Prawo Dla Samorządu

Powiązanie technologiczne z przedsięwzięciem zawsze znacząco oddziałującym na środowisko, przesądza o właściwości marszałka województwa

Postanowieniem z dnia 25 lutego 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II OW 1601/19) rozstrzygnął spór kompetencyjny, jaki wywiązał się między marszałkiem województwa, a starostą w sprawie z wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Wniosek został złożony do starosty i dotyczył wydania zezwolenia na przetwarzanie (odzysk) odpadów wytwarzanych w trakcie budowy drogi ekspresowej. W stanie faktycznym tej sprawy starosta uznał, że nie jest organem właściwym w sprawie i przekazał wniosek do marszałka województwa wskazując m.in., iż budowa drogi stanowi przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 31 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2019 r., poz. 1839). W ocenie starosty, co prawda przetwarzanie odpadów nie jest przedsięwzięciem zawsze znacząco oddziałującym na środowisko, ale jako powiązane technologicznie z budową drogi, powinno być, wraz z budową drogi ekspresowej, traktowane jako jedno przedsięwzięcie.

Innego zadania był natomiast marszałek województwa, który wskazywał, że pomiędzy budową drogi, a przetwarzaniem odpadów technologiczny związek nie zachodzi i są to rodzajowo odrębne przedsięwzięcia, a w konsekwencji właściwym do rozpoznania sprawy jest starosta.

Rozstrzygając powyższy spór Naczelny Sąd Administracyjny uznał marszałka województwa za organ właściwy do wydania zezwolenia na przetwarzanie odpadów wytwarzanych w związku z budową drogi. NSA wskazał, że właściwość ogólna do wydania decyzji zezwalającej na prowadzenie zbierania odpadów wynika z art. 41 ust. 3 ustawy o odpadach. Przepis ten przewiduje m.in., że marszałek województwa jest organem właściwym dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2018 r., poz. 2081).

Oceniając występowanie w omawianym przypadku „powiązania technologicznego” NSA wskazał, iż „powiązanie technologiczne między przedsięwzięciami to związek, który powoduje, że przedsięwzięcia wspólnie tworzą zorganizowaną całość w postaci jednej spójnej infrastruktury ukierunkowanej na ten sam cel gospodarczy.” Zdaniem tego Sądu, „zarówno powstanie odpadów, jak i ich późniejsze wykorzystanie na potrzeby budowy lub przekazanie uprawnionym podmiotom zewnętrznym jest integralnie związane z budową drogi ekspresowej”.

Powyższe dało sądowi podstawę do zajęcia ostatecznego stanowiska, że budowa drogi oraz odzysk odpadów z tej budowy są przedsięwzięciami powiązanymi technologicznie, a w konsekwencji organem właściwym do wydania zezwolenia na przetwarzanie jest marszałek województwa, a nie starosta.

Łączne zezwolenie na zbieranie i przetwarzanie odpadów przesłanką właściwości marszałka województwa

W stanie faktycznym innej ze spraw (Postanowienie NSA z 25.02.2020 r., sygn. II OW 141/19), do prezydenta miasta złożony został wniosek o wydanie decyzji udzielającej zezwolenia na przetwarzanie odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. Poza działalnością polegającą na przetwarzaniu odpadów wnioskodawca prowadził, w oparciu o odrębne zezwolenie, działalność polegającą także na zbieraniu odpadów, w ilości ponad 3000 Mg/rocznie. Zdaniem prezydenta miasta, to właśnie działalność w zakresie zbierania odpadów w ilości ponad 3000 Mg/rok decydować miała o właściwości marszałka województwa, a nie prezydenta w wydaniu zezwolenia na przetwarzanie odpadów.

Z taką oceną sprawy nie zgodził się marszałek województwa, wskazując, że art. 41 ust. 6 ustawy o odpadach odnosi się wyłącznie do zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów.

Rozstrzygając ten spór kompetencyjny, Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że w świetle postanowień art. 41 ust. 1 ustawy o odpadach, ustawodawca przewidział konieczność uzyskania zezwolenia na działalność w zakresie zbierania odpadów i zezwolenia w zakresie przetwarzania odpadów. W świetle tej regulacji, NSA słusznie zauważył, że zasadą jest uzyskiwanie dwóch odrębnych, niezależnych od siebie decyzji, warunkujących prowadzenie ww. działalności, tj. zbierania lub/i przetwarzania odpadów. Wyjątek od tej zasady wprowadza art. 41 ust. 6 ustawy o odpadach. Zgodnie z tym przepisem, „W przypadku prowadzenia w tym samym miejscu przedsięwzięć, z których co najmniej jedno należy do przedsięwzięć wymienionych w ust. 3 pkt 1 (a zatem np. gdy maksymalna łączna masa magazynowanych odpadów przekracza 3000 Mg/rok – jak w stanie faktycznym tej sprawy (przyp. autora), organem właściwym do wydania zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów jest marszałek województwa.” Do wydania zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zezwolenia na zbieranie odpadów oraz zezwolenia na przetwarzanie odpadów (art. 41 ust. 8 ustawy o odpadach).

Zdaniem NSA, przepis art. 41 ust. 6 ustawy o odpadach, stanowiący o właściwości marszałka województwa znalazłby w omawianej sprawie zastosowanie tylko wówczas, gdyby wnioskodawca złożył wniosek o wydanie decyzji łącznej tj. zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów. W ocenie NSA, „właściwość marszałka województwa na podstawie art. 41 ust. 6 nie wynika bowiem tylko z rodzaju prowadzonej działalności w zakresie gospodarki odpadami wymienionej w art. 46 ust. 3 pkt 1 ustawy o odpadach, ale również z rodzaju decyzji, o której wydanie wnioskuje dany podmiot.”

W konsekwencji, skoro w stanie faktycznym sprawy wnioskodawca zwrócił się wyłącznie o zmianę zezwolenia na zbieranie odpadów, NSA wskazał prezydenta miasta jako organ właściwy do załatwienia tej sprawy i wydania stosownej decyzji.

Właściwość organu przy zezwoleniu na zbieranie i przetwarzanie odpadów w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego