dla działów specjalnych produkcji rolnej istotne znaczenie ma definicja budynku gospodarczego. Okazuje się, że jej ustalenie może stwarzać sporo problemów.

Jedną z takich spraw zajmował się NSA wydając wyrok o sygn. II FSK 812/18 (podobne rozstrzygnięcie zapadło również w sprawie o sygn. II FSK 3817/18 oraz II FSK 2059/18, II FSK 1776/17).

Rozpoczynając od treści samych przepisów wskazać należy, iż zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. c upol zwalnia się od podatku od nieruchomości budynki gospodarcze lub ich części zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej.

Z przepisu tego wynika, iż zwolnione od podatku są budynki gospodarcze, które są zajęte na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej. Tak więc dla zastosowania tego zwolnienia konieczne jest spełnienie dwóch warunków. Pierwszy dotyczy rodzaju budynku, a mianowicie musi to być budynek gospodarczy, drugi zaś dotyczy sposobu jego wykorzystania – ma być zajęty na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej.

W analizowanej sprawie podatnik prowadził hodowlę dżdżownic kalifornijskich. Hodowla ta była prowadzona w budynkach, które w ewidencji gruntów i budynków oznaczone zostały jako „pozostałe budynki niemieszkalne”.

Organy podatkowe obu instancji oraz sądy administracyjne nie kwestionowały, że hodowla dżdżownic kalifornijskich mieści się w pojęciu działów specjalnych produkcji rolnej. Spór sprowadzał się do kwalifikacji budynków.

Sąd I instancji, podzielając stanowisko organów podatkowych  uznał, że budynki o funkcji "inne budynki niemieszkalne" nie są budynkami gospodarczymi, gdyż realizują one odmienne funkcje.

Odwołał się przy tym do treści § 3 pkt 8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (wydanego na podstawie art. 7 ustawy Prawo budowlane), zgodnie z którym budynek gospodarczy to budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych służących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony również do przechowywania środków produkcji rolnej i sprzętu oraz płodów rolnych.

Dodatkowo przywołując przepis rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków stwierdził. że budynek niemieszkalny i budynek gospodarczy to dwie odrębne kategorie.

Innego zdania był z kolei NSA. Zwrócił przede wszystkim uwagę na wyrok TK o sygn. P 33/09, w świetle którego odwołanie się w upol do przepisów prawa budowlanego należy interpretować wyłącznie jako odesłanie do regulacji rangi ustawowej. Przywołane przez Sąd pierwszej instancji rozporządzenie  zostało wydane na podstawie art. 7 ustawy Prawo budowlane. Przy czym co istotne ustawa P.b. zalicza przepisy tego rozporządzenia do przepisów techniczno-budowlanych. Są one aktem rangi niższej niż ustawa, a zatem mimo zaliczenia ich do przepisów prawa budowlanego (sensu largo) nie powinny stanowić podstawy do ustalania zakresu (przedmiotu) opodatkowania. Ponadto, choć rozporządzenie to zawiera definicję legalną pojęcia "budynek gospodarczy", to definicja ta ma zastosowanie w obrębie tylko tego aktu prawnego. Tym samym zdaniem NSA, sąd I instancji w sposób nieuprawniony ustalił znaczenie terminu użytego w ustawie podatkowej w oparciu o zapisy aktów podustawowych.

W opinii NSA poszukiwanie znaczenia terminu "budynek gospodarczy" w innych aktach prawnych, w sytuacji gdy upol nie odsyła do konkretnego aktu prawnego, celem zaczerpnięcia z niego definicji tego terminu, nie może doprowadzić do prawidłowego rezultatu. Nie ma bowiem jednej uniwersalnej definicji tego terminu. Natomiast definicje znajdujące się w różnych aktach prawnych służą wyłącznie regulacjom w nich zawartych.

NSA przyznał przy tym, że z jednej strony organ podatkowy zobowiązany jest uwzględnić dane zwarte w ewidencji gruntów i budynków. Jednak co istotniejsze przy interpretacji analizowanego przepisu należy mieć przede wszystkim na uwadze, iż zajęcie budynku na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej nie podlega wpisowi do ewidencji gruntów i budynków. Owo zajęcie jest bowiem okolicznością faktyczną, której wystąpienie winno być ustalone w toku postępowania podatkowego.

Ustawodawca uzależnił zwolnienie od opodatkowania budynku od sposobu jego faktycznego wykorzystania, stanowiąc, iż zwolnieniu podlega budynek gospodarczy zajęty na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej. Tym samym NSA stwierdził, że budynkiem gospodarczym, o którym mowa w tym przepisie jest budynek zajęty na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że jego klasyfikacja w ewidencji gruntów i budynków wyklucza wykorzystanie budynku w ten sposób.

Katarzyna Lewandowska

doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, konsultant, specjalizuje się w zakresie podatków dochodowych oraz podatków i opłat lokalnych.

Tekst pochodzi z portalu Prawo Dla Samorządu