Prawo Dla Samorządu

Opublikowanie nowego obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie dochodu rozporządzalnego pozwala gminom na ustalenie wyższych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 28 listopada 2013 r. (sygn. K 17/12), orzekł że art. 6k ust. 1 i 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w zakresie, w jakim nie przewidywał maksymalnej wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, jest niezgodny z art. 84 i art. 217 Konstytucji RP.

W konsekwencji tego orzeczenia dokonano nowelizacji art. 6k poprzez dodanie do niego ust. 2a, zgodnie z którym rada gminy ustala stawki opłat w wysokości nie wyższej niż maksymalne stawki opłat, które za odpady komunalne zbierane i odbierane w sposób selektywny wynoszą za miesiąc:

w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 1 (liczba mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość) - 2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za mieszkańca;
w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 2 (ilość zużytej wody z danej nieruchomości) - 0,7% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za m3 zużytej wody;
w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 1 pkt 3 (powierzchnia lokalu mieszkalnego) - 0,08% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za m2 powierzchni lokalu mieszkalnego;
w przypadku metody, o której mowa w art. 6j ust. 2 (gospodarstwo domowe) - 5,6% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem - za gospodarstwo domowe.

Dodatkowo na skutek nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 19 lipca 20219 roku dodano do art. 6k ust. 2a punkt 5 dotyczący metody, o której mowa w art. 6j ust. 3 (ilość pojemników lub worków odbieranych od właściciela nieruchomości niezamieszkanej objętej zorganizowanym przez gminę systemem odbioru odpadów komunalnych). Zgodnie z nowym przepisem maksymalna stawka wynosi opłaty 3,2% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzanego na 1 osobę ogółem za pojemnik o pojemności 1100 litrów lub 1% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za worek o pojemności 120 litrów, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości; za pojemniki lub worki o mniejszej lub większej pojemności stawki opłat ustala się w wysokości proporcjonalnej do ich pojemności.

Dodatkowo postanowiono, że w przypadku nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, rada gminy uchwala ryczałtową stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie wyższą niż 10% przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzanego na 1 osobę ogółem - za rok od nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Dla ustalenia maksymalnych stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi kluczowe znaczenie ma zatem ustalenie przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za rok poprzedni. Jest ono ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w pierwszym kwartale każdego roku.

Ostatnie obwieszczenie w tym zakresie zostało opublikowane w Monitorze Polskim z dnia 31 marca 2020 roku pod pozycją 330. Ogłoszono w nim przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na 1 osobę ogółem za rok poprzedni w wysokości 1819 zł. Dochód ten jest o 126 zł wyższy niż przed rokiem (wcześniejszy dochód rozporządzalny – 1693 zł).

Mając powyższe na uwadze w oparciu o nowe obwieszczenie Prezesa GUS opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie mogą być wyższe niż:

	Maksymalna opłata podstawowa	Maksymalna opłata podwyższona
Metoda od mieszkańca	36,38 zł	145,52 zł
Metoda od ilości zużytej wody	12,73 zł	50,92 zł
Metoda od powierzchni lokalu	1,46 zł	5,82 zł
Metoda od gospodarstwa domowego	101,86 zł	407,46 zł
Opłata za pojemnik 1100l	58,21 zł	232,83 zł
Opłata za worek 120l	18,19 zł	72,76 zł
Opłata od nieruchomości letniskowej	181,90 zł	727,60 zł

Jednocześnie podkreślić należy, że stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w konkretnych gminach – które nie mogą być wyższe od powyższych – mają być ustalone na podstawie szczegółowych analiz. Należy w pełni podzielić stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku wyrażone w wyroku z dnia 6 listopada 2013 roku (sygn. I SA/Bk 127/13), zgodnie z którym „rada gminy podejmując uchwałę w przedmiocie stawek opłaty za gospodarowanie odpadami jest zobowiązana do dokonania rzetelnej i wnikliwej kalkulacji wysokości stawki, tak aby pobierane opłaty pokrywały rzeczywiste koszty związane z funkcjonowaniem systemu zagospodarowania odpadami na terenie gminy. Prawidłowo skalkulowana opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi powinna z jednej strony zapewniać sprawne funkcjonowanie systemu odbioru odpadów na terenie gminy, z drugiej zaś nie powinna stanowić źródła dodatkowych zysków gminy. Rzetelna kalkulacja wysokości opłat powinna w szczególności uwzględniać liczbę mieszkańców gminy, ilość wytwarzanych na terenie gminy odpadów komunalnych oraz koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami, na który składają się koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz obsługi administracyjnej tego systemu”.

Stawki opłat mają być zatem wynikiem analizy uwzględniającej koszty systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w danej gminie, przy czym nie mogą być wyższe od stawek maksymalnych.

Wyższe maksymalne stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi