Prawo Dla Samorządu

Określenie stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi jako wielokrotności stawki podstawowej - bez precyzyjnego podania wysokości opłaty podwyższonej - należy uznać za sprzeczne z regulacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu [dalej także: RIO, organ nadzoru], uchwałą z dnia 20 listopada 2019r.[1] stwierdziło nieważność uchwały Zgromadzenia Związku Międzygminnego [dalej także: ZZM] w sprawie stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami jeżeli właściciel nieruchomości nie wypełnia obowiązku zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny. Uchwale zarzucono naruszenie przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach[2] [dalej także: ucpg].

Uchwała RIO została podjęta w następującym stanie faktycznym i prawnym.

ZZM powołując się na art. 6k ust. 3 ucpg w zw. z art 64 i 69 ustawy o samorządzie gminnym[3] [dalej także: usg] określiło przedmiotową uchwałą stawkę opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Prowadząc postępowanie nadzorcze, RIO wskazała, że ustawą z dnia 19 lipca 2019r.[4], nowelizującą ucpg, wprowadzono obowiązek selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.

Cytując art 6j ust. 1-2a ucpg[5] organ nadzoru wskazał, w jaki sposób ustawa reguluje ustalanie wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami, a także jakie są kryteria ich różnicowania.

Następnie RIO odniosła się do art 6k ust. 2a ucpg[6] podnosząc, że ustalając stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, rada gminy musi uwzględnić uregulowanie wskazanego przepisu.

W uchwale podjętej przez ZZM ustalono stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości 13 zł od mieszkańca miesięcznie.

Powołując się na art 6j ust. 3b ucpg organ nadzoru wskazał, że w przypadku nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a na której znajduje się domek letniskowy, lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, rada gminy uchwala ryczałtową stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie wyższą niż 10% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzanego na 1 osobę ogółem - za rok od nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Mając na celu zrealizowanie powyższej regulacji, ZZM podjęło uchwałę[7] w sprawie ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Stawka została ustalona na kwotę 169 zł za rok.

Organ nadzoru odniósł się także do obowiązku uregulowanego w art. 6 ust. 3 uucpg, traktującego o określeniu przez radę gminy stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jeżeli właściciel nieruchomości nie wypełnia obowiązku zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny. Wysokość tejże opłaty, zgodnie z ustawą, ma być nie niższa niż dwukrotna wysokość i nie wyższa niż czterokrotna wysokość stawki określonej przez radę gminy na podstawie art 6k ust. 1 uucpg albo art 6j ust. 3b ustawy.

W uchwale badanej przez RIO ZZM określiło stawkę opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi: „jeżeli właściciel nie wypełnia obowiązku zbierania odpadów w sposób selektywny, która wynosi czterokrotność wysokości opłaty od właściciela nieruchomości zamieszkałej i właściciela nieruchomości na której znajduje się domek letniskowy, lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe”.

Zdaniem organu nadzoru, ZZM formułując zapis uchwały we wskazany sposób nie uczynił zadość wymogom ustawowym, z uwagi na okoliczność, iż nie określił stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi. RIO podniosła, że organ stanowiący gminy, na podstawie przepisów ucpg zobowiązany jest do określenia zarówno wysokości stawki opłaty podstawowej jak i podwyższonej.

Co więcej, przepisy prawa miejscowego, winny być w ocenie organu nadzoru redagowane w taki sposób, aby intencje podmiotu stanowiącego owe normy, były wyrażone w sposób zrozumiały i dokładny. RIO odwołała się przy tym do poglądów orzecznictwa[8] że: „uchwała jako akt prawa miejscowego powinna być zredagowana w taki sposób, aby była zrozumiała dla przeciętnego adresata. Adresat (…) powinien wiedzieć, w jaki sposób ma się zachować, a z kolei organ (…) powinien wiedzieć w jaki sposób go zinterpretować”.

[1] Uchwała nr 23/1364/2019 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z dnia 20 listopada 2019r.

[2] Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2010 z późn. zm.).

[3] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 506 z późn. zm.).

[4] Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1579).

[5] Art. 6j uucpg

1. W przypadku nieruchomości, o której mowa w art. 6c ust. 1, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi iloczyn:

1) liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, lub

2) ilości zużytej wody z danej nieruchomości, lub

3) powierzchni lokalu mieszkalnego- oraz stawki opłaty ustalonej na podstawie art. 6k ust. 1.

2. W przypadku nieruchomości, o której mowa w art. 6c ust. 1, rada gminy może uchwalić jedną stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego.

2a. Rada gminy może zróżnicować stawki opłaty w zależności od powierzchni lokalu mieszkalnego, liczby mieszkańców zamieszkujących nieruchomość, odbierania odpadów z terenów wiejskich lub miejskich, a także od rodzaju zabudowy. Rada gminy może stosować łącznie różne kryteria różnicujące stawki opłaty.

[6] art 6k ust. 2a uucpg

2a. Rada gminy ustala stawki opłat w wysokości nie wyższej niż maksymalne stawki opłat, które za odpady komunalne zbierane i odbierane w sposób selektywny wynoszą za miesiąc:

1) w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 1 - 2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za mieszkańca;

2) w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 2 - 0,7% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za m3 zużytej wody;

3) w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 3 - 0,08% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za m2 powierzchni lokalu mieszkalnego;

4) w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 2 - 5,6% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za gospodarstwo domowe;

5) w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 3 - 3,2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzanego na 1 osobę ogółem za pojemnik o pojemności 1100 litrów lub 1% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za worek o pojemności 120 litrów, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości; za pojemniki lub worki o mniejszej lub większej pojemności stawki opłat ustala się w wysokości proporcjonalnej do ich pojemności.

[7] Mowa o uchwale odmiennej od uchwały poddanej nadzorowi RIO.

[8] Wyrok WSA w Opolu z dnia 25 marca 2009r., I SA/Op 37/09.

TAGI: Gospodarka odpadami, Odpady, Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, Regionalne izby obrachunkowe, Uchwała,

Określenie stawki opłaty podwyższonej za gospodarowanie odpadami komunalnymi - jak to zrobić?